ترجمه نهج البلاغه، ص: 210

اثر اميدش در عملش ديده می شود مگر اميدی كه مردم به خدا بسته اند كه دارای عيب است، و هر بيمی در امور مادی محقق و ثابت است مگر بيم از حق كه در اغلب مردم بی پايه است! در كارهای بزرگ به خداوند اميد دارند، و در كارهای كوچك به بندگان اميد می بندند، امّا آنچنان كه حق بندگان را رعايت می كنند حق خدا را مراعات نمی نمايند. چه شده كه حق خداوند كمتر از حق بندگان رعايت می شود؟! آيا می ترسی در اميدی كه به حق داری دروغگو باشی؟ يا او را آنچنان كه بايد سزاوار اميد نمی دانی؟! اگر از يكی از مردم بترسند تا حدّی از او حساب می برند كه در آن حد از خدا حساب نمی برند. بنابراين ترس از بندگان را نقد، و ترس از خدا را نسيه و وعده غير قابل عمل قرار داده اند. همچنين كسی كه دنيا در نظرش عظيم جلوه كند، و موقعيّت آن در دلش وانمودی بزرگ داشته باشد، دنيا را بر خدا مقدم دارد و از هر چه غير دنياست بريده و نهايتاً برده دنيا گردد.

برای تو كافی است كه رسول خدا صلی الله عليه و آله سرمشق تو باشد، و راهنمايی برای درك زشتی و عيب دنيا، و كثرت رسواييها و بدی های آن، زيرا دنيا از همه جانب از او گرفته شد، و اطراف جوانبش به آسانی به غير او واگذار گرديد، او را از دنيا چون كودكی از شير مادر بريدند، و از زر و زيورش دور كردند.

و اگر بخواهی شخص دومی را مقتدا قرار دهی اين است موسی كليم اللَّه- كه درود خدا بر او- آنجا كه گفت: «پروردگارا، به آنچه به من از خير عطا كنی نيازمندم.» به خدا سوگند چيزی جز نانی كه تناول كند از خدا نخواست، زيرا مدتی بر اثر تهيدستی، گياه زمين می خورد، تا جايی كه سبزی گياه به خاطر لاغری و كمی گوشت در بدنش از پرده نازك شكمش نمايان بود.

و اگر بخواهی نفر سومی را سرمشق خود قرار دهی اين است داود- كه درود خدا بر او- صاحب مزامير، و خواننده اهل بهشت، او با دست خود از ليف خرما زنبيل