دعای 47 ( دعای عرفه امام سجاد ) ترجمه محمد حسین سلطانی لرگانی کجوری

(1) ستايش بر خداوندى سزاوار كه او بر كائناتش هست دادار

(2) و بر آن كردگارى اين ثناباد زمين و آسمان را كرده آباد به اخلاق و به اكرام و صفايى خداوندان عالم را خدايى ز هر چه آفريدى زين جهانت تو آن را آفريدى با بيانت ز تو پيدا شده ملك وجودى ز تو هم باز گردد چون تو بودى ندارى همسرى همتا چنانى همه دانستنيها را تو دانى در اين پهناور عرصه ز هستى بر آن دارى تسلط روى دستى ز دانايى تو پنهانى تو نفوذ و قدرت و بينايى تو ز هر چيز و ز هر كس برترى تو تو دارنده كشنده سرورى تو

(3) تو آنى جز تويى نبود خدايى تويى آن ذات اقدس كبريايى‌

(4) تويى پروردگار و بى‌شريكى كريمى و عظيمى و خليقى‌

(5) تويى آن منبعى در اوج رفعت و تدبير تو بى‌مانند حكمت‌

(6) تويى روزى رسان و مهربانى عليمى و حكيمى كاردانى‌

(7) زا شنودن شنيدن گوش دادن ز بينايى توانايى ز ديدن در اين هستى تو از آن ابتدايى ندارى اول و نى انتهايى‌

(8) تو آن ذات ازل اكرم و اعظم مويد تا ابد پاينده محكم‌

(9) به پيش از هر چه و هر چيز و هر كس به عرش ذوالجلالت بوده‌اى كس در آن وقتى كه آوايى نبوده سكوت محض و غوغايى نبوده تو يكتا بوده و يكتا خداوند كه اين هستى ز فرمان تو شد بند تو آن يكتا خداى كردگارى هميشه حى و حاضر برقرارى به پيش از سلسله در طول دوران به وحدانيتت تنها تويى آن‌

(10) تويى در هر بلندى يا كه پستى به آگاهى از آن هر جا تو هستى كه انديشه ز اوج او به پرواز ز ادرك علوت مانده او باز

(11) تو آن مجدى ز مجد روشنايى شبيهى نيست چون تو كبريايى‌

(12) تو آوردى پديد اين كائناتت ز صنف و سنخ گوناگون ذاتت كه هر يك را به ويژه داده صورت و بخشيدى به آن در ويژه سيرت ز تصوير و ز تكوينش در آغاز نبود از كس كمك نى مانده‌اى باز

(13) تو بودى آنكه در اين فجر هستى ز تقدير و قلم بر لوح بستى نمودى سرنوشت ما تو امضا ز هر موجود مولودى به دنيا چنين بوده ترا آندم مشيت ز نورت كرده روشن تيره ظلمت زمين و آسمان دريا در اين دار پرى آدم و ديو و دد پديدار

(14) تو بالاتر ز امكان و زمانى و حاجت بر زمان امكان ندارى تويى سلطان اعظم كردگارى ترا نتوان كسى بنمود يارى‌

(15) تويى هر چه بخواهى مى‌شود او ز هر چه بگذرانى بگذرد او

(16) تويى حجت تويى قدرت تو محبوب كه از برهان و بنيان نيست مغلوب‌

(17) براى هر وجودى در سرانجام مقرر داشتى پايان و فرجام‌

(18) تويى انديشه‌ها و عقل هرگز بر آن ادراك ذات توست عاجز ترانه ديده‌ى دل نه ز چشمان به ديدار تو يارا نيست بر آن ترا زان ژرفناى ذات يزدان عقول ما در آن شد غرق و حيران‌

(19) ترا حد نيست نتوان كرد محدود نزائيدى ز كس ناميم مولود

(20) نه ضد دارى ترا از منع كارت نظيرى چون تو نبود در كنارت نه موجودى توان بر حى داور سر پيكار گيرد در برابر

(21) تويى كه اين جهان را كرده ابداع وجود تو پديد آمد ز انواع تو بر لوح از قلم در شاهكارى ز هستى بر جبين نقش و نگارى جهانى را به زيبايى دل آرا تو آن را آفريدى آشكارا

