ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 72

همه دنيا و آخرت، در اين محبت غرق است. در اين عشق است كه عاشق حق، نه دنيا می خواهد و نه آخرت. ظاهراً اين سخن از پيامبر صلی الله عليه و آله است كه می فرمايد:

اين قلبی كه نه طالب دنيا است و نه طالب عقبی، بلكه طالب مولا است و معشوق هم چون همه كاره عالم است، عاقبت به همه عالم می گويد: مطيع عاشق من و مِلك او باش. «1» اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايد: گفتار، نشان دهنده وضع باطن است. اين گوينده بايد مزه عشق را چشيده باشد. بعضی از اين اشعار، حكمت الهی است و با دل كار می كند. پيامبر صلی الله عليه و آله می فرمايد: گنج هايی زير عرش خدا هست كه كليد آن ها زبان شعرای حكيم است. اين كار دل است كه انسان واقعاً خدا را از درون باور كند راه آن پس از بعثت پيامبر تا قيامت، كتاب عشق حضرت حق، يعنی قرآن مجيد است. اين عشق، از آن راه برقرار می شود.

قرآن، طريق دلباختگی

مردی را می شناختم كه شغلش حمالی بود. همسرش مرده بود و او در گوشه ای زندگی می كرد. يك مقدار ديد چشم او تار شده بود. من گاهی نزد او می رفتم. به من می گفت: هر وقت می خواهی نزد من بيايی، سعی كن شب جمعه باشد كه من بيايم و در مجلس دعای كميل علی عليه السلام بنشينم و لذّت ببرم. او واقعاً با اميرالمؤمنين عليه السلام هم نشينی می كرد. آن زمان، روزی بيست تومان بدست می آورد. از روز شنبه تا پنجشنبه پول هايش را جمع می كرد. به سيصد تومان يا چهارصد تومان كه می رسيد،

______________________________
(1)- تحرير المواعظ العددية: 245؛ «و قال صلی الله عليه و آله: القلب ثلاثة أنواع: قلب مشغول بالدنيا، و قلب مشغول بالعقبی، و قلب مشغول بالمولی؛ أمّا القلب المشغول بالدنيا فله الشدّة و البلاء، و أمّا القلب المشغول بالعقبی فله الدرجات العلی، و أمّا القلب المشغول بالمولی فله الدّنيا و العقبی و المولی.»