ترجمه نهج البلاغه، ص: 195

نمی كند. شهرها از پس گمراهی تاريك، و نادانی چيره بر مردم، و درشتخويی ستم آميز، به وجود او روشن شد، آن هم در زمانی كه مردم حرام خدا را حلال دانسته، و انسان حكيم را خوار می شمردند، در روزگار خالی از پيامبران می زيستند، و بر حالت كفر از دنيا می رفتند.

شما ای مردم عرب، نشانه بلاهايی هستيد كه بسيار نزديك است. بنابراين از مستی های نعمت بپرهيزيد، واز سختی های عقوبت حذر كنيد، و در گرد و غبار ظلمت شبهه، و ناهمواری راه فتنه، به وقت پديد آمدن طليعه اش، و آشكار شدن نهانش، و برقراری محورش، وگردش آسيابش بر جای خويش ثابت بمانيد. آن فتنه هايی كه از مدارج پنهان شروع، و به سمتی و زشتی آشكاری منتهی می شود.

رشد آن فتنه همچون رشد جوانی سريع و نيرومند، و آثارش همچون آثار سنگ محكم و سخت است. ستمكاران بر اساس پيمانها كه با هم دارند آن فتنه را از هم ارث می برند. اول آنان پيشوای آخرشان، و آخرشان تابع اوّل آنان است. با هم در به دست آوردن دنيای پست رقابت می كنند و چون سگان بر سر مردار بو گفته به جان هم می افتند. و زمانی نمی گذرد كه تابع از متبوع، و راهنما از پيرو بيزاری می جويد. با كينه و دشمنی از هم جدا می شوند، و زمانی كه يكديگر را می بينند به هم لعنت می كنند.

پس از اين فتنه، فتنه ای ديگر پيش آيد لرزاننده و در هم كوبنده و حمله آور، كه دلهايی پس از استواری دچار لغزش می شوند، و مردانی از پس سلامتی در دين به گمراهی می افتند. زمان هجوم اين فتنه، هوسها و اميال گوناگون می شود، و به هنگام طلوع آن آراءِ درست به نادرست اشتباه می گردد. كسی كه به مقابله با اين فتنه برخيزد پشتش را می شكند، و آن كه در دفع آن بكوشد او را در هم بكوبد.

فتنه گران در آن فتنه چون گورخران در جمع خود يكديگر را گاز گيرند. رشته محكم