(22) چه اعظم باشد آن ذات مقدس چه روشن جاى تو نى قدرت كس‌

(23) توانت حق نما لطف تو بسيار ز رافت هست عالم گير در دار

(24) تو آن شاهى كه در طبع و مناعت ز بخشش اعتدالى را به وسعت ز رافت بر جلال و مجد بسيار ستايش ويژه‌اى بر تو سزاوار

(25) كه دست تو به خيرات از عنايت و از نورت چراغى بر هدايت شده روشن ز دين بر ما پديدار ترا جوييم و دريابيم در دار

(26) و تا ما با زبان دل و از هوش اجابت از ترا بشنيده در گوش همه چيز و همه كس از تو يارى سر تسليم بر درگاه بارى‌

(27) علو همت تو هست اعلا تجسس‌هاى ما احساس تقوا در اين انديشه باشد يك خدايى كه نه او را توان ديدن ز جايى نه آميزش و نه در هم شدن را نه از حكمش گريزان خويشتن را اگر كس حيله زد بر او در اين دار خودش را مسخره كرده گرفتار

(28) خداوندا بود راه تو روشن به هر كس مطمئن باشد ز رفتن كه در پايان فزون بر عز و جاهش ز رشد و بر صلاحى هست راهش‌ تويى آن زنده‌ى جاويد و معلوم كلامت ثابت از فرمان محتوم‌

(29) تويى آن زنده‌ى جاويد و معلوم كلامت ثابت از فرمان محتوم‌

(30) كه آيات تو در برهان نمايان زمين و آسمان در آن درخشان‌

(31) ستايش بر تو ز انسان بر دوامى كه چون تو زنده و ما نيز فانى‌

(32) ترا ز آن ستايشها ز نعمت كه بى‌مانند باشد از تو صنعت‌

(33) ترا ز آنسان ستايش تا تو خشنود شود تامين و از حدش بيفزود

(34) ترا ز آنسان ستايش تا تو خشنود شود تامين و از حدش بيفزود

(35) ستايش بر تو دارد هر كسانى شوم همراه او در همزبانى‌ چنان خواهم ستايش پر ز بارى نزيبد جز به ذات كردگارى

(36) چنان خواهم ستايش پر ز بارى نزيبد جز به ذات كردگارى‌

(37) ستايش آنچنان بر ذات يزدان ازل تا در ابد باشد نمايان‌

(38) ز ذرات زمانه بر فزونتر به تكرارش هزاران بار برتر

(39) ترا ز آنسان نمايم من ستايش نفس را زان ملائك در شمارش كه از عهده نيايد بر شمارش و در او باز ماند از نگارش‌

(40) ستايش مى‌كنم زان فرد كامل ثوابش بر رضاى تو به عامل‌

(41) ستايش بر تو از پنهان تو ياد چو پيداى تو ما را او كند شاد

(42) ستايش بر تو ز آنچه آفريدن سپاس تو نكردندى به گفتن كه جز آن ذات اقدس بر فضيلت كسى نشناسد آن را در عبارت‌

(43) ستايش مى‌كنم سوزنده چون شمع ز هر چه آفريدى در خودش جمع‌

(44) و بر آنچه كه خواهى آفريدن تمامى را به نظم آرد چه گلشن‌

(45) ستايش مى‌كنم بر تو چنانى كه هيچ از اين ستايش آنچنانى چه من كردم ادا كس بر ادايش ستايشگر نكرده بر خدايش‌

(46) ستايش مى‌كنم تا تو بر اكرام ز حد وافرى بر من در انعام‌

(47) ستايش مى‌كنم زيبنده‌ى تو سزاوار تو و شايسته‌ى تو

(48) خداوندا به ارواح محمد (ص) كه آن از عبد خاص حى سرمد عزيز و محترم نزدت مقرب عنايت كن از آن رحمت تو يا رب‌

(49) كه بى‌مانند باشد در فضيلت فزونى جويد از هر چه بركت ترحم كن ز عاليتر ترحم و هم بر آل پاكش در تراكم‌

