دعای 47 ( دعای عرفه امام سجاد ) ترجمه اسدالله مبشری

(1) سپاس خداى را كه پروردگار جهانهاست‌

(2) بار خدايا، تو را سپاس، اى طرفه آفرين بيمانند آسمانها و زمين. اى صاحب سربلندى و بزرگوارى. اى پروردگار پروردگاران، اى خدا هر پرستنده و آفريننده‌ى سراسر آفرينش، كه وارث همه چيز تويى، پروردگارى كه هيچ چيز به او شبيه نيست و دانستن هيچ چيز، چه جزئى چه كلى، از علم فراگير تو نه پوشيده باشد و نه پنهان ماند تويى كه بر سراسر هستى چيره‌اى و همه هستى را نگاهبان‌

(3) تو خدايى و جز تو معبودى نيست، يكتا و يگانه و بى‌همتا

(4) تويى خدايى كه جز تو معبودى نيست، كريمى با كرم بى‌پايان و بزرگى با بزرگى بى‌نهايت‌

(5) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، بلند مرتبت و والا، با توانايى و نيروى بى‌مانند در كيفر دادن‌

(6) تويى خدايى كه مانند تو معبودى نيست كه بخشايشگرى پر مهر و دانا و حكيمى‌

(7) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، شنوا و بينا، پيوسته بوده‌اى و بر همه چيز آگاهى‌

(8) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، كريمى با كرمى بى‌پايان و جاودانگى جاويدان‌

(9) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، تو بى‌تايى، نخستين هر احد و آخرى پس از هر عدد

(10) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، در كمال بلندى مرتبت نزديكى و در عين نزديكى بلند مرتبه‌

(11) تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست،

(12) تويى با فر فروزان و خجستگى، با كبريا و شايستگى ستايش تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست، خدايى كه هستى را آفريده‌اى اما نه از روى نمونه و اصلى و وجود را صورت بسته‌اى اما نه از روى مانندى و همه چيز را طرفه آفرينى كرده‌اى بى‌پيروى از عملى

(13) تويى آن خداى كه همه چيز را به مقتضاى حكمت اندازه و نيرو مى‌دهى و همه چيز را براى هدفى آماده مى‌سازى و سامان مى‌بخشى‌

(14) تويى كه در آفرينش، هيچ كس با تو همكارى و يارى نكرده است و در كار خود رايزن و دستيار نداشته‌اى و هرگز نه تو را شاهدى بوده و نه ناظرى‌

(15) تويى كه اراده مى‌كنى، پس آنچه خواهى شود و فرمان مى‌رانى و هر فرمان كه رانى عدل است نه تفريط و حكم مى‌كنى، پس هر حكم كه كنى انصاف است‌

(16) تويى كه هيچ مكان گنجاى تو نيست و هيچ قدرت چيرگى تو را بر نتابد و هيچ برهان و بيانى تو را ناتوان نتواند كرد

(17) تويى كه شماره‌ى يكايك همه چيز را مى‌دانى و همه چيز را نهايتى مقدر فرموده‌اى كه وجودش به آن پايان مى‌گيرد و اندازه‌ى هر چيز را از سر حكمت داده‌اى‌

(18) تو آنى كه انديشه از ادراك ذات تو فروماند و خرد از چگونگى وجود برتر تو ناتوان باشد و جاييت نيست تا ديده تو را تواند يافت‌

(19) تو را پايانى نيست تا محدود باشى و مانندى نه تا به مثل ادراك شوى و فرزندى نمى‌آورى تا زاييده شده باشى‌

(20) تويى كه همتايى ندارى تا به معارضه با تو برخيزد و همانندى ندارى تا با تو پهلو زند و نظيرى ندارى تا با تو عرض وجود كند

(21) تويى كه آفرينش را از آغاز بنياد نهاده‌اى و پيش از تو هيچ موجودى چيزى به عرصه‌ى وجود نياورده بوده است و تويى كه هستى را از چيزى نيافريده‌اى و ايجادكننده‌اى بر تو پيشى نجسته است و جهان را بى‌وسيلتى ساختى و هر نقش كه بستى بس نيكو بستى‌

(22) منزها، چه عظيم است شان تو و چه بلند است. مرتبه‌ى تو و چه آشكاركننده‌ى حق است فرقان تو!

