ترجمه نهج البلاغه، ص: 59

بودم. البته كسی كه او را ياری داد نمی تواند بگويد من از كسی كه او را ياری نداد بهترم. و آن كه او را ياری نداد نمی تواند بگويد آن كه ياريش كرد از من برتر است. من وضعش را در چند جمله برای شما خلاصه می كنم: او به جور و اسراف حكومت راند، و شما هم بيش از حد بيتابی كرديد. برای خدا درباره او كه جور و اسراف داشت، و برای شما كه خارج از حد عمل كرديد حكم حقّی است.

31 از سخنان آن حضرت است

قبل از جنگ جمل

به وقتی كه عبداللَّه بن عباس را نزد زبير فرستاد

تا او را به اطاعت حضرت بازگرداند

با طلحه ملاقات مكن، زيرا او همچون گاوی بينی كه شاخش را روی گوشش كج كرده، بر مركب چموش سوار می شود و می گويد رام است. اما با زبير ديدار كن، زيرا او را طبيعتی نرم است، به او بگو: پسر دايی ات می گويد: در حجازم شناختی، در عراقم انكار كردی! برای تو از بيعتی كه با من داشتی چه مانعی پيش آمده؟

می گويم: آن حضرت اولين كسی است كه اين جمله «فَما عَدا مِمّا بَدا» از او شنيده شده.

32 از سخنان آن حضرت است

در نكوهش زمان خود

ای مردم، ما در روزگاری منحرف، و زمانی غرق كفران در آمده ايم، زمانی است كه نيكوكار، بدكار شمرده می شود، و ستم پيشه بر طغيانش می افزايد، از آنچه