دعای 47 ( دعای عرفه امام سجاد ) ترجمه حسین عماد زاده اصفهانی

(1) سپاس و ستايش پروردگارى را كه تربيت كننده‌ى موجودات عالميان است،

(2) پروردگارا ستايش مى‌كنم تو را كه پديد آورنده‌ى آسمانها و زمين هستى و اين نمونه‌ى جلالت و عظمت تو است. توئى شايسته‌ى تعظيم و ستايش، رب الارباب و پرورش دهنده‌ى هر مربى و خداوند همه‌ى جهانيانى و معبود همه‌ى مخلوق، توئى آفريننده‌ى هر موجود و وارث هر چيز در عالم وجود. چيزى در عالم وجود به تو نمى‌ماند نه كسى به تو ماند و نه تو به كسى مانى هيچ چيز از نظر تو و از علم تو پنهان و مخفى نيست تويى كه به هر چيز و به هر موجودى از عالم وجود احاطه دارى و تو نگاهبان آنها هستى توئى قوه‌ى موجده و توئى قوه مبقيه،

(3) تو پروردگارى هستى كه غير از تو خالقى نيست، تو خداى احدى هستى كه يگانگى و يكتائى فقط به تو برازد

(4) تو معبودى هستى كه غير از تو خدايى نيست تو كريمى كه بخشنده‌ترى از تو نيست. توئى مستحق لقب و مفهوم حقيقى كرم تو راست عظمت و بزرگى از آن تو است. كبريائى شان تو است،

(5) توئى خدائى كه غير از تو خدائى نيست، تو بالاتر و برتر و عظيمتر از همه چيزى، تو منزهى از صفات مخلوق و مزينى به جمال و جلال و كمال و كبريائى تو سخت گيرنده‌ى بر عاصيان و خطاكارانى،

(6) توئى خداوندى كه نظير و شبيه و عديل ندارى، تو بخشنده‌ى دنيا و بخشاينده‌ى آخرتى. توئى دانا و بينا كه هر چه كنى از روى حكمت و مصلحت مى‌كنى.

(7) توئى پروردگارى كه غير از تو مربى و خالقى نيست. توئى شنوا، توئى بينا، توئى ازلى و هميشگى. توئى خبير و دانا،

(8) توئى خداوندى كه غير از تو خدائى نيست. توئى بخشنده و كريم‌تر از همه بخشندگان. توئى كه فيض وجود تو هميشه دائمى است و باران رحمتت پيوسته در بارندگى است.

(9) توئى آن خداوندى كه غير از تو معبودى نيست، توئى آن كه قبل از همه بوده‌اى و بعد از همه خواهى بود

(10) توئى آن پروردگارى كه همه‌ى بزرگان در آستان تو پستند و تو با همه‌ى بزرگى از هر كس به بندگانت نزديكترى.

(11) توئى آن خالقى كه غير از تو خالقى نيست. توئى صاحب مجد و عظمت و كبريائى و توئى كه شايسته ستايش و ستودگى هستى.

(12) توئى آن موجدى كه غير از تو موجدى نيست، توئى پديد آورنده اين جهان از كتم عدم، به عالم وجود، توئى كه موجودات را بدون مصالح اوليه و بى‌اصل و ماده بوجود آوردى، توئى كه مواد اوليه و عناصر و مواليد را آفريدى و از تركيب آن صورت به موجودات دادى و در اين آفرينش از ديگرى تقليد و پيروى نكردى، تو خود آفريدى و تو خود اين صنايع بديع رابه وجود آوردى تو خود اين كار را ابداع كردى و از نيستى به عالم هستى لباس وجود پوشاندى.

(13) توئى كه مقدار و سرنوشت همه را و همه چيز را مى‌دانستى و مدت قدرت خود به هر چيز كه لايق بود دادى و به كيفيتى شايسته بود تركيب فرمودى و سرنوشت آن را مقدر ساختى. توئى كه از براى خلقت اين عوالم و ساختن اين صنايع آسان بود و مهيا ساختى هر چه مى‌خواستى‌

(14) توئى كه در آفرينش و تعيين سرنوشت شريك و معاونى نداشتى و در خلقت عالم وزير و مددكارى نداشتى.

(15) توئى كه چون اراده كردى كه موجودى به وجود آيد واجب شد صورت بگيرد اراده تو صورت خارجى يافت و حكم تو به عدالت گسترده شد توئى كه هر حكمى فرمودى عدل و انصاف بود و آن چه قضاوت فرمودى انصاف و عدل بود

(16) توئى آن كه زمان و مكان موجود و مخلوق به دست تو است و بر تو زمانى و مكانى احاطه ندارد. توئى كه بر همه چيز سلطنت و حكومت دارى و هيچ موجودى در قبال سلطنت و پادشاهى تو پايدار نماند توئى كه هيچ بيان و برهانى بر تو غالب نشد.

(17) توئى كه همه چيز به وجود تو شماره مى‌شود و توئى به همه اشياء احاطه‌دارى توئى كه اندازه و ظرفيت همه چيز را مى‌دانى و مقدار و مقدرات آنها را مقرر فرمودى‌

(18) توئى كه انديشه و فكر از ادراك ذات تو عاجز است مشاعر و فهم از درك كيفيت تو قاصر چشمها از ديدن كبريائى تو ناتوان و نابينا است.

(19) توئى كه حدى و مرزى ندارى، تو غير متناهى و غير محدودى، توئى كه در اذهان به صدر و مثالى مثل و متشكل نگردى اما وجود تو به وجود ممكنات ثابت و غير قابل انكار است. خدايا تو زائيده نشدى و مولود چيزى يا كسى نيستى.

