ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 284
مانند هدايت پروردگار عالم و انبيای خدا و ائمه طاهرين؛ چون خود انسان، منهای خدا و انبيا و ائمه، نمی تواند طرح به كار گرفتن امكانات را در كنار عمر، به دست آورد. اين مسأله، به زلف هدايت خداوند گره خورده است. وقتی خداوند آدم و حوا را در آغاز عمر تكليفی، روی كره زمين می فرستد به ايشان می فرمايد:
«فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ» «1»
تكليف عمر
هدفی كه خدا از انسان می خواهد، ممكن است در هفتاد سال تحقق بدهد و ممكن هست در يك ماه، پس در اين جا زمان مطرح نيست، فقط عمر تكليفی مطرح است، هر اندازه كه باشد.
اندازه عمر كسی را هم به او نگفته است و كسی از عمرش خبر ندارد. افراد خاص كه خبرداران عالم بودند، خيلی تعدادشان كم است. ايشان كلاس ديگری داشتند. علت آن هم برای ما روشن نيست، ولی غير از اين بندگان خاص، بنای خدا بر اين نبوده و نيست كه اندازه عمر كسی را به او بگويد.
بزرگانی از علمای طراز اول علم و عبادت و فقه و زهد و كرامت و مقبوليت در
______________________________ (1)- بقره (2): 38؛ «پس كسانی كه از هدايتم پيروی كنند، نه ترسی بر آنان است و نه اندوهگين شوند.»