وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي وِدَاعِ شَهْرِ رَمَضَانَ
در وداع با ماه مبارك رمضان
﴿1﴾
اللَّهُمَّ يَا مَنْ لَا يَرْغَبُ فِي الْجَزَاءِ
(1) خدايا تو آنى كه هرگز جزا
نخواهى ز كس چونكه كردى عطا
﴿2﴾
وَ يَا مَنْ لَا يَنْدَمُ عَلَى الْعَطَاءِ
(2) پشيمان نگردى تو از بذل جود
چو بخشش نمودى بر اهل وجود
﴿3﴾
وَ يَا مَنْ لَا يُكَافِىُ عَبْدَهُ عَلَى السَّوَاءِ .
(3) ندادى تو پاداش هم ارج كار
بود نعمتت، رايگان، بيشمار
﴿4﴾
مِنَّتُكَ ابْتِدَا ، وَ عَفْوُكَ تَفَضُّلٌ ، وَ عُقُوبَتُكَ عَدْلٌ ، وَ قَضَاِّْؤُك خِيَرَةٌ
(4) ندادى تو پاداش هم ارج كار
بود نعمتت، رايگان، بيشمار
بود عفوت از منتهاى وداد
مجازات اگر مىكنى هست داد
قضايت بود خير، اى بهترين
عطايت نسازى به منت قرين
﴿5﴾
إِنْ أَعْطَيْتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ ، وَ إِنْ مَنَعْتَ لَمْ يَكُنْ مَنْعُكَ تَعَدِّياً .
(5) قضايت بود خير، اى بهترين
عطايت نسازى به منت قرين
اگر منع سازى، نباشد ستم
به شكرت كنى شكر اى محتشم
﴿6﴾
تَشْكُرُ مَنْ شَكَرَكَ وَ أَنْتَ أَلْهَمْتَهُ شُكْرَكَ .
(6) هر آنكس كه شد بر درت شكر گو
تو آن شكر الهام كردى بدو
﴿7﴾
وَ تُكَافِىُ مَنْ حَمِدَكَ وَ أَنْتَ عَلَّمْتَهُ حَمْدَكَ .
(7) سپاست هر آنكس بجاى آورد
ز جود تو مزد سپاسش برد
تو آموختى بندگان را سپاس
بگيرند از آن مزد خود بىقياس
﴿8﴾
تَسْتُرُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ فَضَحْتَهُ ، وَ تَجُودُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ مَنَعْتَهُ ، وَ كِلَاهُمَا أَهْلٌ مِنْكَ لِلْفَضِيحَةِ وَ الْمَنْعِ غَيْرَ أَنَّكَ بَنَيْتَ أَفْعَالَكَ عَلَى التَّفَضُّلِ ، وَ أَجْرَيْتَ قُدْرَتَكَ عَلَى التَّجَاوُزِ .
(8) خدايا تو بر بندهاى پردهپوش
به رسوائى كس نكردى خروش
بجاى مجازات بخشى عطا
نبودند هر چند بر او سزا
به بخشش نهادى تو بنياد كار
گذشت، است آئينت اى كردگار
﴿9﴾
وَ تَلَقَّيْتَ مَنْ عَصَاكَ بِالْحِلْمِ ، وَ أَمْهَلْتَ مَنْ قَصَدَ لِنَفْسِهِ بِالظُّلْمِ ، تَسْتَنْظِرُهُمْ بِأَنَاتِكَ إِلَى الْإِنَابَةِ ، وَ تَتْرُكُ مُعَاجَلَتَهُمْ إِلَى التَّوْبَةِ لِكَيْلَا يَهْلِكَ عَلَيْكَ هَالِكُهُمْ ، وَ لَا يَشْقَى بِنِعْمَتِكَ شَقِيُّهُمْ إِلَّا عَنْ طُولِ الْإِعْذَارِ إِلَيْهِ ، وَ بَعْدَ تَرَادُفِ الْحُجَّةِ عَلَيْهِ ، كَرَماً مِنْ عَفْوِكَ يَا كَرِيمُ ، وَ عَائِدَةً مِنْ عَطْفِكَ يَا حَلِيمُ .