(50) رضايت از تو حال و بعد و ماضى حبيب خويش و آلش دار راضى از آن رحمت كه خود شايسته دانى جز آنان بر كسى لايق ندانى‌

(51) الهى بر محمد (ص) هم ز اولاد ز رحمت مرحمت تا روح او شاد از آن رحمت ز احسان كمالت رسد ز آنان بقاى لايزالت‌

(52) تحيت از ملكهاى مقرب رسولان گرامى تو يا رب ز صالح بندگان ذكرى شنيدى و جن و انس هر چه آفريدى و ز آنچه مشتمل گشته پديدار به پيغمبر و آلش رحمتى آر

(53) درودت را به تعدادى فزودن كه جز تو هيچ كس نتوان شمردن‌

(54) محمد (ص) خاندان او ز پاكان كه بر اين دين پاك تو نگهبان بر آن منبع ز علمت پاسدارى و از آن مظهر تكميل يارى ز ناشايست كارى داشتى دور مقرر داشتى تازان ره نور وسيله بين تو و بندگانت نشان ره به فردوس و جنانت‌

(55) الهى بر محمد هم ز اولاد ز رحمت مرحمت روحش شود شاد از آن رحمت نه بر او ابتدايى كه همچون تا ابد بى‌انتهايى‌

(56) و بر ميزان عرش و اين سماوات و راى آسمانها زين تحييات وز آنچه بر زمينها در نهان است و ز آنچه سر برندى و عيان است چنان كن ذات اقدس زين تحيات رضاى او شود حاصل كرامات و هم خاطر از آنان گشته خشنود كه دينت سايه‌ى زان بنده‌اى بود

(57) كه آنان انتخاب از كردگارش ز دين كرده حفاظت گشته يارش چو آنان پيشواى قوم و ملت به سوى جنت اين مردم هدايت و فرمان داده‌اى تا بندگانت از آنچه نهى در قرآن بيانت به پرهيزند و راه حق بپويند و از دستورشان پيشى نجويند مقرر داشتى اى حى داور پناه بندگانت هست رهبر كه از نور وجود آن امامان هدايت كرده مردم سوى رضوان‌

(58) بده توفيقشان فرما عنايت و ما را نيز بخشا بر سعادت كه تا پاداش آنها بر هدايت بر آنها در سپاسى بوده طاعت خداوندا ز فضلت مرحمت را عطا فرما بر آنها سلطنت را الهى بازوانش ده تو نيرو و بر توفيق آنها راه نيكو و پيروزى عطا بر حفظ آيين نما ايمن ز شر دشمن دين ملائك را گمارى بر حمايت ز نيروى سماواتى اجابت‌

(59) كتاب خود به دستش دار بر پا كه تا حق شرايع را در اجرا سنن را از پيمبر حرمت او به كار انداز اندر دولت او و از آنچه كه معروف است و محبوب ز پاى دشمنانت شد لگدكوب به شمشير ولى دين ز بنيان تو بركن ريشه‌ى اين ظلم و طغيان و بر اين خارها منحوس و مسموم ز گلزار حقايق كن تو محروم‌

(60) و ما را بر سعادت كن هدايت كه تا از آن ولى دين اطاعت و بر او بهره‌اى فرما كه تا ما ز جان و دل به گفتارش پذيرا چنان كن تا كه ما بهر رضايش كمك بر جنگ دشمن پا به پايش چنان كن از وجود نازنينش به روز حادثه بوده معينش بدين ترتيب بر درگاه تو رو جوار قبر پيغمبر به نيكو الهى بر محمد (ص) هم ز اولاد ز رحمت مرحمت روحش شود شاد

(61) ز آنان دوستان بر او به تكريم مقام اشرف او سر به تعظيم بر اين اقرار وى را بر سيادت قبول رشته‌ى او بر سعادت اطاعت كرده بر او تا به پايان ز راه مستقيمى سوى رضوان‌