(23) منزها، چه بسيار است لطف تو و چه بسيار است مهر تو (اى سرچشمه‌ى مهر) و اى حكيمى كه به سراسر هستى آگاهى كه آن را در غايت استوارى ساخته‌اى‌

(24) منزها، چه پادشاهى شكوهمندى كه تو راست و چه دست بخشا و كف كرم كه تو دارى و چه بلند است شان و جلالت تو! تويى فروغ و فر هستى و سزاوار ستايش‌

(25) منزها، اى كه به افاضه‌ى خير و نعمت دست گشاده دارى و هدايت به واسطه‌ى تو شناخته شده است. پس هر كس از تو دين يا دنيا مسئلت كرد، فضل و احسان تو را دريافت‌

(26) منزها، همه‌ى هستى بر علم تو گذشته است و سر به فرمان تو باشد و هر چه زير عرش تو قرار دارد بر آستان عظمت تو چهره مى‌سايد. و همه‌ى آفريدگانت سر تسليم به حكم تكوين تو نهاده‌اند

(27) منزها، تو را به نيروى خرد و به حواس ظاهر و باطن نمى‌توان دريافت و با دست سودن و لمس كردن نمى‌توان شناخت، با تو نيرنگ نمى‌توان باخت و چيزى را از تو نمى‌توان پنهان ساخت، در آستان تو دشمنى و مجادله و مناظره و ريا و سمعه را راه نيست. بر تو نمى‌توان چيره شد و تو را خلاف نمى‌توان گفت و در مقابل مشيت تو چاره نمى‌توان جست‌

(28) منزها! راه تو هموار است و كار تو بر صلاح و تويى آن زنده‌ى بلندپايه و بى‌نياز (كه همه به او نيازمندند)

(29) منزها، گفتار تو حكمت است و فرمانت به آنچه اراده فرمايى بى‌خلاف صورت پذير و ممكنات در هر چه خواهى سر به فرمان توست‌

(30) منزها، مشيت حتمى تو را ردكننده‌اى نيست و فرمانهاى تو را تبديل‌كننده‌اى نه‌

(31) منزها، بر همه سروران چيره‌اى و نشانه‌هاى وجود تو آشكار و نورافشان است، اى گرداننده‌ى آسمان و آفريننده‌ى روان‌

(32) تو را سپاس، سپاسى با پايدارى تو پايدار

(33) تو را سپاس، سپاسى كه با جاودانگى نعمت تو جاودان باشد

(34) تو را سپاس، سپاسى مقابل با رفتار و احسان تو

(35) تو را سپاس، سپاسى كه بر خرسندى تو بيفزايد

(36) تو را سپاس، سپاسى همراه با سپاس همه‌ى سپاسگزاران و شكرانه‌اى كه شكرانه‌ى همه شكرگزاران از آن فروماند

(37) سپاسى كه جز تو را نزيبد، سپاسى كه با آن جز به درگاه تو نزديك نتوان شد

(38) سپاسى كه نعمت نخستين (نعمت حادث دنيا) با آن پايدار ماند و نعمت آخر (قديم و عقبى) با آن دوام يابد

(39) سپاسى كه با گردش دورانها افزون گردد و پياپى بر آن بيفزايد

(40) سپاسى كه نگاهبانان حساب بد و خوب بندگان از شمارش آن درمانند و از شماره‌ى اعمال بندگان، كه فرشتگان در كتاب تو مى‌نويسند، افزون باشد

(41) سپاسى كه با عرش برين تو هموزن باشد و با كرسى بلند تو همدوش‌

(42) سپاسى كه در پيشگاه تو ثواب آن كامل باشد و پاداش آن همه پاداشها را فراگيرد

(43) سپاسى كه آشكار و نهان آن يكى باشد و نهان آن با راستى نيت همسان‌

(44) سپاسى كه در چندى و چونى، هيچ آفريده تو را سپاسى چنان نگفته باشد و فضيلت آن را جز تو كسى نشناسد

(45) سپاسى كه كوشنده در بجاى آوردن آن به يارى تو نيرو يابد، تا چنانكه شايسته توست تو را ثنا گويد. و مدد گيرد تا حقى را كه از حيث آداب و سنن و اخلاص نيت و صدق رغبت بايد، بجاى آرد

(46) سپاسى فراهم آورنده‌ى هر سپاس كه آفريده‌اى و به نظم آورنده‌ى هر سپاسى كه خواهى آفريد

(47) سپاسى كه نزديكتر از آن به گفتار تو نباشد و هيچ كس بالاتر از آن تو را سپاس نگفته باشد

(48) سپاسى كه به كرم تو موجب افزونى نعمت و سبب گسترش آن گردد و از روى تفضل، پس از هر فزونى آن را به فزونى ديگر برسانى‌

(49) سپاسى كه با كرامت ذات تو واجب آمده باشد، سپاسى كه با عزت جلال و عظمت تو مقابل باشد

(50) بار خدايا، بالاترين درود تو نثار محمد، برگزيده و پسنديده و گرامى تو و نثار تبار او باد! و بر آن پيمبر رحمت كاملترين بركت خود را نثار كن و پر بهره‌ترين رحمت خود را نصيب او فرماى‌

(51) پروردگارا بر محمد و آل او درود نثار فرماى، درودى فزاينده كه فزاينده‌تر از آن درودى نباشد، و درودى فراوان كه افزونتر از آن در دايره‌ى امكان نگنجد. بر او درود فرست، درودى كه او را خشنود كند و برتر از آن درودى نباشد