(9) به عصيانگران بودهاى بردبار
چو مهلت دهى بر ستمكار زار
بدو مىدهى مهلت بازگشت
كند توبه، و آنگاه سازى گذشت
نخواهى كه گردند آنان هلاك
به بدبختى افتند تن در مغاك
بهانه كنى قطع و حجت تمام
بود اين همه بخششت لطف عام
كريمى و بر بندگان بردبار
در، از عفو بگشودهاى هر كنار
(10) كريمى و بر بندگان بردبار
در، از عفو بگشودهاى هر كنار
بود توبه بر بندگان نام در
به وحيت از آن در، تو دادى خبر
چه والاست آن در، كه گمكرده راه
كند توبه پس از تو جويد پناه
دوروئى ندارد در آن توبه راه
كه آن توبه باشد بنام اله
گناهان كند محو و اندر بهشت
شود توبه گر در پى سرنوشت
بهشتى كه انهار دارد روان
بود جاى پاكان و پيغمبران
(11) بهشتى كه انهار دارد روان
بود جاى پاكان و پيغمبران
نگردند در مينوى پاك، خوار
كه جارى بود نور از هر كنار
بخواهند از پاك پروردگار
ز ما در گذر نور بسيار دار
به عفوت از اين بندگان دستگير
و انك على كل شىء قدير
نباشد بر آن بنده عذرى روا
كز اين در نشد وارد آن ناسزا
(12) توئى آنكه افزودهاى بر عطا
كه خواهنده از آن برد سودها
تجارت بود با تو سودش زياد
به سويت چو شد ميرسد بر مراد
شود بهرهى بندهات بيشمار
بزرگست نام تو اى كردگار
تو گفتى هر آنكس كند نيك كار
تو ده بار مزدش دهى در شمار
و گر مرتكب گشت او كار بد
به اندازهى كار كيفر رسد
(13) دگر گفتى اى پاك پروردگار
به راه تو انفاق شد زين قرار
بدانسان كه يكدانه را برزگر
كند موسم كشت بر خاك در
برويد از آن هفت خوشه جدا
كه هر خوشه صد دانه دارد بجا
دگر گفتهاى هر كه قرض الحسن
دهد بر تو اى ايزد ذوالمنن
به چندين برابر فرستى عطا
به قرآن خود دادى اين وعده را
تو دستور دادى به كردار نيك
كه باشيم هر جا خريدار نيك
(14) هدايت نمودى به چيزى كه بود
نمىديد چشمان اهل وجود
تو گفتى حديثى كه از بندگان
نهان بود و نشنيده بودند آن
نمىكردى آن را اگر آشكار
كى انديشه را بود آن سو گذار
تو فرمودهاى نيز بر بندگان
كه، يادم كنيد و كنم يادتان
نورزيد كفرم، سپاسم بجا
بگوئيد و افزون فرستم عطا
چو كفران كنيدم، عذابست سخت
مهيبست بر كافر شور بخت
(15) تو گفتى، بخوانيدم اندر دعا
اجابت كنم بىگمان از شما
عبادت كنيدم، تكبر بكار
كند دوزخى بنده را خوار و زار
نيايش عبادت بخواندى به نام
كه تركش تكبرشناسى تمام
هر آنكس كه او كرد ترك ترا
به دوزخ شود خوار و بىمحتوا
﴿16﴾
فَذَكَرُوكَ بِمَنِّكَ ، وَ شَكَرُوكَ بِفَضْلِكَ ، وَ دَعَوْكَ بِأَمْرِكَ ، وَ تَصَدَّقُوا لَكَ طَلَباً لِمَزِيدِكَ ، وَ فِيهَا كَانَتْ نَجَاتُهُمْ مِنْ غَضَبِكَ ، وَ فَوْزُهُمْ بِرِضَاكَ .
