ترجمه نهج البلاغه، ص: 391

جاری می ساختم در رابطه با بندگانی كه به آرزوها فريبشان دادی، و ملتهايی كه در پرتگاههای هلاكت انداختی، و پادشاهانی كه تسليم نابودی كردی و به سرچشمه های بلا وارد نمودی، به جايی كه در ورود و خروجش امنيت نباشد. هيهات! هر كس گام در لغزشگاه هايت نهد بلغزد، و هر كه سوار آبهای متراكمت گردد غرق شود، و آن كه از دامهای و به يك سو رود موفق گردد، و كسی كه از فتنه های تو سالم است باكی ندارد كه گرفتار تنگی زندگی باشد، و دنيا نزد او مانند روزی است كه لحظه پايانش فرا رسيده از من دور شو، به خدا قسم رام تو نشوم تا مرا به خواری نشانی، و عنان به دستت نگذارم تا هر كجا خواهی ببری.

قسم به خداوند، قسمی كه فقط اراده حق را از آن استثنا می كنم، آنچنان نفس خويش را به رياضت وادارم كه به يك قرص نان زمانی كه برای خوردن يابد شاد شود، و به جای خورش به نمك قناعت كند، و كاسه چشمم را در گريه های شب و روز قرار دهم تا چون چشمه ای كه آبش فرو رفته اشكی در آن نماند. آيا به همان گونه كه حيوان چرنده شكمش را با چريدن پر كند و بخوابد، و رمه گوسپند كه از علف سير می شود و به خوابگاهش می رود، علی هم از توشه خود بخورد و بخوابد؟! چشمش روشن كه پس از ساليانی دراز به چهارپايانِ رها شده، و گوسپندان چرنده اقتدا كند!

خوشا به حال كسی كه واجبات پروردگارش را به جا آورده، و مشكلات را تحمل نموده، و در شب از خواب خوش دوری كرده، تا وقتی كه خواب بر او چيره شود زمين را فرش خود گرفته، و دست را بالش زير سر كند، در ميان جمعيتی كه ترس از قيامت ديده هايشان را بيدار گذاشته، و پهلوهاشان از بستر استراحت جدا شده، و لبهاشان به ذكر پروردگارشان آهسته و آرام گوياست، و گناهانشان به كثرت استغفار از بين رفته، «اينان حزب خدايند، و بدانيد كه حزب خدا رستگارانند».

پسر حنيف! از خدا پروا كن، و قرص های نان خودت، ترا بس باشد، تا اين روش