(52) پروردگارا، بر محمد و آل او درود فرست، درودى كه او را خرسند گرداند، چندان كه با آن چيز ديگر نطلبد و بر خرسندى او بيفزايد. بر او درود فرست، درودى كه موجب رضاى تو گردد و بر خشنودى تو از او بيفزايد. بر او درود فرست، درودى كه جز آن را بر او نپسندى و هيچ كس را جز او شايسته آن ندانى‌

(53) اى پروردگار من، بر محمد و تبار او درود فرست، درودى كه افزون بر خشنودى تو باشد و پيوند آن به پايدارى تو پيوندد و همان‌سان كه كلمات (علم و حكمت) تو بى‌انتهاست بى‌انتها باشد

(54) اى پروردگار من، بر محمد و آل محمد درود فرست، درودى برابر همه‌ى درودهاى فرشتگان و پيمبران و فرستادگان تو و آنان كه اهل طاعت تو باشند و شامل درودهاى بندگان خاص تو از جنى و انسى، پذيرايان دعوت تو و دربرگيرنده‌ى درود هر يك از اصناف آفريدگان تو كه آنان را هستى بخشيده‌اى و در جهان پراكنده‌اى‌

(55) اى پروردگار من، بر او و تبار او درود فرست، درودى كه در بر گيرنده‌ى همه درودهاى روزگار پيشين و روزگار آينده باشد. و بر او و تبار او درود فرست، درودى كه به درگاه تو و نزد ديگران شايسته باشد، كه با آن، درودهاى پيشين را چندين برابر كنى و با دور زمان چندان بر آن بيفزايى كه كسى جز تو آن را شماره نتواند

(56) اى پروردگار من، بر اهل‌بيت پاكيزه‌ى او درود فرست، آنان كه براى اجراى فرمان خود برگزيده‌اى و چنانشان آفريده‌اى كه گنجوران دانش تواند و نگاهبانان آيين تو و جانشينان تو بر روى زمين و به منزله‌ى حجتهاى تو بر بندگانت و آنان كه از پليدى و آلودگى، به عنايت تو چنانكه بايد، پاكيزه شده‌اند و آنان را وسيله‌ى وصول به درگاه خود و هادى راه بهشت خويش قرار داده‌اى‌

(57) اى پروردگار من، بر محمد و آل او درود فرست، درودى كه آنان را از عطاها و كرامتهاى خود با آن بزرگ گردانى و هرگونه نعمت و نواخت را بر آنان كامل كنى و بر آن هرگونه حظ و بهره از سودها و بخششهاى خود به فراوانى بر آنان ارزانى دارى‌

(58) پروردگارا، بر او و بر ايشان درود و رحمتى فرست كه نه آغاز آن را حد و مرزى باشد و نه مدت آن را نهايتى و نه نهايت آن را پايانى‌

(59) پروردگارا، همپايه‌ى عرش خود و هر چه فروتر از آن است بر ايشان درود فرست، و برابر سرشارى آسمانهاى خود و هر جا فراتر از آنهاست و به شمار زمينهاى خود و آنچه در زير آن است و آنچه ميان آنهاست. درودى كه به موجب آن ايشان را به خود نزديك گردانى و تو و آنان را از آن خرسندى فراهم آيد و جاودان به مانندهاى آن درودها پيوسته باشد

(60) بار خدايا، تو در همه‌ى ايام دين خود را به وجود پيشوايى نيرو داده‌اى كه او را براى بندگان نشانه‌ى راه خود ساختى و در اقليم وجود علامتى قرار دادى، پس از آنكه رشته‌ى وجود او را به وجود خود پيوستى و آن را مايه‌ى خشنودى خود ساختى و پيروى او را واجب گردانيدى و از نافرمانى او بر حذر داشتى و اطاعت اوامر او را فرمان دادى و از نافرمانى او بازداشتى، تا هيچكس بر او پيشى نگيرد و در راه از او واپس نيفتد، پس اوست نگاهبان پناه جويان و پناهگاه گرويدگان و دستاويز متوسلان و فروغ جهانيان‌

(61) پس در دل دوست خود انداز تا شكرانه‌ى چنين نعمتهايى را كه به او عطا فرموده‌اى بجاى آورد و مانند همان الهام را در دل ما انداز و او را از جانب خود چيرگى كارآمد ارزانى دار و كار او را گشايشى پيروزمند و آسان فراهم آور و با پشتيبانى نيرومندتر خود يارى ده و پشت او را استوار گردان و بازوى او را نيرومند كن و در او به ديده‌ى عنايت و رعايت بنگر و او را در پناه خود حمايت كن و به وسيله‌ى فرشتگان خود يارى ده و با سپاه چيره‌ى خود او را مدد كن‌