(16) از اين است كاين بنده از نعمتت
كند ياد و شاد است از رحمتت
تصدق دهد تا در آن پيشگاه
رها گردد از خشمت اندر پناه
﴿17﴾
وَ لَوْ دَلَّ مَخْلُوقٌ مَخْلُوقاً مِنْ نَفْسِهِ عَلَى مِثْلِ الَّذِي دَلَلْتَ عَلَيْهِ عِبَادَكَ مِنْكَ كَانَ مَوْصُوفاً بِالْإِحْسَانِ ، وَ مَنْعُوتاً بِالِامْتِنَانِ ، وَ مَحْمُوداً بِكُلِّ لِسَانٍ ، فَلَكَ الْحَمْدُ مَا وُجِدَ فِي حَمْدِكَ مَذْهَبٌ ، وَ مَا بَقِيَ لِلْحَمْدِ لَفْظٌ تُحْمَدُ بِهِ ، وَ مَعْنًى يَنْصَرِفُ إِلَيْهِ .
(17) اگر ديگرى بود خود رهنما
همى بود شكرش به مردم روا
از اين رو به ما واجب آمد سپاس
كه شكرت بگوئيم با اين قياس
ندانم، همى واژهاى آنچنان
كه با آن سپاست رود بر زبان
﴿18﴾
يَا مَنْ تَحَمَّدَ إِلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ وَ الْفَضْلِ ، وَ غَمَرَهُمْ بِالْمَنِّ وَ الطَّوْلِ ، مَا أَفْشَى فِينَا نِعْمَتَكَ ، وَ أَسْبَغَ عَلَيْنَا مِنَّتَكَ ، وَ أَخَصَّنَا بِبِرِّكَ
(18) توئى آنكه احسان و فضل و عطا
روانست از درگهت سوى ما
بود نعمتت نزد ما بيشمار
چه سرشار نعمت دهى آشكار
به دينت برآوردهاى از خواص
به ما دادهاى نيكيت اختصاص
﴿19﴾
هَدَيْتَنَا لِدِينِكَ الَّذِي اصْطَفَيْتَ ، وَ مِلَّتِكَ الَّتِي ارْتَضَيْتَ ، وَ سَبِيلِكَ الَّذِي سَهَّلْتَ ، وَ بَصَّرْتَنَا الزُّلْفَةَ لَدَيْكَ ، وَ الْوُصُولَ إِلَى كَرَامَتِكَ
(19) به دينت برآوردهاى از خواص
به ما دادهاى نيكيت اختصاص
بدين راه آسان كنى رهبرى
به نزديكيت ميدهى برترى
﴿20﴾
اللَّهُمَّ وَ أَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفَايَا تِلْكَ الْوَظَائِفِ ، وَ خَصَائِصِ تِلْكَ الْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضَانَ الَّذِي اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشُّهُورِ ، وَ تَخَيَّرْتَهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَزْمِنَةِ وَ الدُّهُورِ ، وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النُّورِ ، وَ ضَاعَفْتَ فِيهِ مِنَ الْإِيمَانِ ، وَ فَرَضْتَ فِيهِ مِنَ الصِّيَامِ ، وَ رَغَّبْتَ فِيهِ مِنَ الْقِيَامِ ، وَ أَجْلَلْتَ فِيهِ مِنْ لَيْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ.
