ترجمه نهج البلاغه، ص: 368

اين حقيقت آگاه شدی در بندگی بكوش چنانكه شايسته مانند توست كه كوچك منزلت و فقير و كم قدرت و بسيار ضعيف است، و در طلب طاعت، و در ترس از عقوبت، و بيمناكی از خشم شديداً، به پروردگار خود نيازمند است، زيرا چنين پروردگاری جز به خوبی تو را فرمان نداده، و جز از زشتی بازنداشته است.

پسرم! تو را از دنيا و وضع آن، و از بين رفتن و دست به دست شدنش آگاه كردم، و از آخرت و آنچه برای اهلش در آنجا آماده شده خبر دادم، و برای تو در رابطه با هر دو جهان مثلها زدم تا به آنها پندگيری و بر اصول آن گام برداری. داستان آنان كه دنيا را آزموده اند داستان مسافرانی است كه در جايی خراب و همراه با قحطی و تنگی منزل گرفته اند، و عزم رفتن به منطقه ای پر نعمت و لذت و محلّی سرسبز و خرم نموده اند، رنج راه، و فراق يار، و سختی سفر، و ناگواری طعام را تحمل كرده، تا به خانه فراخ، و منزلگاه امنشان درآيند، بنابراين از آن هم سختی ها دردی نمی چشند، و خرج ای سفر را خسارت نمی بينند، و چيزی نزد آنان از آنچه وجودشان را به منزل هميشگی و جاويدشان نزديك كند محبوبتر نيست. و مثل مردمی كه مغرور به دنيا شدند مثل مسافرانی است كه در منزلی آباد و پرنعمت بودند و از آنجا به سوی محلی خشك و خراب و بی آب و گياه بار سفر بندند، پس چيزی نزد آنان ناخوشايندتر و سخت تر از جدايی از آنچه در آن بودند و رسيدن به جايی كه به جانب آن روی می آورند و بدان جا می رسند نيست.

پسرم! خود را ميزان بين خود و ديگران قرار بده، بنابراين آنچه برای خود دوست داری برای ديگران هم دوست بدار، و هر چه برای خود