(62) و به دست او كتاب و حدود و شرايع و سنتهاى فرستاده‌ى خود را- كه درود تو، بار خدايا، بر او و تبارش باد- بر پاى دار و آنچه (از تعاليم دين تو را) ستمكاران مى‌ميرانند، به وجود او زنده كن و زنگ ستم از بسيط طريقت خود بزداى و به همت او دشواريها را از راه بردار و رويگردانان از راهت را به وسيله‌ى او نابود كن و آنان كه قصد تو را كژ مى‌نمايند از ميان ببر

(63) و دل او را به دوستانت نرم كن و دست او را بر دشمنانت بگشاى و ما را از رافت و رحمت و دلجويى و نواخت او نصيب ده و شنوا و فرمانبردار فرمان او گردان، و ما را چنان كن كه پيروزى او را كوشا باشيم و راندن دشمنانش را ياور و بدين وسيله،

(64) بار خدايا- كه درود تو بر او و بر خاندانش باد- به درگاه تو و پيشگاه فرستاده‌ى تو نزديكى جوييم بار خدايا و بر دوستان ايشان كه، به مقامشان معترف‌اند و راه و روش آنان را پيروى مى‌كنند و در پى آثارشان راه مى‌سپرند و به رشته‌ى مهرشان دست مى‌زنند و به دوستى ايشان مى‌پيوندند و به پيشوايى آنها اقتدا مى‌كنند و به امرشان گردن مى‌نهند و در طاعت آنان مى‌كوشند و روزگار دولتشان را انتظار مى‌كشند و چشم به راه آنان دوخته‌اند، هر بامداد و هر شامگاه با رحمتهاى پر بركات و فزاينده درود نثار فرماى‌

(65) و بر آنان و روان آنان سلام گوى و كارشان را به پرهيزگارى سامان بخش و احوالشان را به صلاح آور و بازگشتشان را به سوى خود بپذير، همانا تويى توبه‌پذير پر مهر و آمرزگار بار الها! به رحمت خود ما را در سراى سلامت همنشين آنان كن. اى مهربانترين مهربان!

(66) بار خدايا، امروز روز عرفه است، روزى كه آن را گرامى و بزرگ داشته و پر عظمت گردانيده‌اى. و در اين روز رحمت خود را در سراسر گيتى منتشر ساخته‌اى و در اين روز به بخشايش خود بر آفريدگان انعام داده‌اى و منت نهاده‌اى و در آن عطيه خود را بسيار كرده‌اى و به آن بر بندگان خود تفضل فرموده‌اى‌

(67) بار خدايا و من بنده‌ى توام، بنده‌اى كه پيش از آنكه او را بيافرينى و پس از آن به او نعمت بخشيده‌اى و او را از كسانى قرار داده‌اى كه به دين تو راه يافته‌اند و اداى حق خود را به او توفيق داده‌اى و او را در امان خود نگاه داشته‌اى و در حزب خود درآورده‌اى و به دوستى دوستان خود و دشمنى دشمنانت راه نموده‌اى‌

(68) پس به او فرمان داده‌اى و فرمان تو نبرده است و او را از كار ناصواب باز داشته‌اى و باز نايستاده است و از نافرمانى خود نهى كرده‌اى و فرمان تو را در نهى مخالفت كرده است، اما نه از روى عناد يا از سر گردنكشى در مقابل تو، بلكه هواى نفس او را به كارى كه او را از آن دور كرده و بيم داده بودى كشاند، و به اين طريق دشمن تو و دشمن او وى را به نافرمانى گستاخ كرد. پس حالى كه شناساى وعيد تو بود و به بخشايش تو اميد داشت و به اين اعتماد بود كه از او درمى‌گذرى و به آن كار اقدام كرد، اما او با اين همه احسان و لطفى كه از تو دريافته است سزاوارترين بنده‌ى تو بود كه خلاف فرمان تو نكند

(69) اينك من در دست تو خوار و ذليل و فروتن و زار و ترسانم و به گناه بزرگى كه به آن دست زده‌ام و به بزرگى خطاها كه مرتكب شده‌ام معترف. حالى كه به بخشايش تو پناه آورده‌ام و از مهر تو زينهار مى‌خواهم و يقين دارم كه هيچ پناه دهنده‌اى مرا از تو پناه نمى‌دهد و مانع آن نمى‌گردد كه از كيفر تو امان يابم‌

(70) پس همان‌سان كه بر گناه گنهكار پرده مى‌پوشى بر گناه من نيز پرده‌پوشان و آن بخشش كه به پناهندگان آستان خود روا مى‌دارى در حق من روا كن و آنچه كه به اميدواران به آمرزگارى خود عطا مى‌كنى و در نظرت بزرگ و دشوار نيست، به من عطا كن‌