(20) تو آگاه كردى ز جود تمام
از آن ويژگيهاى ماه صيام
بدين ماه بخشيدهاى برترى
به شرح وظايف كنى رهبرى
در اين ماه قرآن فرستادهاى
ز نورش تو ايمان به ما دادهاى
كه واجب بود روزه اندر صيام
نمازش به شب هست لازم تمام
شب قدر او هست در اوج جاه
به حرمت بود برتر از الف ماه
﴿21﴾
ثُمَّ آثَرْتَنَا بِهِ عَلَى سَائِرِ الْأُمَمِ ، وَ اصْطَفَيْتَنَا بِفَضْلِهِ دُونَ أَهْلِ الْمِلَلِ ، فَصُمْنَا بِأَمْرِكَ نَهَارَهُ ، وَ قُمْنَا بِعَوْنِكَ لَيْلَهُ ، مُتَعَرِّضِينَ بِصِيَامِهِ وَ قِيَامِهِ لِمَا عَرَّضْتَنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ ، وَ تَسَبَّبْنَا إِلَيْهِ مِنْ مَثُوبَتِكَ ، وَ أَنْتَ الْمَلِيءُ بِمَا رُغِبَ فِيهِ إِلَيْكَ ، الْجَوَادُ بِمَا سُئِلْتَ مِنْ فَضْلِكَ ، الْقَرِيبُ إِلَى مَنْ حَاوَلَ قُرْبَكَ .
(21) بدينسان به ما دادهاى برترى
به هر امتى دادهاى سرورى
گرفتيم در روز آن روزه را
شبش را ثنايت نموديم ما
بدين هر دو خواهيم از رحمتت
ثوابى كه باشد در آن قربتت
تو بخشندهى اى خداوندگار
خزائن ترا هست بيش از شمار
به نزديكيت هر كه شد مفتخر
تو باشى بر آن بنده نزديكتر
﴿22﴾
وَ قَدْ أَقَامَ فِينَا هَذَا الشَّهْرُ مُقَامَ حَمْدٍ ، وَ صَحِبَنَا صُحْبَةَ مَبْرُورٍ ، وَ أَرْبَحَنَا أَفْضَلَ أَرْبَاحِ الْعَالَمِينَ ، ثُمَّ قَدْ فَارَقَنَا عِنْدَ تَمَامِ وَقْتِهِ ، وَ انْقِطَاعِ مُدَّتِهِ ، وَ وَفَاءِ عَدَدِهِ .
(22) ستوده به ما بود همدم صيام
پسنديده بگذشت بر خاص و عام
به ما داد اين ماه بسيار سود
چو پايان پذيرفت و رفت از وجود
﴿23﴾
فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزَّ فِرَاقُهُ عَلَيْنَا ، وَ غَمَّنَا وَ أَوْحَشَنَا انْصِرَافُهُ عَنَّا ، وَ لَزِمَنَا لَهُ الذِّمَامُ الَْمحْفُوظُ ، وَ الْحُرْمَةُ الْمَرْعِيَّةُ ، وَ الْحَقُّ الْمَقْضِيُّ ، فَنَحْنُ قَائِلُونَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَكْبَرَ ، وَ يَا عِيدَ أَوْلِيَائِهِ .
(23) وداعش غمانگيز باشد به ما
چو يارى كه گردد ز ياران جدا
به ذمت نهاديم پيمان او
بدينسان بود ارج شايان او
بود بر تو اى ماه يزدان درود
كه ماهى دگر از تو برتر نبود
﴿24﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ ، وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيَّامِ وَ السَّاعَاتِ .
(24) بود ماه يزدان پرستان صيام
از آن است به لحظههايش سلام
﴿25﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الآْمَالُ ، وَ نُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ .
(25) برآورده او آرزوهاى دور
كه نزديك گشتند اندر حضور
﴿26﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرِينٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً ، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً ، وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ .
(26) چو يارى بود، صحبتش دلنشين
فراقش بود سخت و سازد غمين
﴿27﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ ، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضَّ
(27) چو آئى به دل نيك بخشى نويد
چو رفتى، شود همدمت نااميد
چو رفتى به وحشت شود دل دچار
كه سخت است بر عاشقان هجر يار
﴿28﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ ، وَ قَلَّتْ فِيهِ الذُّنُوبُ .
