ترجمه نهج البلاغه، ص: 78

بخورد، و آنچه نيابد بخواهد. او را بكشيد، ولی هرگز نخواهيد كشت. او شما را به ناسزا گفتن به من و بيزاری از من فرمان می دهد. در صورت اجبار بدگويی كنيد، زيرا كه مايه پاكی و علوّ درجه من و نجات شما خواهد بود. ولی از من بيزاری نجوييد، زيرا من بر فطرت الهی به دنيا آمده ام، و در ايمان و هجرت بر همه سبقت جسته ام.

57 از سخنان آن حضرت است

در خطاب به خوارج نهروان

طوفان مرگ زا بر شما بوزد، و اصلاح كاری از شما باقی نماند! آيا پس از ايمانم به خدا و جهادم همراه رسول حق صلّی اللَّه عليه وآله به كفر خود شهادت دهم؟! «در اين صورت گمراه شده و از گردونه هدايت يافتگان خارج شده ام.» به بدترين سرنوشت برويد، و از راهی كه آمده ايد به جهالت گذشته برگرديد! بدانيد پس از من به پستی فراگير دچار می شويد، و شمشيرهای بُرّان به سراغتان خواهد آمد، و ثروت شما را ستمكاران گرفته مال خود كنند، و اين عمل را برای خود عادت و سنّت قرار دهند.

گفتار حضرت: «ولا بَقِیَ مِنكم آبِرُ» به سه صورت روايت شده: يكی همان طور كه در متن آورده ايم «آبر» با راء به معنای اصلاح كننده نخل است. دوم «آثر» با ثاء سه نقطه به معنای روايت كننده و حكايت كننده حديث كه اين صحيح ترين وجه نزد من است. گويی حضرت فرموده:

مخبری از شما باقی نماند. سوم «آبز» با زای نقطه دار به معنای پرخاشگر، و نيز به معنای هلاك شونده است.