(71) و در اين روز نصيبى به من ده كه با آن از خشنودى تو بهره‌مند گردم و مرا از آنچه پرستندگانت از پرستش تو بدست مى‌آورند بى‌نصيب و تهيدست مگردان‌

(72) هر چند من كارى شايسته كه آنان پيشاپيش فرستاده‌اند نفرستاده‌ام، اما پيشاپيش، عقيده به يگانگى تو و نفى ضد و مثل و مانند براى تو را فرستاده‌ام. و اينك از آن درها كه فرمان داده‌اى تا از آن وارد شوند به سوى تو آمده‌ام و با چيزى به تو تقرب جسته‌ام كه هيچ كس جز با آن به تو نزديك نمى‌گردد

(73) پس در پى چنين حال، با توبه و اخلاص به سوى تو بازگشتم و با خاكسارى و زارى در درگاه تو و گمان نيك به تو و اطمينان به آنچه نزد توست آن را همگام اميدوارى به تو شفيع گردانيده‌ام، كه كم افتد كه كسى به تو اميدوار باشد و نااميد گردد

(74) اينك همچون خوارمايه‌اى نيازمند و درويشى مستمند و بيمزده‌اى زيان ديده و زينهار خواهى سرگردان، از تو تقاضا دارد، با اين همه تو را از روى ترس و زارى مى‌خواند و از روى تضرع زينهار خواه و پناهجوى آمده است، نه با تكبر متكبران گردنكش، يا با نازندگى و گستاخى طاعت پيشگان و نه با برترى‌جويى به واسطه‌ى شفاعت شفيعان‌

(75) من از كمترين كمتران و از خوارترين خواران و مانند ذره يا كمتر از آنم. پس اى آنكه در كيفر دادن بدكاران شتاب نمى‌كنى و غرقه شدگان در تنعم و فراخ عيشان را ناگهان نمى‌گيرى و اى كه با مدارا با فروافتادگان در گناه، بر آنان منت مى‌نهى و با مهلت دادن به خطاكاران تفضل مى‌كنى‌

(76) منم بدكارى به گناه خود معترف و خطاكارى در گناه به سر درآمده‌

(77) منم كه گستاخانه به خلاف فرمان تو گام نهاده‌ام‌

(78) منم كه دانسته نافرمانى تو كرده‌ام‌

(79) منم آن كس كه كار زشت خود را از بندگان تو نهفته‌ام، حالى كه نزد تو آشكار است‌

(80) من آنم كه به جاى اينكه از تو خائف باشم از بندگان تو بيمناكم‌

(81) منم كه از هيبت و قهر تو نترسيده و از خشم تو نهراسيده‌ام‌

(82) منم آن كس كه بر خويشتن ستم روا داشته‌ام‌

(83) منم كه گروگان و گرفتار بلاى خويشتنم‌

(84) منم آن بى‌آزرم‌

(85) منم كه رنج دراز دارم‌

(86) سوگند به حق آن كه او را از بندگان خود برگزيده‌اى، آن كس كه او را براى خود پسنديده‌اى، به حق آن كه او را از آفريدگان خود انتخاب كرده‌اى و كسى كه او را براى كار خود اختيار كرده‌اى، به حق آن كه طاعت او را همانند طاعت از خود واجب شمرده‌اى و نافرمانى از امر او را چون نافرمانى از امر خود دانسته‌اى و به حق آن كه دوستى او را قرين دوستى خود داشته‌اى و دشمنى او را در شمار دشمنى خود آورده‌اى در اين روز، گناه مرا چنان بپوشان كه هر كس را كه بيزار از بدى به تو نزديك مى‌گردد و از سر تو به آمرزشخواه به درگاه تو پناه مى‌جويد به آن مى‌پوشانى‌

(87) و با من آن كن كه با اهل طاعت و نزديكان درگاه خود و آنان كه نزد تو منزلتى دارند مى‌كنى‌

(88) و همان‌سان كه بيواسطه كار كسانى را كه فرمان تو مى‌برند و در راه پرستش تو خويشتن را به رنج درمى‌افكنند، و در طلب خشنودى تو چندان كه توانند كوشند سامان مى‌دهى، كار مرا نيز بى‌واسطه سامان ده‌

(89) مرا به قصورى كه در اجراى فرمانهاى تو كردم مگير و از اينكه از حدود تو پاى فراتر نهاده و از فرمانهاى تو تجاوز كرده‌ام مواخذت مفرماى‌

(90) خدايا و مرا به فريب كسى كه خير خود از من دريغ مى‌دارد و مى‌پندارد كه حتى تو در رساندن نعمت شريك او نيستى، مبتلا مگردان‌

(91) و مرا از خواب بيخبران و خواب آلودگى اسراف‌كنندگان و از غنودن بى‌ياوران هوشيارى ده‌