(20) توئى كه ضدى و ندى ندارى. توئى كه با تو قدرت و قوت دشمنى و خصومت را ندارد و توئى كه نظيرى ندارى. تا به معارضه بر تو قيام كند. كسى نيست كه با تو دعوى همسرى و هم آهنگى نمايد

(21) تو آفريننده‌اى هستى كه ابداع كردى و احتراع نمودى و تو احداث كردى و پديد آوردى و چه نيكو صنعتى كردى در آن چه ساختى.

(22) پروردگارا تو منزهى از چون و چرا و تو را تنزيه مى‌كنم كه شان تو بزرگ است و تو بلند مرتبه‌اى و حق تو روشن است و حكم تو فارق از حق و باطل است،

(23) تو منزهى اى خداوندى كه لطف تو لطيف است و احسانت همواره است و نظر تو مهربان است، تو دانائى و حكيمى و چه در شناسائى، بندگانت را بهتر مى‌شناسى‌

(24) اى پادشاه مقتدرى كه قدرت تو منيع و بلند است و بخشش تو بى‌منت است و خزائن تو وسيع است و منزلت و شان تو رفيع است، پروردگارا اى روشنى بخش عالم وجود اى كبريائى كه حمد در خور تو است‌

(25) چه منزهى كه دست گشاده خود را بر عباد نشان داده‌اى و هدايت خود را بر بندگان نمودى شناختن كه هدايت از تو است و هر كسى تو را بخواهد بايد از راه دين در اين دنيا به سوى تو راه يابد،

(26) تو منزهى اى پروردگارى كه هر كه در زير پرچم تو درآيد خاضع گشت و در برابر عظمت و كبريائى تو مطيع و منقاد شد و تسليم امر و حكم تو گرديد تمام موجودات تسليم امر تو شدند.

(27) تو منزهى كه به حواس درنيائى و به لمس و مس درك نشوى توئى كه با تو كيد نتوان كرد و دورا دور نتوان ساخت و با تو نزاع نتوان نمود و با تو دعوى و مخاصمه نتوان كرد تو آن پروردگار مقتدرى كه كسى بر تو غالب نشود و كسى نمى‌تواند با تو جدال و بازى و مكر و خدعه كند.

(28) تو منزهى پرودرگارا راه تو راست و روشن است و كار تو صواب و درست است و گمراهى و ضلالت در آن راه ندارد تو زنده و جاويدانى تو فناناپذير و بزرگى كه ميان تهى نيستى. يعنى از تو چيزى متولد نشود و تو از چيزى مولود نشدى.

(29) پروردگارا تو منزهى و قول تو عين حكمت و صواب است و حكم تو واجب و مطاع است اراده‌ى تو قطعى و در آن شك و ريب و تزلزل و ترديد راه ندارد.

(30) پروردگارا تو منزهى كه در اراده‌ات ترديد و فتور و قصورى نيست‌

(31) اى منزهى كه آيات روشن تو نيكوترين دليل و برهان بر وحدانيت تو است و نمونه‌ى بارز خلقت و آفرينش تو است توئى آفريننده آسمانها و خالق آدميان‌

(32) تو را شكر و حمدى كه هميشه بايد و به هميشگى تو دوام يابد

(33) تو را حمد، حمدى جاودان باشد

(34) در اين كتاب ترجمه‌اى براى فراز سى و چهارم ذكر نشده

(35) و موجب خشنودى تو گردد حمدى كه با صفت تو هم دوش باشد.

(36) حمدى كه با هر ستايشى و حمد حامدى قرين گردد و شكرى كه شاكرين از اداء آن شكر قاصر باشند.

(37) شكر تو را اى خالق متعال شكرى كه هيچ كس را غير از تو لايق آن نيست. شكرى كه موجب تقرب و نزديكى تو گردد

(38) شكرى كه به آن دوام حمد اول و استدعاى توفيق شكر آخر طلبد يعنى اولش حمد و آخرش حمد باشد كه هدايت آن به نهايتش متصل گردد

(39) حمدى كه هميشه چندين برابر گردد و در مرور زمان صد چندان شود و هر روز افزون و پى در پى و مضاعف گردد يعنى حمد بى‌انتهاى بى‌حد

(40) حمد و سپاسى كه بشر از شماره و احصاء آن عاجز باشد حمدى بر اعمال بندگان فزونى دارد و از آن چه در كتاب خودت بيان فرمودى افزون‌تر است‌

(41) سپاس و ستايشى كه برابرى كند با عرش تو و معادل باشد با يگانگى و وحدت تو

(42) حمدى كه ثواب آن در پيشگاه تو تمام باشد و سپاسى كه مستغرق پاداش تو باشد

(43) حمدى كه باطنش با ظاهرش يكسان و مطابق و باطن آن با خلوص نيت و راستى انديشه‌ى پاك منطبق گردد

(44) سپاسى كه هيچ خلقى تو را چون آن سپاس نتواند كرد و هيچ كس بر فضل آن حمد غير از تو آگهى ندارد

(45) سپاسى كه يارى كند هر كسى آن را بر شمرد و قوت دهد هر آن كسى را مبالغه نمايد و استقراع وسع كند و نيكوتر از عهده برآيد

(46) و حمدى كه جمع كند هر آن چه تو آفريده‌اى و زمان را براى حمد آنى پس از آنى منظم سازد

(47) حمدى كه هيچ سپاس نزديكتر از آن به تو نباشد حمدى كه ستايش‌گر و ستاينده‌تر از آن كس نباشد،

(48) حمدى كه افزونى نعمت را واجب نمايد و به افزودن نعمت به تفضل و كرم يكى به يكى وصل و ادامه يابد

(49) حمدى كه سزاوار كرم و بزرگى ذات كبريائى تو باشد. حمدى كه مقابل عزت و جلال تو باشد.

