ترجمه نهج البلاغه، ص: 56

در بی وفايی دنيا و توجه به آخرت

پس از ستايش حق، دنيا پشت كرده، خبر به وداع می دهد، و آخرت روی نموده، و سر برآورده است، آگاه باشيد كه امروز روز تمرين، و فردا زمان مسابقه است، پاداش و جزای برنده، بهشت و فرجام بازنده، آتش است. آيا كسی نيست كه قبل از رسيده مرگش توبه كند؟ آيا كسی نيست كه پيش از رسيدن روز سختی اش چاره انديشد؟ هش داريد كه شما در روزگار آروز هستيد كه به دنبالش مرگ است.

كسی كه در ايام آرزو قبل از آنكه مرگش فرا رسد عمل كند عملش سودمند است، و مرگش به او زيان نرساند، و آن كه در روزگار آرزويش پيش از مرگش تقصير كند محصول كارش خسارت است، و مرگش برای او زيان دارد.

آگاه باشيد كه به وقت خوشی چنان عمل كنيد كه وقت ترس عمل می كنيد.

بدانيد كه مانند بهشت كه خواهانش خواب باشد نديدم، و همچون عذاب كه گريزانِ از آن در غفلت باشد سراغ ندارم. هشيار باشيد كسی كه حق سودش ندهد، باطل او را ضرر زند، و آن را كه هدايت مستقيم ننمايد، گمراهی او را به هلاكت كشاند. بدانيد شما به كوچ از دنيا امر شده، و بر تهيه توشه دلالت شده ايد.

ترسناك ترين چيزی كه از آن بر شما می ترسم پيروی هوا و آرزوی دراز است. پس در اين دنيا از دنيا توشه ای برگيريد كه در آخرت خود را از عذاب محافظت كنيد

می گويم: اگر سخنی باشد كه مردم را به زهد در دنيا و عمل مربوط به آخرت وادار كند همين سخن است. و همين بس كه اين كلام دل را از وابستگی به آرزوها قطع كند. و نور موعظه و قدرت بازداشتن انسان از گناه را در دل برافروزد. و عجيب ترين جملات اين خطبه اين است كه می فرمايد: «امروز روز تمرين، و فردا روز مسابقه، و پاداش و جزای برنده بهشت، و عاقبت بازنده آتش است.» زيرا در اين سخن با