(92) و دلم را در آن مشغول دار كه دست به دعا برآوردگان را به آن كار مى‌گمارى و پرستندگان را به آن بندگى سرافراز مى‌كنى و كاهلان را به آن مى‌رهانى‌

(93) و از آنچه مرا از تو دور مى‌گرداند و ميان من با تو پرده مى‌افكند تا از حظى كه از تو نصيبم تواند شد جدا مانم و از آنچه اميد دارم كه به آن نزد تو دست يابم باز مى‌دارد، پناهم ده‌

(94) و پيمودن راه نيكوييها را كه به سوى توست و پيشى گرفتن در آن راه را چنان كه فرمان داده‌اى و كوشش در آن را چنان كه مى‌خواهى، بر من آسان گردان‌

(95) و مرا در زمره‌ى آنان كه بيم دادنهاى تو را سبك مى‌شمرند و قدرتشان را پيوسته مى‌كاهى و نابودشان مى‌كنى نابود مساز

(96) و با آنان كه خود را در معرض بيزارى تو درمى‌آورند

(97) و در عداد منحرفانى كه از راه تو سر مى‌پيچند تباه مگردان‌

(98) و از دشواريهاى گرداب آشوب بپاى و از كام بلا خلاصى ده و از سرگرمى و از مهلت غفلت‌پرور امان بخش‌

(99) و ميان من با آن دشمنى كه گمراهم گرداند و آرزويى كه مرا هلاك سازد و عيبى كه مرا فروگيرد درآى‌

(100) و آن‌سان كه از كسى كه پس از خشم تو كسب رضاى تو نتواند اعراض مى‌كنى، از من روى متاب‌

(101) و چنان مكن كه از آرزو بستن به تو نااميد گردم، چندان كه نوميدى از رحمت تو بر من چيره گردد

(102) و مرا به چيزى كه طاقت آنم نيست ميازماى كه از سنگينى و زيادت محبت تو كه مرا به آن مى‌آزمايى، گران پشت گردم

(103) مرا مانند آن كه لطف تو شامل حال او نيست و توقع طاعت و عبادت از او ندارى و او را به سوى تو بازگشتى نيست و وى را به خود او وامى‌گذارى، به خود وامگذار

(104) و مرا مانند كسى كه از چشم عنايت تو افتاده و نزد تو رسوا شده باشد ، از چشم ميفكن بلكه از فروافتادن و لغزش فريب‌خوردگان و از پرتگاه تباه‌شدگان دست گير

(105) و از آنچه طبقات بندگان و كنيزان خود را بدان دچار مى‌كنى عافيت بخش و مرا به پايه‌ى كسانى برسان كه به آنان نظر مرحمت دارى و نعمت مى‌بخشى و از آنان خرسندى، كسانى كه آنان را به ستودگى زندگى بخشيده‌اى و نيكبخت ميرانده‌اى‌

(106) و مرا به تشريفى بياراى كه با آن از هر چه حسنات را نابود كند و بركات را تباه گرداند، دست بدارم‌

(107) و دلم را از زشتى بدكارى و رسوايى گناه بپاى‌

(108) و مرا به چيزى مشغول دار كه كسى جز به اراده‌ى تو بر آن دست نيابد و جز آن تو را از من خرسند نگرداند

(109) و ريشه‌ى دوستى دنياى دون را كه از دستيابى به آنچه نزد توست جلوگيرى مى‌كند و از وسيله‌جويى به سوى تو بازمى‌دارد و از نزديك شدن به تو غافل مى‌گرداند، از دل من بركن‌

(110) و در دل من شب و روزى را بياراى كه در تنهايى با تو راز و نياز داشته باشم‌

(111) و به من عظمتى بخش كه مرا با دلى پر بيم به تو نزديك گرداند و از دست يازيدن به كارهاى حرام دور بدارد و از بند گناهان بزرگ برهاند

(112) مرا از آلودگى نافرمانى پاك گردان و پليدى خطا را از من بزداى و به جامه‌ى عافيت بپوشان و به تشريف سلامت بياراى و به نعمتهاى فراخ و فراگير خود فروپوشان‌

(113) و فضل و عطاى خود را بر من آشكار كن! خدايا، مرا با توفيق و استوارى خود نيرو بخش و به نيت شايسته و گفتار پسنديده و كردار نيكو يارى ده و مرا از قدرت و قوت خود به قدرت و قوت من وامگذار

(114) و آن روز كه مرا به ديدار خود برخواهى انگيخت رسوايم مگردان و نزد دوستان خود بى‌آبرويم مساز، از ياد خود به فراموشى گرفتار مكن و شكرگزارى خود را از يادم مبر، بلكه در آن حالات كه نادانان نعمتهاى تو را فراموش مى‌كنند و از آن بيخبرند مرا به سپاسگزارى خود وادار و در دلم انداز كه به نعمتهايى كه به من عطا فرموده‌اى ثناى تو گويم و به نعمتهايى كه مرا فرستاده‌اى اعتراف كنم‌