(50) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل او. رحمت بر آن برگزيده‌اى كه او را گرامى داشتى بر همه‌ى مخلوق و مقرب درگاه خود فرمودى خدايا فاضل‌ترين رحمت خود را بر او بفرست و نيكوترين بركات خود را بر او نازل فرما.

(51) پروردگارا رحمت خود را بر محمد و آل او فرست چنان رحمتى كه پاكيزه‌تر از آن نباشد رحمتى بر آنها فرست روز افزون و دائم و متوالى كه مولد رحمت باشد. رحمتى فرست كه از آن رحمت راضى باشى و فوق آن رحمتى نباشد،

(52) پروردگارا رحمتى فرست بر محمد و آل محمد (ص) رحمتى كه بر خشنودى تو بيفزايد و او راضى باشد. رحمتى كه بر خشنودى تو افزون نمايد و رضاى تو را از او قوى‌تر كند رحمتى فرست كه از او راضى نشوى مگر به آن رحمت. رحمتى كه غير او را اهل رحمت و بركت خود ندانى،

(53) پروردگارا درود و رحمت تو بر محمد و آل او باد. رحمتى بيش از اندازه و حد، رحمتى به بقاى تو رحمتى كه به آخر نرسد و با كلمات تو هم دوش باشد

(54) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل او، رحمتى منظم به پيوست رحمت فرشتگان متصل به رحمت پيغمبران و رسولان و اهل طاعت و عبادت رحمتى كه مشتمل بر صلوات بندگان و درود فرشتگان و آدميان جن و انس و كليه‌ى اجابت كنندگان دعوت تو باشد رحمتى كه جامع جميع صلوات هر كسى باشد كه تو آفريده‌اى از انواع مخلوق و تو پديد آورده‌اى‌

(55) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل او. رحمتى كه احاطه كند و فرا گيرد همه‌ى رحمتهاى گذشته و آينده را، رحمت فرست بر محمد و آل او. رحمتى كه پسنديده تو و مخلوق تو گردد رحمتى كه تو انشاء فرمائى به آن رحمتهاى چندان برابر اين صلوات و آن را با گردش روزگار صد چندان بيفزائى آن قدر افزون كنى كه در شمار نيايد.

(56) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل او كه پاكترين خلايق و نيكوترين برگزيده تو هستند. آنهائى كه براى اندرز امت و هدايت و پيشواى منصوب فرمودى و آنها را خزائن علم و حافظ دين و خلفاى زمين و حجت بر بندگان قرار دادى آنها را از هر پليدى و چرك و آلودگى اعمال و ناصواب پاك و منزه داشتى آنها را وسيله‌ى خود براى بندگان قرار دادى كه از طريق هدايت آنها به نعيم ابدى راه مى‌يابند،

(57) پروردگارا رحمت فرست بر محمد و آل او. رحمتى كه به وسيله‌ى آنها عطايا و بخشش و اكرام خود را تمام كنى بر آنها، رحمتى كه بر آنها كامل گردد عطاياى زايد الوصفى فاضل‌تر و نيكوتر از عطاياى اصلى، رحمتى كه بهره و نصيب وافرى از عنايت و تفضل خود به آنها رسانى.

(58) پروردگارا درود بر محمد و آل او. درودى كه انتها نداشته باشد. رحمتى كه مدت و نهايت نداشته باشد،

(59) پروردگارا رحمت فرست بر آنها رحمتى هم وزن عرش با عظمت خود و هم دوش تمام رحمتى كه بر مخلوقات فرستادى رحمتى بى‌مقدار كه آسمانها را پر كند رحمتى كه طبقات زمين را مملو سازد و ما بين زمين و آسمان باشد. خداوندا رحمتى فرست كه به وسيله‌ى آنه به تو نزديك گردند و تو از آنها خشنود و آنها از تو ممنون و راضى باشند، رحمتى كه پيوسته به رحمت و هميشگى باشد

(60) بار خداوندا دين خود را نيرو بخشيدى هر زمانى به امامى و پيشوائى براى بندگان منصوب فرمودى تا اقتدا بنمايند و اطاعت فرمان او كنند آنها را شاخص و رهبر مردم قرار دادى تا هدايت شوند. خدايا پس از آن كه رشته‌ى محبت خود را پيوستى و اطاعت حجج خود را متصل به رشته محبت و اطاعت خود گردانيدى و ريسمان ولايت ائمه هدى را به ريسمان هدايت خود محكم بستى و آنها را وسليه‌ى وصول رضوان و جنت خود قرار دادى اطاعت آنها را واجب گردانيدى و بندگان را از معصيت و عدول بيم دادى تا بر آنها كسى مقدم نشود و از فاصله‌ى آنها متاخر و وامانده نماند، پس آن امام و پيشوا پناه و ملجا و نگاهدارنده گرويدگان به تو مى‌باشد تا چنگ به ريسمان ولايت آنها زنند كه روشنى بخش جهان هستند و زيب و زيور دنيا مى‌باشند،

