ترجمه نهج البلاغه، ص: 82
64 از سخنان آن حضرت است
در توحيد الهی
ستايش خدا را، كه صفتی از او بر صفت ديگرش پيشی نجسته تا اوَّل باشد پيش از كه آخر باشد، و آشكار باشد، قبل از اينكه پنهان باشد هر آنچه غيراو به وحدت ناميده شوداندك است. و هر عزيزی غير از او خوار، و هر قدرتمندی غير او ناتوان و هر مالكی غير او مملوك، و هر عالمی غير او نيازمند به فراگيری، و هر صاحب قدرتی غير او گاه توانا و گاه ضعيف، و هر شنونده ای غير او از شنيدن صداهای آهسته ناشنوا، و از شنيدن آوازهای بلند كر، و از شنيدن صداهای دور محروم است. و هر بيننده ای غير او از ديدن رنگهای پنهان و اجسام لطيف كور، و هر آشكاری جز او غير پنهان، هر پنهانی جز او غير ظاهر است.
موجودات را نه برای تقويت سلطنت خود آفريد، و نه به خاطر ترس از حوادث روزگار، و نه برای كمك گرفتن در دفع همتای پرخاشگر، و نه برای به دست آوردن نيرو برای پيكار با شريك پر نخوت و مخالف گردنكش، بلكه همه آفريده ها پرورده شده و بندگانی ذليل و خوارند. در اشياء حلول ننموده تا گفته شود خدا در آنهاست. و از آنها دور نگشته تا گفته شود جدای از آنهاست. آفريدن موجودات و تدبير وضع آنان او را خسته و درمانده نكرده، و نسبته به آنچه آفريده عجزی به او دست نداده، و در آنچه حكم داده و مقَدر نموده اشتباهی بر او وارد نگشته، بلكه كارش كاری است استوار، و علمی است محكم، و امری است قطعی. بندگان با وجود خمشمش به او اميدوار، و با وجود نعمتهايش از او هراسانند.