(115) و شوق و رغبتى را كه به تو دارم از شوق و دلبستگى ديگران كه در اين شمارند بيشتر كن و سپاسى را كه به درگاه تو مى‌گزارم از سپاس هر سپاسگزار برتر دار

(116) و هنگام نياز، ترك عنايت از ما مكن و به سبب اعمال ناشايسته كه نزد تو فرستاده‌ام تباهم مساز و دست ردى كه بر سينه‌ى ستيزندگان مى‌زنى بر سينه من مزن، همانا من كه به فرمان تو گردن نهاده‌ام و مى‌دانم كه حجت مر تر است و حق آن است كه از كيفر تو بپرهيزند و به تو ايمان آورند و طاعت تو كنند. تو شايسته‌ى آنى كه گناهان را بيامرزى و تو به احسان كردن سزاوارترى و نعمت دادن ويژه‌ى ذات توست كه بى‌نياز مطلقى. شيوه‌ى تو آمرزش است نه عقاب كردن و روش تو پرده‌پوشى است نه رسوا ساختن‌

(117) پس مرا به حياتى پاكيزه و به روزى حلال و قناعت زنده‌دار كه آنچه مى‌خواهم در آن فراهم و پيوسته گردد و به آنچه دوست دارم برسم، آن‌سان كه كارى نكنم كه تو را ناپسند افتد يا به كارى دست آلايم كه تو آن را نهى كرده باشى و مرا مانند كسى بميران كه به سعى او، روياروى و سوى راست وى نورى بتابد، قرينه‌ى رستگارى و راهنمايى به مينو

(118) مرا در پيشگاه خود خاكسارى آموز و نزد آفريدگانت گرامى گردان و چون با تو خلوت كنم صفحه‌ى ضميرم را جز از ياد خود بزداى و جمعيت خاطرى ارزانى دار كه جز به تو به هيچ كس نظر نداشته باشم و مرا در ميان بندگانت سرافرازى ده و از آن كس كه از من بى‌نياز است، بى‌نيازى. و چنان كن كه محبت و شكرگزارى من به تو افزون گردد و توفيقم ده كه جز از تو منقطع گردم‌

(119) و از شادى دشمنان به مصيبت من و از فرود آمدن بلاى اندوه و از خوارى و رنج پناهم ده. و زشتيهايى را كه از من مى‌دانى بپوشان، به سان كسى كه به حمله و سختيگرى قادر است اما حلم او مانع آن مى‌گردد، يا كسى كه بر كيفر دادن تواناست اما به شكيبايى درنگ مى‌كند

(120) و اگر مشيت تو درباره‌ى گروهى بر فتنه و پيشامد بد تعلق گرفته باشد، پس چون به تو پناه آورده‌ام، مرا از آن برهان و چون در دنيا از رسوايى مى‌پايى، در آخرت نيز همچنان بپاى‌

(121) و نعمتهاى نخستين خود (نعمتهاى اين جهانى) را كه به من داده‌اى به نعمتهاى واپسين (نعمتهاى آن جهانى) بپيوند و عطاهاى قديمت را به عطاهاى نو متصل كن و چندانم به نعمت منواز كه به سبب آن سنگيندل شوم و به مصيبتى گرفتار مفرما كه به آن بى‌آبرو گردم و به فرومايگى دچارم مكن كه قدرم بكاهد و به كاستى مبتلا مكن كه به آن سبب منزلتم ناشناخته ماند

(122) و بر من چنان خشم مگير كه از نوميدى و اندوه خاموش گردم و آن‌سان مترسان كه ترس در نهادم نقش بندد. چنان كن كه جز از وعيد و هشدارهاى تو نترسم و از كارهايى كه به كيفر آنها آگاهى داده‌اى، كناره جويم و آنگونه شوم كه مرا هنگام تلاوت كتاب تو هيبتى قرين تعظيم و اجلال فراگيرد

(123) و شب مرا با بيدارى در عبادت خود و عزلت از مردم و تنهايى در شب زنده‌دارى خود آبادان كن، تا عريان از هر آرزو به ذكر تو آرامش يابم و پيوسته نيازهاى خود را بر تو عرضه كنم و از تو بخواهم تا مرا از آتش آزاد كنى و از آنچه شايستگان دوزخ گرفتار آنند حفظ فرمايى‌