(61) پروردگارا شكر نعمتى كه به او داده‌اى نصيب كن و ملهم ساز تا حمد گويد و ما را توفيق ده كه سپاس و حمد تو گوئيم كه او را راهنما و پيشواى ما گردانيده‌اى، خدايا حجت و برهانى ده و قدرت و توانائى كه در هدايت مردم فتح و پيروزى يابند و يارى ده آنها را به ركن خود كه عزيزترين ركن‌ها است و محكم ساز قدرت او را و بازوى او را نيروبخش و نظر او را عنايت كن و حمايت فرما در حفاظت و حراست خود خدايا به فرشتگان خود نصرت فرما و به لشگريان خود قوتش بخش‌

(62) به پاى‌دار به وجود او كتاب خود را و به او شريعت و احكام خود را نشر ده و به وسيله‌ى او سنت خود را اجرا كن. خداوندا آئين توحيد را زنده گردان و ريشه‌ى خودسرى و ستم پيشگى را بر كن، آئينى را كه ستمكاران نابود كردند زنده گردان و طريق توحيد را رونق ده و سختى و ناخوشى را دوردار و عدول‌كنندگان و منحرفين را از راه خود برطرف دار و محو و نابود فرما كسانى را كه راه راست تو را كج مى‌روند.

(63) و نرم و هموار كن راه را براى دوستان و بگشا و دست او را بر دشمنان توانا ساز و به ما رحمت و مهربانى و عطوفت و غمخوارى ببخش، خداوندا ما را شنوا گردان تا مطيع شويم و رضايت حجت تو را به دست آوريم و به نصرت و دفع بديها بكوشيم. رحمت به سوى تو و به سوى رسول تو و به مقربين درگاهت باد.

(64) بار خدايا افاضه كن رحمت خود را بر دوستان اولياء خود و بر كسانى كه اعتراف و اقرار به مقام و منزلت برگزيدگان تو دارند و بر كسانى كه راه و روش ايشان را پيروى مى‌كنند و بر كسانى كه آثار آنها را منتشر مى‌سازند و به ريسمان ولايت آنها چنگ مى‌زنند و به باب امامت آنها متمسك هستند و كسانى كه محبت آنها را مى‌جويند و مقاصد آنها را نصرت مى‌دهند و به امر آنها گردن مى‌نهند و تسليم مى‌شوند و در طاعت آنها جد و جهد مى‌كنند و انتظار شوكت و جلالت آنها را مى‌كشند و بر ايام آنها چشم مى‌دوزند تا خداى عزوجل ايشان را غالب كند و ظاهر سازد. خدايا رحمت فرست بر آنها رحمتى با بركت رحمتى پاك و پاكيزه رحمتى رشدكننده و نامى. رحمتى بامداد و شبانگاه سلام بر ارواح آنها.

(65) خدايا به پرهيزكارى صلاح آنها را برآور و شئون آنها را فراهم كن. خدايا توفيق ده كه توبه‌كنند. توئى كه آسان مى‌كنى اسباب توبه را و توئى كه مى‌پذيرى عذر گناه را و رحمت مى‌فرستى بر عاصيان، تو بهترين آمرزنده‌اى. خدايا ما را با آنها در دارالسلام بهشت جاى ده و به رحمت خود ما را ببخشاى.

(66) خدايا اين روز روز عرفه است روزى است كه او را بر ساير روزها تشريف داده‌اى و تكريم و تعظيم كرده‌اى. در اين روز رحمت خود را گستردى و به عفو خود منت نهادى در اين روز پرده‌اى از مغفرت بر جرايم اعمال بندگان كشيدى در اين روز بخشش خود را تمام كردى و بندگان را تفضل فرمودى‌

(67) پروردگارا اكنون من بنده‌ى تو هستم بنده‌اى كه نعمت خود را قبل از آفرينش براى او مهيا ساختى و پس از بردن برقرار داشتى. منم بنده‌اى كه او را راه نمودى و به اداى نماز و روزه و زكوه و حج و ساير عبادات و فرايض توفيق دادى منم آن بنده‌اى كه او را در پناه خود نگاهداشتى و به لطف خود بزرگ فرمودى و به دوستى خود ارشاد فرمودى و به دشمنى با دشمنان راه نمودى‌

(68) آنگاه كه امر به طاعت كردى امتثال نكرد و زجر از معصيت فرمودى باز نايستاد و منع از گناه كردى مخالفت كرد، و راه مناهى پيمود، مخالفت او نه از راه عناد و گردنكشى بوده و نه از روى سركشى و مخالفت بلكه از روى نادانى و جهالت از روى هوسرانى و شهوت، اين راه خطا را دشمن تو شيطان به او ياد داد و او را بر تخطى جسور و جرى كرد. با پشتيبانى شيطان اقدام جرات بر مخالفت تو كرد در حالتى كه عالم بوده به وعد و وعيد تو در حالى دانا بود تهديد و انتقام تو اما در عين حال اميدوار بود به لطف تو و اعتماد داشت به گذشت تو و تقصير خويش. الهى آن بنده‌ايست كه سزاوارترين بندگان تو به آن نعمتها است اما تو نعمتها بخشيدى كه قدم از جاده متابعت خارج نكنند و از دايره طاعت قدم بيرون ننهد

(69) اينك منم آن بنده كه در پيشگاه تو ايستاده‌ام. منم بنده‌اى خوار و ضعيف و بى‌مقدار و ذليل كه با خضوع و خشوع ترسان و هراسناك در مقابل تو بر پا ايستادم منم كه معترف به گناهم چه گناهان بزرگ كه برگرفته‌ام و چه خطاياى روشن كه مرتكب شده‌ام خدايا پناه به تو آورده‌ام به دربار تو التجا جسته‌ام به رحمت تو يقين دارم كه زنهار و فرصت مى‌دهى توئى مهلت دهنده و مداراكننده توئى بخشنده.

