وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
آنگاه كه وارد ماه رمضان مىشد
﴿1﴾
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الُْمحْسِنِينَ
(1) سپاس خدائى را سزاست كه ما را به ستايشش هدايت و ما را شايستهى آن نمود، تا براى نعمتش شكرگزار باشيم، و بر آن به ما پاداش نيكوكاران را عطا نمايد،
﴿2﴾
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا
(2) و سپاس خدائى را سزاست كه ما را به دينش اختصاص داده و به مذهبش مخصوص نمود، و در راههاى نعمتش سير داد، تا به منتش آن را تا كسب خشنوديش بپيمائيم، ستايشى كه آن را از ما پذيرفته و به وسيلهى آن از ما خشنود گردد.
(3) و سپاس خدائى را سزاست كه از آن راهها اين ماه را قرار داد، ماه رمضان، ماه روزه، و ماه اسلام، و ماه پاكى، و ماه امتحان، و ماه قيام براى نماز، ماهى كه «در آن قرآن براى هدايت مردم و روشنگرى آنان نازل شده است».
﴿4﴾
فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً ، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً ، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْهُ .
(4) پس ارزش اين ماه بر ماههاى ديگر را آشكار كرد، به اين صورت كه در آن محرمات بسيارى و فضيلتهاى مشهورى را قرار داد، و به جهت عظمتش آنچه در ماههاى ديگر حلال است را در اين ماه حرام نمود، و از خوردنيها و آشاميدنيها به جهت بزرگداشتش منع نمود، و زمان مشخصى را براى آن قرار داد، و اجازه نداد كه اين امور قبل آن انجام گيرد و تاخير آن را نيز نمىپذيرد.
(5) آنگاه يك شب از ميان شبهاى آن را بر شبهاى هزار ماه برترى داد، و آن را شب قدر ناميد، «كه فرشتگان و روح به اجازهى پروردگارشان از هر امرى در آن شب نازل مىشوند»، با سلامى كه بركتش جاودانه است، و اين امر تا طلوع فجر ادامه دارد بر آنانكه خداوند در مقدراتش ارادهى آن را كرده است.
﴿6﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ ، وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ ، وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ ، وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ حَتَّى لَا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلََى لََغْوٍ ، وَ لَا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ
(6) خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست، و شناخت ارزش اين ماه، و بزرگداشت حرمت آن، و خوددارى از انجام آنچه در اين ماه حرام فرمودهاى، را به ما الهام نما، و بر روزهى اين ماه ما را به بازداشتن انداممان از انجام گناهان يارى نما، و آنها را در آنچه موجب خشنودى توست به كار گير، تا اينكه با گوشهايمان سخن بيهودهاى را نشنيده، و با ديدگانمان به ديدن امر لهوى شتاب نكنيم،
﴿7﴾
وَ حَتَّى لَا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَى مَحْظُورٍ ، وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ ، وَ حَتَّى لَا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ ، وَ لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا بِمَا مَثَّلْتَ ، وَ لَا نَتَكَلَّفَ إِلَّا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ ، وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِي يَقِي مِنْ عِقَابِكَ ، ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِكَ كُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَاءِينَ ، وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِينَ ، لَا نَشْرَكُ فِيهِ أَحَداً دُونَكَ ، وَ لَا نَبْتَغِي فِيهِ مُرَاداً سِوَاكَ .
(7) و دستهايمان را به امرى حرام نگشائيم، و با گامهايمان به امر محرمى گام ننهيم، و در شكمهايمان جز حلال قرار نداده، و زبانمان را جز به آنچه نماياندهاى باز نكنيم، و جز به آنچه ما را به ثوابت نزديك مىكند خود را به رنج نيندازيم، و جز آنچه ما را از عذابت مىرهانى انجام ندهيم، آنگاه تمامى اينها را از رياء رياكاران بازدار، تا غير تو را در آنها شريك قرار نداده، و جز خواست تو را نجوئيم.
﴿8﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِفْنَا فِيهِ عَلَى مَوَاقِيتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ ، وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ ، وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ
(8) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست، و ما را در اين ماه بر حفظ زمانهاى نمازهاى پنجگانه موفق دار، با حدودى كه مقرر داشتى، و واجباتى كه ايجاب نموده، و وظائفى كه قرار داده، و زمانهائى كه تعيين فرمودهاى.
﴿9﴾
وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا ، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا ، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .
(9) و ما را در اين اوقات در جايگاه كسانى قرار ده كه جايگاههاى نماز را درك كرده، حدود آن را حفظ نموده، و آنها را در اوقاتش بر طبق آنچه بنده و فرستادهات در ركوع و سجود و تمامى آداب آن مقرر فرموده، با كاملترين صورت پاكى و طهارت و نمايانترين حالت خشوع آن انجام دهيم.
﴿10﴾
وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .
(10) و ما را در اين ماه موفق دار كه ارحام خود را با نيكى و مهربانى ديدار نموده، و همسايگانمان را با بخشش و هدايا مراعات كنيم، و اموالمان را از غير حلال مبرى ساخته، و آن را با دادن حقوق واجبه پاك گردانيم، و اينكه با هر كه با ما دورى كرد مراوده نموده، و نسبت به آنانكه به ما ستم نمودند انصاف را رعايت كنيم، و با دشمنانمان با مسالمت رفتار كرده، جز آنانكه در راهت و براى تو با ما دشمنى كردهاند، چرا كه آنان دشمنانى هستند كه ايشان را دوست نداشته و گروهى هستند كه با آنان مدارا ننمائيم.
﴿11﴾
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ فِيهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاكِيَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ ، وَ تَعْصِمُنَا فِيهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُيُوبِ ، حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَكَ ، وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَيْكَ .
(11) و در آن ماه با اعمال پاك به تو نزديك گرديم، با آنچه ما را از گناهان پاك كرده و از عيوب آينده ما را مبرى نمايد، تا اينكه فرشتهاى از فرشتگانت از درهاى طاعتت و راههاى نزديكى به تو بر تو وارد نشود جز آنكه ما نيز از آن وارد شويم.
﴿12﴾
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ ، وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَكٍ قَرَّبْتَهُ ، أَوْ نَبِيٍّ أَرْسَلْتَهُ ، أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ أَهِّلْنَا فِيهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ كَرَامَتِكَ ، وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِي طَاعَتِكَ ، وَ اجْعَلْنَا فِي نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِيعَ الْأَعْلَي بِرَحْمَتِكَ .
(12) خدايا! از تو مىخواهم به حق اين ماه و بحق آنانكه تو را در آن بندگى كردهاند، از آغاز اين ماه تا پايان آن، از فرشتگان مقرب يا پيامبر فرستاده شده، يا بندهى صالحى كه او را مخصوص گرداندهاى، اينكه بر محمد و خاندانش درود فرستى، و در اين ماه ما را براى كراماتى كه به اولياءت وعده دادهاى شايسته گردانى، و در اين ماه بر ما واجب نما آنچه را در آن براى آنانكه بسيار فرمانبرى تو را مىنمايند واجب ساختهاى، و ما را در زمرهى آنانكه به رحمتت شايستگى درجات بالاى بهشت را پيدا كردهاند، قرار ده.
﴿13﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِي تَوْحِيدِكَ ، وَ الْتَّقْصِيرَ فِي تَمْجِيدِكَ ، وَ الشَّكَّ فِي دِينِكَ ، وَ الْعَمَى عَنْ سَبِيلِكَ، وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِكَ ، وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّكَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
(13) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست و از انكار يگانگىات و كوتاهى در ستايشت، و شك و ترديد در دينت، و كورى در يافتن راهت، و غافل بودن از بزرگداشتت، و پيروى از دشمنت شيطان رانده شده، ما را بر حذر دار.
﴿14﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِذَا كَانَ لَكَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ مِنْ لَيَالِي شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ يُعْتِقُهَا عَفْوُكَ ، أَوْ يَهَبُهَا صَفْحُكَ فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْكَ الرِّقَابِ ، وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَيْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ .
(14) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست و اگر در هر شب از شبهاى اين ماه گروهى را به عفوت از آتش جهنم مىرهانى، يا بخششت را شاملشان مىگردانى، ما را در زمرهى آنان قرار ده، و ما را در اين ماه از بهترين كسانى قرار ده كه اين ماه را گذراندهاند.
﴿15﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلَالِهِ ، وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلَاخِ أَيَّامِهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّيْتَنَا فِيهِ مِنَ الْخَطِيئَاتِ ، وَ أَخْلَصْتَنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ .
(15) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست، با گذشت اين ماه گناهانمان را بريز، و با گذشت روزهاى اين ماه از خطاهايمان درگذر، تا اينكه اين ماه بگذرد، در حاليكه ما را از خطاها پاك و از گناهان خالص گرداندهاى.
﴿16﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ إِنْ مِلْنَا فِيهِ فَعَدِّلْنَا ، وَ إِنْ زُغْنَا فِيهِ فَقَوِّمْنَا ، وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَيْنَا عَدُوُّكَ الشَّيْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ .
(16) خدايا! بر محمد و خاندانش درود فرست و اگر در اين ماه از راه حق منحرف شديم ما را به راه حق بازگردان، و اگر گمراه گرديديم ما را هدايت نما، و اگر دشمنت شيطان بر ما مسلط شد ما را از او نجات ده.
﴿17﴾
اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِيَّاكَ ، وَ زَيِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَكَ ، وَ أَعِنَّا فِي نَهَارِهِ عَلَى صِيَامِهِ ، وَ فِي لَيْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَيْكَ ، وَ الْخُشُوعِ لَكَ ، وَ الذِّلَّةِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّى لَا يَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَيْنَا بِغَفْلَةٍ ، وَ لَا لَيْلُهُ بِتَفْرِيطٍ .
(17) خدايا! اين ماه را از عبادت ما نسبت به خودت پرگردان، و اوقات آن را به طاعتمان زينت ده، و در روزهايش با روزه و در شبهايش با نماز، و تضرع به سوى تو، و خشوع براى تو، و خوارى در پيشگاهت، ما را يارى گردان، تا روزهايش با غفلت و شبهايش با تفريط سپرى نشود.
(18) خدايا! تا آنگاه كه ما را زنده مىدارى در ساير ماهها و روزها نيز ما را اينگونه بگردان، و ما را از بندگان صالحت قرار ده، كسانى كه بهشت را به ارث برده و در آن جاودانهاند، و آنانكه وظائف خود را انجام مىدهند، و با اين حال قلبهايشان در اضطراب است چرا كه به سوى پروردگارشان بازگشت مىكنند، و از آنانكه در خيرات و نيكيها پيشى گرفته و بر يكديگر سبقت مىجويند.
﴿19﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، فِي كُلِّ وَقْتٍ وَ كُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى مَنْ صَلَّيْتَ عَلَيْهِ ، وَ أَضْعَافَ ذَلِكَ كُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِي لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ ، إِنَّكَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ .
(19) خدايا! بر محمد و خاندانش در هر زمان و هنگام، و در هر حال درود فرست، به اندازهى درودهائى كه بر ديگران فرستادهاى، و آن را چند برابر گردان، آنگونه كه كسى را جز تو ياراى شمارش آن نباشد، تو بر هر كار قادرى.