(62) الهى بر محمد (ص) هم ز اولاد ز رحمت مرحمت روحش در آن شاد بجسم و جانشان دارى سلامت به تقوا تزكيه مقرون دولت امور كار اصلاح و مرمت بر آن در تزكيه زان نفس همت كه نفس از تزكيه بهتر ز هر چيز چنان كن بهره‌اى از آن به ما نيز محيطى را نصيبى در سعادت بر آنها همنشينى در سلامت‌

(63) و ما امروز در كوهى به نامى عرفه حسب سنت در مقامى ز سنت پيروى بر عرض تكريم شرف در افتخار آن به تعظيم فرشته بال رحمت گسترانيد و بر ما نعمت حق را فشانيد كه از افضال و اكرام تو امروز به دنيا بندگانت كرده پيروز

(64) الهى من يكى از بندگانت هنوزى چشم نگشود اين جهانت ز تو ممنون نعمت بوده و هست و حالا نيز نعمت از تو در دست شناسايى ز دينت بر هدايت و بر حق تو ادراك سعادت به سوى حزب تو بگرفته راهش ز ارشاد تو چون آنان نگاهش كه از آن دشمنانت هست بيزار و بر آنچه تو خواهانى در آن كار

(65) ولى انجام فرمان تو در كار نداده ز آنچه بر ذاتت سزاوار و از تنبيه تو نگرفته او پند ز عصيانت روا افتاده در بند ز عصيان از عناد وى به نخوت بر آن نگرفت مايه سوى نقمت گناه او ز استكبارى وى نبوده بر نشان از خوارى وى و بلكه بر هوس گرديده تسليم زره بر انحراف و نى به تقويم الهى دشمن تو دشمن من كه او از غفلتم فرصت خزيدن به اغرا و به اغوايش ز كوشش مرا تحريك و بعدش در نكوهش و من با اينكه بر حق بود سويم و بر حق تو عارف بود خويم كه بر آن آشنايى را ز فرمان به چشم و گوش خود بگرفته چون جان اميد از عفو رحمت بوده‌ام من كه دامن بر گنه آلوده‌ام من معهذا خدايا كرده‌ام بد كه زيرا بنده‌ات اى حى سرمد كه از نعمت ز لطفت پرورش يافت شبانه‌روز از خوان تو دريافت نبودش بر خطا زيبنده‌ى او نبودش حق ز عصيان كرده‌ى او

(66) كنون در پيشگاهت با حقارت و بر پا ايستاده با نقاهت به اقرار از جرايم اعتراضم اميد از تو ببخشا كن معافم بر اين ايمان كه از ذات تو دارد پناهنده ز درگاهش نراند و بين تو و بين بنده‌ى تو حجابى نيستش در پرده‌ى تو

(67) الهى آنچنان بر هر گنهكار گذارى منتى بر من در اين بار ز رحمت عفو فرما از گناهم ز فضل بى‌دريغت ده پناهم مدار اين را روا بر كاهش من به تو دشوار نبود خواهش من‌

(68) ولى آن كس به اميد خدايى به درگاه تو دستش بر گدايى گذشت تو ز بسيار است بسيار به روز عرفه روز گران بار ز رحمت مغفرت بر سوى رضوان تو نوميدم مكن بر حظ و احسان چنانكه پارسا پرهيزكاران ز درگاه تو خشنودند آنان‌

(69) مرا خشنود سازى بر سعادت اگر چه مثل آنان در عبادت نباشد در كف من زان بضاعت ولى خوشدل از آنم بهر طاعت ز توحيدت چه آنان هم زبانم بر آنان همدمى و مهربانم ز يكتائيت اقرارم چه آنان به ذات اقدس تو دارم ايمان شريك و نى شبيه و ضد از اينها مبرايى تو تنهايى و يكتا

(70) تو از درگه كه دادى امر و فرمان همان را من وسيلت كرده عنوان سرى سجده به خاكى در مذلت زبانم در انابت بهر توبت و با آن حسن ظنى را ز رافت رجاء واثق از بخشش كرامت كه با آن مرحمت زين مسئلت را به آمرزش تمنا مغفرت را