(70) خدايا لطف كن به من و مرحمت فرما بر من به آن لطف و كرامتى كه با گناهكاران مى‌كنى با آن گذشتى كه به عاصيان مى‌فرمائى، خدايا ببخش مرا به آنچه بخشش مى‌كنى بر كسى كه تسليم تو شده. خدايا بر من منت نه به آنچه عظيم و دشوار نيست بر تو كه منت نهى بر كسى كه به تو اميدوار است.

(71) خدايا براى من در اين روز عرفه نصيبى از خشنودى خود قرار ده و بهره‌اى از بخشش كه به عابدان مى‌بخشى. خدايا از رضوان خود نصيب من كن كه اين روز بخشش تو است.

(72) خداوندا اگر چه من همچون بندگان صالح عمل نيكوئى نكرده‌ام لكين اقرار به وحدانيت تو و به نفى اضداد و امثال و اشياء تو كرده‌ام و اين اعتراف به توحيد در پيشگاه تو بس بزرگ است كه طاعت و عبادت در غير اين عقيدت مقبول تو نيست خدايا من از درهائى كه امر كرده‌اى به سوى تو پناه آورده‌ام و راه انحراف و خطا نرفته‌ام و آداب شريعت و احكام تو را تغيير نداده‌ام. پروردگارا با اين عقيده و عمل به تو تقرب جستم و اين تنها راهى است كه جز آن كسى به تو راه نيابد.

(73) پس از اين در وارد شده‌ام و با حال انابه و توبه و تذلل و خضوع و خشيت به دربار تو آمده‌ام حسن اعتماد دارم كه وعده‌هاى تو راست و درست است. تو وعده دادى كه اگر گناهكاران به دربار تو با اين حال اميد و بيم و خشوع آيند، از ثواب نعيم بهره‌مند مى‌گردند خدايا به اين اميد به سوى تو آمدم اميد به شفاعت، اميد به مغفرت، اميد به رحمت و رافت تو، اميدى كه اميدواران بسيار و زيان‌كاران بى‌شمار همه از سعه‌ى رحمت تو بهره‌مند مى‌شوند،

(74) با كشكول گدائى به دربار تو آمدم و هم چون سائل حقير و فقير و بدحال و ترسان باشد از تو مسئلت دارم كه زينهار و مهلت دهى و مغفرت و رحمت فرستى. با حالى آمدم كه از خوف تو از آن و از عظمت تو پريشانم. پناه به تو جستم و از تو مسئلت دارم نه سركشى دارم مانند متكبران و گردنكشان و نه خودخواهى و جرات بلند پروازى مانند مطيعان و عابدان، نه گردن افراشته‌ام و از كيفر تو ايمن هستم به وسيله‌ى ارباب شفاعت و نه مايوس از كبريائى و گذشت تو دارم‌

(75) خدايا من از همه‌ى اين افراد كوچكتر حقيرتر، ذليل‌تر و هم چون مورچه‌ى زير پا چون ذره اندر هوا هستم اى پروردگارى كه در عقوبت بدكاران شتاب نمى‌كنى و در خشم به توانگران زجر نمى‌فرمائى اى كسى كه طاغيان سركش را منت مى‌نهى و از سر خطايا و لغزش و عصيان آنها مى‌گذرى‌

(76) خدايا من بدكارم و اعتراف به بدى خود دارم من ترسانم و از لغزشهاى خود پشيمانم.

(77) منم كه پا پيش نهاده‌ام از روى جرات و اقرار مى‌كنم به معصيت‌

(78) من گناهكارى هستم كه با علم مرتكب به عصيان شده‌ام نه به سهو،

(79) منم كه عيوب و گناهان خود را پنهان كردم از بندگان ولى اكنون بر پيشگاه تو اقرار مى‌كنم.

(80) منم كه از بندگان تو در افشاء فسق ترسيدم و از تو ايمن گشتم.

(81) منم كه از سطوت تو بيم نداشتم و از صولت و كيفر تو نترسيدم.

(82) منم كه بر خود خيانت كردم و جنايت به نفس خود نمودم‌

(83) و در گرو بلاى خود ماندم.

(84) منم كه حياء من كم‌

(85) و رنج من بس دور و دراز است.

(86) پروردگارا به حق آن كه او را برگزيدى از ميان بندگان و به حق آن كه به تقرب خود مفتخر داشتى. به حق آن كه او را از آفريدگان اختيار كردى و براى كار خود و شان و مكان خود، به حق آن كه طاعت او را به طاعت خود وصل كردى و معصيت او را همچون معصيت خود معرفى فرمودى به حق آن كه مقرون ساختى و دوستى او را به دوستى خود و مبتنى نمودى دشمنى او را به دشمنى خود، خدايا در اين روز پرده عفو بر جرائم اعمال بندگان بكش كه فرياد او از زارى و خوارى و بيزارى از گناه به دربار تو بلند است و با حالت استغفار و توبه‌كنان به سوى تو آمده و پشيمان از عصيان است‌

(87) خدايا با من آن كن كه با اهل ايمان و اطاعت مى‌كنى، آن طور عمل كن كه با اهل قرب و منزلت مى‌كنى و به آن نحو عمل كن كه با صاحبان تمكن و مرتبت مى‌فرمائى.