(124) و مرا در سركشى و خودپرستى سرگردان وامگذار و كور و نادان در بيخبرى تا مرگ رها مكن و مايه‌ى پندآموزى پندگيران و نمونه براى عبرت‌پذيران قرار مده و نعمتى كه مى‌بخشى مايه حسد بينندگان و غفلت آنان از حقيقت مكن و چنان مكن كه به نعمت دنيا- كه به من عطا كنى- بيننده‌اى حسد ورزد و گمراه گردد. و چنان مكن كه چون آنان كه به وفور نعمت مهلت يابند و فريفته شوند، فريفته گردم و نام من از دفتر نيكبختان مزداى، و زان پس كه مرا مسلمان ناميدى، نامم به كافرى تبديل مكن و كالبدم به آفت دگرگون مفرماى و مايه‌ى ريشخند و مسخره‌ى آفريدگان خود مساز و جز پيرو خرسندى خود مگردان و جز نبرد با دشمنانت هيچ خدمت بر عهده من مگذار

(125) و چنان كن كه نسيم دلنواز بخشايش تو و شيرينى مهر تو و روح و ريحان تو و مينوى نعمت تو را دريابم. و از گنج بى‌پايان خود طعم گواراى آسودگى خيال و فراغت بال به من بچشان تا به آنچه دوست مى‌دارى بپردازم و به كارى دست زنم كه مرا به تو نزديك گرداند و ارمغانى از ارمغانهاى خود نصيب من فرماى‌

(126) و تجارت مرا در تحصيل ثواب طاعات سودآور گردان و بازگشتن مرا به اين كالبد بى‌زيان گردان و مرا از موقف حساب بيم ده و به ديدار خود مشتاق ساز و توبه‌ى نصوح مرا بپذير، آن‌سان كه به سبب آن، نه گناه كوچك باقى گذارى نه گناه بزرگ، نه گناه آشكار و نه گناه پنهان‌

(127) و كينه‌ى مومنان را از دل من بركن و دلم را بر فروتنان مهربان گردان و با من چنان كن كه با صالحان مى‌كنى و مرا به زيور پرهيزگاران بياراى و چنان كن كه آيندگان مرا به نيكويى ياد كنند و در همه وقت و همه جا در ميان مردم يادى بلند آوازه و ذكرى جميل داشته باشم و در عرصه پيشگامان ايمان جاى گيرم‌

(128) و خوشايندى و فراخى نعمت خود بر من تمام كن و كرامتهاى خود را پياپى نصيبم گردان و دستم را از سود سرشار ساز و بخششهاى گرامى خود را به سوى من گسيل دار و در بهشت كه براى برگزيدگان خود آراسته‌اى، پاكيزه‌ترين دوستان خود را همسايه من كن و در آن مقامها كه براى دوستدارانت فراهم آورده‌اى تشريفهاى گرانمايه از نهانخانه‌ى مهر خود بر من بپوشان‌

(129) و در آستان خود مرا جايگاهى مهيا كن تا با دل آرام در آن بياسايم، و محل بازگشتى كه در آن فروكش كنم و دلى شاد و ديده‌اى روشن يابم و مرا به ميزان بزرگى گناهانم عقوبت مفرماى، و آن روز كه پنهانيها آشكار شود، تباهم مساز و هر شك و شبهتى را از صفحه‌ى دلم بزداى و به سبب رحمتهاى خود بر من طريق حق را بگشاى و از عطاياى خود موهبتهاى بى‌كم و كاست نصيبم كن و بهره‌ى مرا از احسان و بخشش خويش وافر گردان‌

(130) و چنان كن كه به چيزى دلگرم شوم كه نزد توست، چندان كه به هيچ چيز جز به تو نينديشم و همه‌ى كوشش و توان من مقرون طاعت و عبادت تو شود و هر چه خاصان خود را به آن كار فرمان مى‌دهى، فرمان ده و در آن حال كه خردها مى‌گريزد و نيروى ادراك بد و خوب مى‌افسرد دلم با طاعت خود درآميز و توانگرى و پاكدامنى و راحت و بى‌نيازى از خلق و صحت و فراخى روزى و آرام و عافيت يكجا براى من فراهم آور

(131) بر نيكوييهاى من به سبب آن معصيتها كه بدان آميخته گرديده است، خط بطلان مكش و جمعيت خاطر مرا در خلوت با خويش با آزمايش و بلا بر مياشوب و آبروى مرا از خوارى طلب از هر كس از جهانيان كه باشد بپاى و مرا از خواهش چيزى كه نزد فاسقان است بازدار

(132) و پشتيبان ستمكاران قرار مده و چنان مكن كه براى عمل نكردن به احكام كتاب تو، يار و دستيار ايشان باشم. و از جايى مرا نگاهبانى كن كه بر انديشه‌ام نمى‌گذرد و در توبه و باب رحمت و رافت و روزى فراخ خود را به روى من بگشاى كه من از مشتاقان توام و نعمت خود بر من تمام كن كه همانا تو بهترين نعمت دهنده‌اى اى پروردگار جهانها

(133) بقيت عمر مرا در حج و عمره در راه رضاى ذات مقدس خود بگذران. و درود تو بر محمد و خاندان پاك و پاكيزه او باد، درودى جاودان بر او و بر آنان، درودى پيوسته و پيوسته.