(71) كه من آن بنده‌ى زار و حقيرى و ترسان و پناهنده فقيرى به درگاه تو سر بر خاك ذلت اميد از خالقش دارد ز رحمت نه چون گردنكشان عارم ز ذلت نه چون عابد غرورش در عبادت مرا خاطر بر اين آسوده راحت به ديگر كس اميدم بر شفاعت‌

(72) كه من كوچك‌تر از كوچكترانم ذليلم ذره‌اى بس ناتوانم كه شايد ذره‌اى ناچيز و كمتر و تو اى كردگار حى داور عقوبت بر گنهكاران عذابى ندارى تو روا در آن شتابى و از لغزيدگان در پرتگاهش نجاتش مى‌دهى دارى نگاهش و بى منت بلاى اين سقوطش ز آنان باز دارى در وجودش‌

(73) مرا بنگر خطاكارم خطاكار و هم بر اين خطاى خويش اقرار

(74) كه من آن بنده‌ام ورزيده جرائت به اقدام از گنه خود در مذلت‌

(75) و دانستم كه بد بنموده‌ام من كه دامن بر گنه آلوده‌ام من‌

(76) نهانى بر گنه كوشيده‌ام من ز خشم بندگان پوشيده‌ام من وليكن رو به رويت آشكارا ز تو ايمن نخواهى كرد رسوا

(77) نهانى بر گنه كوشيده‌ام من ز خشم بندگان پوشيده‌ام من وليكن رو به رويت آشكارا ز تو ايمن نخواهى كرد رسوا

(78) منم آن كس كه از سطوت و خشمت نترسيدم عيان كردم به چشمت‌

(79) منم آن كس كه بر نفسم جنايت كه از كردار زشتم در حقارت‌

(80) منم آن كس كه بر نفسم جنايت كه از كردار زشتم در حقارت‌

(81) منم آن كس ز تو شرمى نكرده و بى‌شرمانه عصيان تو كرده‌

(82) منم آن كس ز تو شرمى نكرده و بى‌شرمانه عصيان تو كرده‌

(83) خداوندا بحق آنكه در روح ز بين بندگان انبوه انبوه نمودى انتخابش بهر اين كار بحق مصطفى محمود و مختار بحق آن كسى كه زين مواهب بر او چون خود به بنده كرده واجب و هر كس را كه ز امرش باز زد سر گناهش نيست بخشوده ز داور شمردى چون گناهت در برابر و آن كس را كه بر او دوست و ياور چه دوست خويش بشمارى ز ديدن چنانى دشمنش بر توست دشمن خداوندا بحق او و فضلت به فريادم رسان احسان و بذلت‌

(84) مرا همچون پناهنده كسانى به درگاه تو توبت آنچنانى نما مشمول از رحمت به غفران ز صالح بندگان محشور بر آن‌

(85) كه بر عهدش وفا بر حق اطاعت بجا آورده در شكر و عبادت‌

(86) مرا از مستى و از خواب غفلت ز اسراف تجاوز را به ملت ز جرم آن نما بيدار و هشيار نيازم دست خود را در بدى كار

(87) زمام قلب من دست تو جانم به سوى طاعت و تقوا كشانم‌

(88) ز بدبختى سيه روزى دنيا كنارم دار و راه خير بگشا

(89) ز بدبختى سيه روزى دنيا كنارم دار و راه خير بگشا مقرر كن به آسانى ز بارم وظايف را به آسانى ز كارم‌

(90) بر آنچه داده فرمان بر عبادت بپردازم كه تا دور از هلاكت‌

(91) و بين من و شيطان گشته هائل كه از اغوا شود نوميد و باطل‌

(92) متاب از من تو رو اى كردگارم كه من ياراى خشم تو ندارم‌

(93) طمع دارم ز تو منماى نوميد مكن مايوس دارم چشم اميد

(94) مرا چون مردمى دورى ز خيرات ميفكن خاك ذلت در مكافات‌

(95) تضرع التماسم را رعايت ببخشا رحمتى فرما عنايت‌

(96) كسان را گرد چارش در بلايى معافم كن ز من دورش نمايى و در اين زندگى محمود فرما نصيبم مرگ بر مسعود فرما