(88) خدايا تو خود به كار من بپرداز و به ديگرى محول مساز تو خود به تنهائى كفايت امر كسى را فرما كه وفا به عهد خود كرد و نفس خود را به تعب انداخت و در سختى قرار داد و تحمل جور و جفا كرد تا رضايت تو را به دست آورد و از تو مغفرت طلبد.

(89) خدايا مرا به تقصيرى كه كرده‌ام مواخذه مفرما و به عصيان و لغزشى كه از احكام تو داشته‌ام كيفر مده.

(90) خداوندا اندك اندك مرا به عذاب مكشان هم چون به عذاب كشيدن كسى كه از مغفرت تو محروم باشد. خداوندا مرا از خيرى و مغفرتى كه فقط به دست تو است منع مفرما، گذشت و آمرزش نزد تو است به دست و مخصوص تو است و تو در آن شريك و معاونى ندارى، از آن نعمت به من ببخش و از من درگذر.

(91) خدايا مرا بيدار و هشيار و هشدار ساز كه از خواب غفلت و بى‌خبرى و بى‌خردى و اسراف و بى‌سعادتى خذلان و حرمان‌گران خوابى بيرون آيم.

(92) خدايا مرا به خود متوجه فرما دل مرا به كارى گير كه مطيعان را به كار مشغول داشتى و عابدان را به آن عبادت توفيق دادى و كار آنها را به عمل رهانيدى و از عقوبت خلاص گردانيدى‌

(93) خدايا مرا در پناه خود گير از آنچه حجاب ميان من و تو مى‌شود مرا در پناه‌گير از مانعى كه نصيب مرا از تو دور مى‌سازد خدايا براى من كارهاى خير را آسان گردان و توفيق طاعاتى ده كه مطيعان را به كار مشغول داشتى و عابدان را به آن عبادت توفيق دادى و كار آنها را به عمل رهانيدى و از عقوبت خلاص گردانيدى خدايا مرا در پناه‌گير از آنچه ميان من و تو فاصله ايجاد مى‌كند مرا در پناه خود گير از آنچه حجاب ميان من و تو مى‌شود مرا در پناه‌گير از مانعى كه نصيب مرا از تو دور مى‌سازد.

(94) خدايا براى من كارهاى خير را آسان گردان و توفيق طاعاتى ده كه مرا به تو نزديك گرداند. مرا به اوامر خود و اراده‌ى خود توجه ده كه سبقت گيرم از روى ميل و رغبت و در كار خير ايستادگى كنم‌

(95) خدايا مرا مانند اينها كه نيست و نابود مى‌كنى محو مفرما زيرا من به وعده و وعيد و حق حمد و توحيد تو اقرار و اعتراف دارم و به عقوبت تو ايمان آورده‌ام.

(96) خدايا مرا از تعرض خشم و عقوبت هلاك مكن‌

(97) مرا در زمره منحرفين و محوشدگان قرار مده،

(98) خدايا مرا از گردابهاى فتنه نجات ده و از آشوب و غوغا و مصيبت و بلا رهائى بخش كه عمر من پر از رنج و محن نگردد،

(99) خدايا تو حايل شود ميان من و دشمنى كه مرا گمراه مى‌كند و مرا از خواهش نفسى كه هلاك مى‌كند نجات بخش تا نقصانى در دين و آئين من راه نيابد،

(100) خدايا از من اعراض مكن هم چون اعراض كسى كه از او راضى نيستى و به او غضب مى‌كنى،

(101) پروردگارا مرا مايوس مفرما مبادا نااميدى بر من غالب شود و نااميدى منافى ايمان و موجب سقط حضرت رحمن است،

(102) خدايا مرا بر آنچه طاقت به آن ندارم امتحان مكن‌

(103) و به آنچه بر من بار كنى از بار محنت و رنج مرا از چنگ خود رها مكن و به جائى كه خير و بركت در آن نيست نفرست و به جائى نفرست كه بازگشتى به سوى تو نداشته باشد

(104) خدايا مرا از چشم خود مينداز كه خوار و شرمسار گردم، خدايا مرا از افتادن به چاه سهو و خطا نگهدار كه در لغزش نيفتم و كوركورانه، مانند لغزش مغروران، در ورطه‌ى هالكان نروم.

(105) خدايا مرا ببخش به آنچه كه مبتلا كردى به آن طاقت بندگان و كنيزكان خود را، مرا به آن پايگاه‌ها و منزلتها كه بندگان مرضى خود را به آنجا رساندى برسان آنها را انعام كردى و از آنها راضى گشتى و آنها را زنده و شاكر و خوشبخت گردانيدى‌

(106) خدايا طوق بندگى به گردن من انداز كه در كارهاى نكوهيده باز ايستم زيرا همان زشتيها است كه حسنات را مى‌برد و بركات را قطع مى‌كند،

(107) خدايا دلم را از بديها و رسوائيها منزجر گردان تا ديگر پيرامون آنها نگردم‌

(108) و مشغول مساز كه رضاى تو در آن راه نيست يعنى اشتغال به دنيا مرا از آخرت كه رضاى تو در آن است باز مى‌دارد،

(109) خداوندا دوستى و محبت دنيا را از دل من بيرون كن كه مرا از ثواب اخروى و نعيم ابدى محروم مى‌كند و از تقرب به پيشگاه تو دور مى‌دارد،

(110) خدايا مرا به تفرد و تنهائى توفيق ده كه زينت زندگانى من آن وقتى است كه در شب و روز در مناجات تو باشم و با تو خلوت كنم،