(28) ز همسايهات مىكنى نرم دل
نگردد دگر از گناهان خجل
﴿29﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشَّيْطَانِ ، وَ صَاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ
(29) تو در رزم شيطان، شدى نيك يار
كه هموار كردى ز ما رهگذار
﴿30﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا أَكْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِيكَ ، وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِكَ
(30) بود بر تو اى ماه يزدان سلام
كه آزاد كردى بسى، خاص و عام
چه خوشبخت آنى كه كرد احترام
به فرمان يزدان ز ماه صيام
﴿31﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَمْحَاكَ لِلذُّنُوبِ ، وَ أَسْتَرَكَ لِأَنْوَاعِ الْعُيُوبِ
(31) ز دودى گناهان بسى اى صيام
چو پوشيديم عيب بادت سلام
﴿32﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَ عَلَى الُْمجْرِمِينَ ، وَ أَهْيَبَكَ فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ
(32) به چشم گنهكار بودى بلند
عزيزى، تو بر مومنان ارجمند
﴿33﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَيَّامُ .
(33) به روزت ندارد سر همسرى
دگر روزها، چون تو والاترى
﴿34﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ
(34) تو بخشى به هر همنشين عافيت
جدايش كنى از ره معصيت
﴿35﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ كَرِيهِ الْمُصَاحَبَةِ ، وَ لَا ذَمِيمِ الْمُلَابَسَةِ
(35) ترجمهاى براى فراز 35 وجود ندارد.
﴿36﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ كَمَا وَفَدْتَ عَلَيْنَا بِالْبَرَكَاتِ ، وَ غَسَلْتَ عَنَّا دَنَسَ الْخَطِيئَاتِ
(36) به يمنت ز ره ميرسد ارمغان
گنه را فرو شوئى از جسم و جان
﴿37﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ مُوَدَّعٍ بَرَماً وَ لَا مَتْرُوكٍ صِيَامُهُ سَأَماً .
(37) نباشد وداعت ز روى ملال
كه بخشيدهاى شهر جان را جلال
﴿38﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ ، وَ مَحْزُونٍ عَلَيْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ .
(38) چو مىآمدى بوديم آرزو
چو رفتى بود بغضم اندر گلو
﴿39﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ كَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِكَ عَنَّا ، وَ كَمْ مِنْ خَيْرٍ أُفِيضَ بِكَ عَلَيْنَا
(39) بود بر تو اى ماه هر دم سلام
سلامى ز مبناى جان بالتمام
تو كردى به ما نيكوئيها روان
بديها بسى كردى از ما نهان
﴿40﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى لَيْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
(40) ز ما باد بر شام قدرت سلام
كه برتر شد از الف ماه تمام
﴿41﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَيْكَ ، وَ أَشَدَّ شَوْقَنَا غَداً إِلَيْكَ .
(41) سلامى ترا باز گويم ز جان
كه مشتاق هستم ترا هر زمان
﴿42﴾
السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الَّذِي حُرِمْنَاهُ ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ .
(42) دگر باره گويم فراوان درود
به ماهى كه دنيا ز دستم ربود
﴿43﴾
اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِي شَرَّفْتَنَا بِهِ ، وَ وَفَّقْتَنَا بِمَنِّكَ لَهُ حِينَ جَهِلَ الْأَشْقِيَاءُ وَقْتَهُ ، وَ حُرِمُوا لِشَقَائِهِمْ فَضْلَهُ .
(43) خدايا به ما دادهاى آن شرف
كه دانيم زين ماه نيكو هدف
ندانست گر ارزشش تيرهبخت
بدينسان ز فضلش جدا ماند سخت
﴿44﴾
أَنْتَ وَلِيُّ مَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ ، وَ هَدَيْتَنَا لَهُ مِنْ سُنَّتِهِ ، وَ قَدْ تَوَلَّيْنَا بِتَوْفِيقِكَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ عَلَى تَقْصِيرٍ ، وَ أَدَّيْنَا فِيهِ قَلِيلًا مِنْ كَثِيرٍ .
