ترجمه نهج البلاغه، ص: 190

زمان اگر قرآن را به درستی تلاوت كنند متاعی كسادتر از آن يافت نشود، و اگر در معانی آن تحريف ايجاد كنند كالايی رواج تر از آن نباشد، و در شهرها چيزی بدتر از معروف، و بهتر از منكر پيدا نشود. قرآن را حاملانش كناری اندازند، و حافظانش آن را از ياد ببرند. در آن روز قرآن و تابعان حقيقی اش مطرود و در تبعيدند، و چون دو يار همراه در يك راهند، كه پناه دهنده ای آن دو را پناه ندهد. بنابراين كتاب و اهلش در آن زمان ميان مردمند اما بين آنها نيستند، و با مردمند ولی با آنان نمی باشند، چرا كه گمراهی با هدايت توافقی ندارند گرچه يك جا جمع شوند. آن مردم در تفرقه متّحد، و از جماعت رويگردانند، گويی آنان پيشوای قرآنند نه قرآن پيشوای آنان، از اين رو از قرآن نزد آنان جز اسمی نماند، از كتاب خدا جز خطّ و نوشته ای نشناسند. پيش از اين نيكوكاران را به هر عقوبتی دچار كردند، و صدق آنان را بر خدا بهتان ناميدند، و كار نيكشان را كيفر بد دادند.

كسانی كه پيش از شما بودند به طول آرزوهايشان و نهان بودن زمان مرگشان به معرض هلاكت در آمدند، تا مرگشان رسيد، مرگی كه با فرا رسيدن آن عذرخواهی پذيرفته نمی گردد، و فرصت توبه از دست می رود، و به سبب آن سختی جان كندن و عذاب بر آدمی فرود می آيد.

ای مردم، بدون شك آن كه خير خود را از خدا خواهد موفق گشته، و هر كه گفتار حق را دليل خود قرار دهد به استوارترين راه هدايت شده، زيرا كه قطعاً پناهنده خدا در امان، و دشمن خدا هراسان است. و آن كه عظمت حق را شناخت شايسته نيست خود را بزرگ شمارد، زيرا بزرگی آنان كه به عظمت حق معرفت دارند اين است كه در برابر او فروتنی كنند، و سلامت آنان كه از قدرت حق آگاهند اين است كه تسليم او باشند. بنابراين از حق نگريزيد آن گونه كه سالم از كچل، و تندرست از بيمار می گريزيد، و بدانيد راه حق را نشناسيد مگر كسانی را كه آن را ترك كردند