(111) خدايا مرا وسيله‌اى ببخش كه از تو ترسناك باشم و مرا از ارتكاب حرام دوردار و از اسارت معاصى بزرگ نجات بخش‌

(112) خدايا مرا ببخش و از هر پليدى پاك گردان و چرك خطاها را بزداى، در تن من جامه‌ى عافيت كن و رداى سلامتى و خوشى بپوشان و به نعمتهاى تمام خود جلا ده و روشنى بخش. خدايا تفضل و كرم خود را پشتيبان من قرار ده‌

(113) و به توفيق عبادت و تحكيم محبت خود قوت ده، مرا به عمل صالح و خلوص نيت و قول راست و پسنديده و كردار درست شرمسار نساز

(114) و مرا روزى كه همه را براى لقاى خود برمى‌انگيزى يعنى روز قيامت شرمسار مساز و اعانت فرما مرا، به كرده‌ى خود رسوا مكن كه پيش دوست و دشمن شرمنده گردم، خدايا ياد خود را از من محو مكن كه تو را فراموش كنم، توفيق ده كه شكر تو كنم و همواره ملازم ذكر تو باشم و هيچگاه سهو نكنم و غفلت نورزم و هم چون غافلان و جاهلان از نعمتهاى تو غافل نباشم، نصيب من كن دعا و ثناى خود را تا تو را ثنا كنم به خاطر آنچه به من داده‌اى، و اعتراف كنم به آنچه عطا فرموده‌اى‌

(115) خدايا چنان كن كه رغبت من به سوى تو و طاعت تو از من بالاتر از همه راغبان باشد و حمد من فوق همه شاكرين گردد

(116) مرا وقت احتياج به خود فرو مگذار و به سبب كردار بد حقير و پست مگردان، مرا چون معاندين از درگاه خود مگردان، زيرا من تسليم تو شده‌ام و امر تو به گردن نهادم. خدايا مى‌دانم حجت تو بر من تمام است و تو به فضل و كرم اولى‌ترى و توئى اهل تقوى و مغفرت، تو به عفو كردن سزاوارترى از عقاب كردن تو به پوشيدن جرم نزديكترى تا مشهور ساختن به گناه و پرده دريدن،

(117) خدايا مرا زنده‌دار به زندگانى سعادت و خوشى كه منظم و مرضى خاطر تو باشد و از مكروه و مناهى دور گردم و مرتكب مناهى تو نشوم، مرا بميران چون مردن كسانى كه با نور ايمان و عمل صالح مرده باشند

(118) خوار گردان مرا پيش روى خود و عزيز گردان در نظر ديگران پستدار موقعى كه با تو خلوت مى‌كند و بلنددار مرا ميان بندگان خود، بى‌نياز گردان از آن كه او از من بى‌نياز است و افزون ساز فقر و فاقه و نياز مرا در پناه‌گير

(119) مرا از شماتت اعداء و از نزول و از خوارى و زحمت هر دو سرا، بپوشان گناهانى كه از آن مطلع گشته‌اى و حال آن كه قادرى بر عفو آن، اگر حلم و بردباريت نبود تو قادر بر عقوبت بودى و حال من تباه بود، زيرا مداراى تو از راه حلم بود نه از عدم قدرت و اهمال،

(120) تو هرگاه به قومى اراده كنى، مشيت و اراده‌ى تو آن ملت را در بلا مى‌اندازد. خدايا مرا ببخش و از آن فتنه و آزمايش نجات ده در حالى كه به تو مى‌گريزم و به سوى تو پناه مى‌برم. خدايا چون وانداشتى مرا در گمراهى و رسوائى اين جهان در آن جهان هم مرا رسوا و مفتضح مساز،

(121) پروردگارا نعمت‌هاى اول را به آخر پيوند فرما و منافع قديم را به عواطف جديد متصل ساز، خداوندا مكشان زمان مرا و مدارا مكن آن قدر كه قساوت قلب مرا فرو گيرد و روزگارم در معصيت دراز گردد، و زنگ كدورت طبيعت صحفه‌ى دل مرا بپوشد چنان كه صيقل نپذيرد مرا به حادثه زمان مكوب چنان كه ارزش من برود خست طبع به من مده كه قدر و منزلتم از ميان برود. صفتى ناقص به من مبخش كه مكان و رتبه‌ام به خوارى كشيده شود

(122) در دل من انديشه و بيمى ميفكن كه نااميد و حيران گردم و چنان ترسى در دلم مينداز كه از هول و هراس از دست بروم هيبت مرا در وعيد خود بگردان تا از بيم و خوف بنگرم،

(123) خداوندا آباد ساز شبهاى مرا به بيدارى عبادت و تنهائى به نماز شب و تجرد به انس گرفتن با تو و عرض حاجت كردن به دربار بى‌نياز تو مرا موفق‌دار بكوشم تا از دربار تو پروانه خلاصى از آتش دريافت كنم، و زينهار از عذاب تو گيرم.