(44) تو بودى ز فضلش به ما رهنما
هدايت نمودى تو ما را بجا
به توفيقمان داشتى كامكار
نمازش بخوانديم خود روزه دار
ولى ما نكرديم بسيار كار
از اين اعترافيم دل شرمسار
﴿45﴾
اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ إِقْرَاراً بِالْإِسَاءَةِ ، وَ اعْتِرَافاً بِالْإِضَاعَةِ ، وَ لَكَ مِنَ قُلُوبِنَا عَقْدُ النَّدَمِ ، وَ مِنْ أَلْسِنَتِنَا صِدْقُ الِاعْتِذَارِ ، فَأْجُرْنَا عَلَى مَا أَصَابَنَا فِيهِ مِنْ التَّفْرِيطِ أَجْراً نَسْتَدْرِكُ بِهِ الْفَضْلَ الْمَرْغُوبَ فِيهِ ، وَ نَعْتَاضُ بِهِ مِنْ أَنْوَاعِ الذُّخْرِ الْمَحْرُوصِ عَلَيْهِ .
(45) پشيمان از آنيم اى كردگار
كه بوديم از آن به غفلت دچار
كنونيم بر درگهت عذرخواه
به دلهاى درمانده و بىپناه
تو مزدى ده اى پاك پروردگار
كه دلخواه باشد بر اين شرمسار
﴿46﴾
وَ أَوْجِبْ لَنَا عُذْرَكَ عَلَى مَا قَصَّرْنَا فِيهِ مِنْ حَقِّكَ ، وَ ابْلُغْ بِأَعْمَارِنَا مَا بَيْنَ أَيْدِينَا مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ الْمُقْبِلِ ، فَإِذَا بَلَّغْتَنَاهُ فَأَعِنِّا عَلَى تَنَاوُلِ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ مِنَ الْعِبَادَةِ ، وَ أَدِّنَا إِلَى الْقِيَامِ بِمَا يَسْتَحِقُّهُ مِنَ الطَّاعَةِ ، وَ أَجْرِ لَنَا مِنْ صَالِحِ الْعَمَلِ مَا يَكُونُ دَرَكاً لِحَقِّكَ فِي الشَّهْرَيْنِ مِنْ شُهُورِ الدَّهْرِ .
(46) تو عمرى عطا ساز اى دادگر
كه ببينم در آن صيامى دگر
رساند چو ما را به ديگر صيام
چنان كن كه تا كار گردد بكام
عبادت كنيم از تو شايستهتر
كه باشد سزاوارت اى دادگر
در آن ماه روزه موفق بدار
تو بر كار شايستهمان برگمار
﴿47﴾
اللَّهُمَّ وَ مَا أَلْمَمْنَا بِهِ فِي شَهْرِنَا هَذَا مِنْ لَمَمٍ أَوْ إِثْمٍ ، أَوْ وَاقَعْنَا فِيهِ مِنْ ذَنْبٍ ، وَ اكْتَسَبْنَا فِيهِ مِنْ خَطِيئَةٍ عَلَى تَعَمُّدٍ مِنَّا ، أَوْ عَلَى نِسْيَانٍ ظَلَمْنَا فِيهِ أَنْفُسَنَا ، أَوِ انْتَهَكْنَا بِهِ حُرْمَةً مِنْ غَيْرِنَا ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اسْتُرْنَا بِسِتْرِكَ ، وَ اعْفُ عَنَّا بِعَفْوِكَ ، وَ لَا تَنْصِبْنَا فِيهِ لِأَعْيُنِ الشَّامِتِينَ ، وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطَّاعِنِينَ ، وَ اسْتَعْمِلْنَا بِمَا يَكُونُ حِطَّةً وَ كَفَّارَةً لِمَا أَنْكَرْتَ مِنَّا فِيهِ بِرَأْفَتِكَ الَّتِي لَا تَنْفَدُ ، وَ فَضْلِكَ الَّذِي لَا يَنْقُصُ .
