انديشه در اسلام، ص: 256
زمان برداشت محصول اين دانش است. زيرا:
«الدنيا مزرعه الآخره». «1»
از اين رو، وقتی نزد انبيا از كسی تعريف می كردند می فرموند: عقل او چگونه است؟ «2» او درباره مرگ چگونه فكر می كند؟ آيا با عينك مادی به دنيا می نگرد يا اعماق عالم را می بيند؟ اين چنين است كه انبيا می توانند به عقل انسان ها حركت دهند و دنيای وسيعی را در برابر انديشه آنها باز كنند.
حكمت جنگ های مسلمانان با كفار
يكی از ياران پيامبر، صلی الله عليه وآله، گفته است: در حمله به مملكت كفر، سردار مشركان پرسيد: علت حمله شما به مملكت ما چيست؟ گفتم: شما خيال كرديد ما برای فتح خاك شما آمده ايم، در حالی كه ما در عربستان خاك داريم؛ شما خيال كرده ايد ما برای پول آمده ايم، در حالی كه ما تازه از بردگی پول نجات پيدا كرده ايم. ما آمده ايم تا شما را از اسارت شاهان و امپراطوران و قيصرها نجات دهيم:
«لنخرج من شاء من عباده العباد إلی عباده الله ومن ضيق الدنيا إلی سعتها ومن جور الأديان إلی عدل الاسلام ...». «3»
آمده ايم تا مردم را از بنده ديگران بودن به بندگی خدا در آوريم و از سختی دنيا به گشايش آن رهنمون شويم و پيروان ساير اديان را از جور آنان به عدالت اسلامی دعوت كنيم.
حكايت قاضی بلخ با فرد زرتشتی
نقل است كه روزی قاضی بلخ كه حافظ ناموس و مال و جان مسلمانان بود، نزد مردی زرتشتی قديمی و آتش پرست رفت و به او گفت: می دانم تو آتش پرست هستی، اما می خواهم با تو درباره مسئله ای مشورت كنم. حقيقت اين است كه می خواهم دخترم را شوهر دهم. به نظر تو، او را به
______________________________ (1). عوالی اللئالی، احسائی، ج 1 (پاورقی)، ص 27؛ نيزالتحفه السنيه (مخطوط)، جزائری، ص 68؛ شرح اصول كافی، ملا صالح مازندرانی، ج 10، ص 145 (هيچ كدام نامی از راوی و ناقل آن نبرده اند).
(2). شرح نهج البلاغه، ابن أبی الحديد، ج 20، ص 41: «أثنی قوم من الصحابه علی رجل عند رسول الله، صلی الله عليه وآله، بالصلاه والعباده وخصال الخير حتی بالغوا، فقال، صلی الله عليه وآله: كيف عقله؟ قالوا يا رسول الله نخبرك باجتهاده فی العباده وضروب الخير، وتسأل عن عقله! فقال: إن الأحمق ليصيب بحمقه أعظم مما يصيبه الفاجر بفجوره، وإنما ترتفع العباد غدا فی درجاتهم، وينالون من الزلفی من ربهم علی قدر عقولهم».
(3). تاريخ طبری، ج 3، ص 34: «... فلما دنا من رستم تعلق به الحرس وجلس علی الأرض وركز رمحه بالبسط فقالوا ما حملك علی هذا قال إنا لا نستحب القعود علی زينتكم هذه. فكلمه فقال ما جاء بكم؟ قال: الله ابتعثنا والله جاء بنا لنخرج من شاء من عباده العباد إلی عباده الله ومن ضيق الدنيا إلی سعتها ومن جور الأديان إلی عدل الاسلام ...».