(124) خدايا مرا در طغيان خويش مگذار كه در غفلت مدتى به سهو و خطا بسر برم و در فراموشى كار بگذرانم، خدايا مرا وسيله‌ى پند ديگران قرار مده و موجب عبرت ديگران مساز و مرا براى ديگران آزمايش و امتحان مفرما. خدايا با من مكر و تدبير مكن آن چنان كه با ديگران مى‌كنى و غيرى به جاى من منشان يعنى بهشت مرا به ديگرى مده و نام مرا تغيير مده اگر سعيد هستم به شقاوت مبدل مفرما و جسم مرا بدل به جسم ديگرى مكن يعنى مرا مسخ مكن، خدايا مرا محل استهزاء خلق خود قرار مده يعنى مسخره جفاكاران مساز، و در تسخير خود نياز و تابع كسى قرار نده مگر به رضاى خود و خوار و بى‌كار مگردان مگر مشغول به خود براى انتقام از دشمنان تو،

(125) خداوندا مرا چنان‌دار كه خوشى عفو تو را دريابم، و حلاوت رحمت و راحت و ريحان بهشت نعمت تو را درك كنم، بچشان به من طعم فراغت از اشتغال دنيا را تا به كار آخرت كه تو دوست دارى بپردازم تحفه‌اى از تحفه‌هاى خود به من ببخش‌

(126) و مرا بنده سوداگر خود گردان كه سود فراوان در معامله با تو كنم و زيان هرگز نبينم، بترسان مرا از مقام خود تا شوق لقاى تو در من افزون گردد. خداوندا مرا توبه ده توبه‌اى توفيق بخش كه ديگر گناهان خرد و بزرگ در آن باقى نماند و گناهان آشكارا و پنهان از بين برود،

(127) خداوندا مرا از كينه‌ى مومنين خالى گردان و مهربان گردان دلم را بر خاشعين و چنان باش بر دل من كه با صالحين هستى زينت پرهيزكاران به من عطا كن و زبان جميل به من ببخش ذكرى كه نمو كند و افزون گردد و ثواب آن در آخرين و مرا در ميان اولين برخورد ده‌

(128) و نعمت خود را بر من تمام كن و ظاهر ساز مراحم و الطاف خود را نزد من، خدايا پر كن دست مرا از فوايد خود آشكارا كن عزيزان آن نعم را نزد من مرا مجاور و همسايه نيكوكاران قرار ده كه در بوستان بهشت از دوستان آراسته بهره‌مند گردم همان نيكوكارانى كه آنها را زينت دادى به مجاورت برگزيدگان خود مرا به عطاياى شريف خود در مقاماتى كه مهياى دوستان است عطا فرما

(129) جاى مرا محل استراحت و امن و امان قرار ده كه آنجا آرميده و آسوده خاطر منزل سازم و چشمم روشن و دلم خنك گردد خدايا بر قياس عمل من، بر من عمل مكن و مرا بر جرايم اعمال خودم مگير و هلاك مساز روزى كه آشكارا مى‌شود آنچه پنهانى عمل شده، خداوندا هر شك و شبهه‌اى را از دل من زايل گردان، و راه حق را از هر طرف به سوى من بگشا و رهبرى فرما، قسمتهاى بخشش خود را بر من فراوان گردان، و نصيب مرا از نعم خود وافر و افزون‌دار،

(130) دلم را ايمن و انديشه‌ام را با اعتماد به آنچه نزد تو است از جزا و تفضل به بى‌نهايتت مطمئن ساز، با من آن كار را بفرما كه با خاصان و مقربان مى‌فرمائى دلم سيراب كن از آنچه غافل گشته و عقل مرا از اطاعت خود نيرومند گردان، براى من بى‌نيازى را جمع كن با عفت نفس با عافيت با بى‌آزارى و سلامت نفس با صحت تن و وسعت روزى و آرامش خاطر و عافيت از مرض و آلام و غموم و احزان‌

(131) نابود مكن حسنات مرا به آلودگى سيئات و خلوت مرا با تو به فتنه و امتحان ميفكن كه مبادا كار من فاسد شود، خدايا آبرويم را نگاهدار كه از احدى از عالميان سئوالى نكنم و حاجتى نطلبم، مرا محتاج به كسى مگردان كه آبرويم بريزد و حاجتم برنياورد دوردار مرا از خواهش كردن از آن كه در دست تبهكاران است‌

(132) خداوندا مرا پشتيبان ظالم و ستم پيشه و معاون آنها در كتاب خود قرار مده كه شريك جرم و معاون و ناصر ظالم گردم. خداوندا مرا از هر جهت محافظت كن از جهاتى كه من مى‌دانم مرا از افتادن به چاه معصيت نگاهدار، درهاى توبه را براى من بگشا و ابواب رحمت و نعمت و مغفرت و رزق وسيع خود را به سوى من باز كن، منم آن كه راغب و نيازمندم براى من نعمت و عطاى خود را تمام گردان توئى بهترين نعمت دهندگان،

(133) خدايا باقى عمر مرا در حج و عمره بدار كه رضاى تو را به دست آورم اى پروردگار محبوب عالميان، درود تو بر محمد و آل محمد كه پاك و منزه از هر لوثى هستند، سلام بر آنها و اولادشان تا دنيا بر پا است. اى خداى پرده ساز و پرده سوز اى صفا بخش اى روز دلفروز اى پديد آرنده‌ى آدم ز طين اى معين بندگان بى‌معين اى شفاى جمله علتها ز تو روشنى هر دل دانا ز تو اى ز پيدائى نهان از ديده‌ها اى برون از عقل و درك و فهم‌ها اى غفور جرمهاى بندگان اى عطوف و بى‌نياز و مهربان اى خداى ذوالعطا و ذوالكرم اى قديم و ذوالقوا و محتشم اى فدايت جسم ما و جان ما اى تو هم مولا و هم جانان ما اى طبيب من به دردم چاره كن يك نظر بر حال اين بيچاره كن اى وصالت بهترين درمان من اى جمالت روضه‌ى رضوان من بارالها اى مرا در هر نفس دستگير و رهنما و دادرس‌