(47) در اين ماه اگر كرده باشم گناه
از آنم كنون بر درت عذرخواه
اگر بود كوچك گنه يا كلان
ببخشايم اى ايزد مهربان
اگر كردهام نيز بر خود ستم
و گر ديگرى شد ز دستم دژم
پس اينك بجان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
خطائى كه كرديم اى دادگر
تو با پردهپوشى ز ما درگذر
شماتت نه بينيم از اين و آن
نباشد به ما طعنهى ديگران
به آن مهربانى و فضلت قسم
به كارى گمارم تو اى محتشم
كه بخشى گناهان ما بالتمام
نباشيم شرمنده اندر صيام
﴿48﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا ، وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا ، وَ اجْعَلْهُ مِنْ خَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْنَا أَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ ، وَ أَمْحَاهُ لِذَنْبٍ ، وَ اغْفِرْ لَنَا مَا خَفِيَ مِنْ ذُنُوبِنَا وَ مَا عَلَنَ .
(48) خدايا بجان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
چو اين ماه رفتست از دست ما
به جبران تو عيدش مبارك نما
در اين عيد آنسان بفرما قرار
كه عفوت كند از گنه بر كنار
گناهان بيامرز اى كردگار
اگر بوده پنهان و گر آشكار
﴿49﴾
اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَايَانَا ، وَ أَخْرِجْنَا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَيِّئَاتِنَا ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَسْعَدِ أَهْلِهِ بِهِ ، وَ أَجْزَلِهِمْ قِسْماً فِيهِ ، وَ أَوْفَرِهِمْ حَظّاً مِنْهُ .
(49) سرامد چو اين ماه از سرمدى
تو از جانمان دور كن هر بدى
تو خوشبختمان كن به پايان آن
بود سودمان بيش از ديگران
﴿50﴾
اللَّهُمَّ وَ مَنْ رَعَى هَذَا الشَّهْرَ حَقَّ رِعَايَتِهِ ، وَ حَفِظَ حُرْمَتَهُ حَقَّ حِفْظِهَا ، وَ قَامَ بِحُدُودِهِ حَقَّ قِيَامِهَا ، وَ اتَّقَى ذُنُوبَهُ حَقَّ تُقَاتِهَا ، أَوْ تَقَرَّبَ إِلَيْكَ بِقُرْبَةٍ أَوْجَبَتْ رِضَاكَ لَهُ ، وَ عَطَفَتْ رَحْمَتَكَ عَلَيْهِ ، فَهَبْ لَنَا مِثْلَهُ مِنْ وُجْدِكَ ، وَ أَعْطِنَا أَضْعَافَهُ مِنْ فَضْلِكَ ، فَإِنَّ فَضْلَكَ لَا يَغِيضُ ، وَ إِنَّ خَزَائِنَكَ لَا تَنْقُصُ بَلْ تَفِيضُ ، وَ إِنَّ مَعَادِنَ إِحْسَانِكَ لَا تَفْنَى ، وَ إِنَّ عَطَاءَكَ لَلْعَطَاءُ الْمُهَنَّا .
(50) خدايا هر آنكس در اين نيك ماه
از او داشت شايسته حرمت نگاه
به پرهيز، از هر گنه شد جدا
به نيكى ترا كرد از خود رضا
چو بخشى بر او رحمت بيكران
خدايا بفرماى ما را چو آن
به ما بخش چندين برابر عطا
كه خود كاستى نيست فضل ترا
نه نقصان پذيرد ترا جاه و مال
نه در ثروتت راه يابد زوال
نه انبارهايت پذيرد فنا
گوارا بود بخششت نزد ما
﴿51﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اكْتُبْ لَنَا مِثْلَ أُجُورِ مَنْ صَامَهُ ، أَوْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ .
(51) خدايا بجان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
بده مزدمان را بدانگونه نيز
كه از روزهداريست تا رستخيز
﴿52﴾
اللَّهُمَّ إِنَّا نَتُوبُ إِلَيْكَ فِي يَوْمِ فِطْرِنَا الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِينَ عِيداً وَ سُرُوراً ، وَ لِأَهْلِ مِلَّتِكَ مَجْمَعاً وَ مُحْتَشَداً مِنْ كُلِّ ذَنْبٍ أَذْنَبْنَاهُ ، أَوْ سُوءٍ أَسْلَفْنَاهُ ، أَوْ خَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ ، تَوْبَةَ مَنْ لَا يَنْطَوِي عَلَى رُجُوعٍ إِلَى ذَنْبٍ ، وَ لَا يَعُودُ بَعْدَهَا فِي خَطِيئَةٍ ، تَوْبَةً نَصُوحاً خَلَصَتْ مِنَ الشَّكِّ وَ الِارْتِيَابِ ، فَتَقَبَّلْهَا مِنَّا ، وَ ارْضَ عَنَّا ، وَ ثَبِّتْنَا عَلَيْهَا .
(52) در اين عيد فطرى كه شد برقرار
از امروز هستيم، ما توبه كار
ز انديشهى بد، ز فعل حرام
كنم توبه بر درگهت بالتمام
بمانيم، در توبه بىاشتباه
نه بنديم بر دل خيال گناه
نباشد در اين توبه شك و ريا
تو بپذير با عفوت اين توبه را
طلب مىكنم از تو اى كردگار
كه ما را در اين توبه ثابت بدار
﴿53﴾
اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا خَوْفَ عِقَابِ الْوَعِيدِ ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتَّى نَجِدَ لَذَّةَ مَا نَدْعُوكَ بِهِ ، وَ كَأْبَةَ مَا نَسْتَجِيرُك مِنْهُ .
(53) خدايا تو بيم از عذاب وعيد
به دلها درآميز در روز عيد
دگر اشتياقم بده بر ثواب
كه خود وعده كردى به ام الكتاب
بدينگونه با بيم و لذت قرين
به ياد تو باشيم اى بهترين
﴿54﴾
وَ اجْعَلْنَا عِنْدَكَ مِنَ التَّوَّابِينَ الَّذِينَ أَوْجَبْتَ لَهُمْ مَحَبَّتَكَ ، وَ قَبِلْتَ مِنْهُمْ مُرَاجَعَةَ طَاعَتِكَ ، يَا أَعْدَلَ الْعَادِلِينَ .
(54) پناهندهات گشته دل، توبهكار
بگيريم، در ظل عفوت قرار
كه گفتى بر آنان شدى دوستدار
تو عادلترين هستى اى كردگار
﴿55﴾
اللَّهُمَّ تَجَاوَزْ عَنْ آبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَهْلِ دِينِنَا جَمِيعاً مَنْ سَلَفَ مِنْهُمْ وَ مَنْ غَبَرَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ .
(55) خدايا ببخشايمان سر بسر
به عفوت گذر كن ز مادر، پدر
اگر در گذشتند، ور، زنده نيز
ز امروز تا موعد رستخيز
﴿56﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ نَبِيِّنَا وَ آلِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ ، وَ صَلِّ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ ، وَ صَلِّ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ ، وَ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ ، صَلَاةً تَبْلُغُنَا بَرَكَتُهَا ، وَ يَنَالُنَا نَفْعُهَا ، وَ يُسْتَجَابُ لَهَا دُعَاؤُنَا ، إِنَّكَ أَكْرَمُ مَنْ رُغِبَ إِلَيْهِ ، وَ أَكْفَى مَنْ تُوُكِّلَ عَلَيْهِ ، وَ أَعْطَى مَنْ سُئِلَ مِنْ فَضْلِهِ ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ .
(56) خدايا بجان محمد (ص) درود
تو بفرست و بر عترتش آنكه بود
درودى كه گفتى به افرشتگان
سزاوار شايسته پيغمبران
دگر باره بفرست آنسان درود
كه بر بندگان تو شايسته بود
درودى بدانگونه با احترام
كه نفعش شود عايد خاص و عام
درودى كه سازد دعا مستجاب
به ما نيز سودش رسد با ثواب
ازيرا كه هستى تو برتر كريم
توئى صاحب جود و فضل عظيم
ز درمانده بينوا دستگير
و انت على كل شىء قدير