(97) خداوندا ز زشتيها قبايح مكن بر آن دچارم بر فضايح‌

(98) خداوندا ز زشتيها قبايح مكن بر آن دچارم بر فضايح‌

(99) كه از يادت نباشم هيچ غافل نگيرم ديگرى را خاطر از دل‌

(100) ز قلبم دور كن مهر جهان را و توفيقى عنايت كن بر آن را

(101) تن تنها دل شبها مناجات جبين بر خاك در درگاه حاجات‌

(102) از آن عصمت نصيبم كن كرامت كه تا نزديك بر تو در عبادت‌

(103) و نيت صالحه در امر خيرات كه انديشم به نيكو در مبرات‌

(104) و در آن روز رستاخيز محشر مكن رسوا مرا اى حى داور ز ياد خويش و شكر نعمت خويش مبرا ز ياد من زان رحمت خويش‌

(105) عطا كن رغبتى تا در نيايش صميمانه ز لب بر تو ستايش ببخشا زان عبادت تا كه آن طاق سپاس نعمتت را بوده مشتاق‌

(106) اگر پرده كشى بر قبح اعمال ز سنت بر الوهيت چنين حال كه مى‌زيبد ز بخشش بر كذايى ز غفران تو شايان خدايى‌

(107) چنانم زنده‌ام دارى ز طاعت گذر بر زندگى تقوا طهارت بميران آنچنانم اى خدايم و در ظلمات عقبا رهنمايم‌

(108) نما مستغنيم اى كردگارم كه جز بر درگهت دستى نيارم‌

(109) ز شبهايم بركت در عبادت بدار آباد بر راه سعادت و روزم را به ياد خويش روشن ز دوزخ بر عذابم دار ايمن‌

(110) ز تحفه‌هاى جنت بهره‌ام ساز خشيت خوف را بر جانم انداز

(111) كه همواره ز بيم تو هراسان ز عشقت اشتياق من فراوان و همواره به ديدارت ز اعمال هواى تو كنم پرواز با بال پذيرا باش حقا توبه‌ام را به درگاهت انابت ناله‌ام را گناهم گر بزرگ و خواه اندك عيان و يا كه پنهان است شد حك‌ ببخشا و ز قلبم كن هدايت و مگذارى به اهل دين عداوت‌

(112) ببخشا و ز قلبم كن هدايت و مگذارى به اهل دين عداوت‌ بر آنانى كه از من ترس بر اين تو قلبم مهربان بنماى در دين بپوشان جامه‌ى آن صالحان را زبان راستگويى در دهان را

(113) مرا جا در بهشتت برگزينى دهى با اوليايت همنشينى رديف دوستان خويش بنشان ز خاطر راحت و روشن دو چشمان‌

(114) به روزى كه نهانها آشكارا خداوندا مكن آن روز رسوا زدايى زنگ قلب و شبهه پامال نصيبم را نما احسان و افضال‌

(115) چنان كن تا كه من چون بندگانت كه مخلص بوده بر تو در جهانت جبين بر سجده‌ى تو با خضوعى بزارى در اطاعت با خشوعى غنى سازى ز عفت با سعادت ز اطمينان خاطر در سلامت‌

(116) مسازى در مشوب سيئاتم ميفكن بر فسادى در حياتم نيازى بر سئوالى گرز سويم ز شرش دار ايمن آبرويم‌

(117) و مگذارى ستمكاران مرا يار نما تو دستمان كوتاه در كار و ز آنچه كرده‌اى امضا ز تقدير نما كوتاه آن را دست من گير چنان باشى نگهدارم در اين راه كه دست ظالمان گرديده كوتاه گشايى درب بر توبت انابت ز رزق وافرى احسان كرامت به رغبت سوى تو آورده‌ام رو ز انعامت دو چشمانم بدان سو تو از هر منعم و محسن نكوتر كه خير تو ز هر خيريست بهتر

(118) الهى ز آنچه عمرم باز مانده رسان آن را به راه حج و عمره رضاى تو رسان زان عافيت را مرا بر جستجوى عاقبت را

(119)

(120)

(121)

(122)

(123)

(124)

(125)

(126)

(127)

(128)

(129)

(130)

(131)

(132)

(133)