ارزش ها و لغزشهای نفس، ص: 298
«وَ كُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخائِضِينَ» «1»
ما در مجالس گناه و باطل و لغو و بيهوده شركت داشتيم.
اولين سؤال در روز محشر
روايتی را شيعه و سنی نقل كرده اند كه رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمايد: اولين بار كه مردم وارد محشر می شوند، چهار سؤال از ايشان می شود. اولين سؤالی كه از انسان دارند، اين است: «عَنْ عُمُرِكَ فيما أَفْنَيْتَهُ» «2»؛ زمانی را كه در اختيار تو گذاشتيم، به عشق چه كسی تمام كردی؟ در كدام مجلس و در چه راه و هدفی مصرف كردی؟
عمر سرمايه كمی نيست.
گردش فلك، موجب تداوم عمر
آن گونه كه در ذهن دارم، نزديك بيست كتاب هست كه بايد بخوانيد و محاسبه كنيد كه برای يك دقيقه عمر، خداوند بايد چند ميليارد چرخ را با نظم خاص، در هستی بچرخاند، اگر در يكی از آن ها اختلالی صورت گيرد، رشته عمر پاره می شود؛ برای مثال همين لحظه كه خورشيد در نيمكره غربی در حال تابش است، اگر برای خورشيد اختلالی پيش بيايد، مثلًا فاصله اش از زمين بيش تر يا كم تر شود، همه
______________________________ (1) مدثر (74): 45؛ «و با فرورفتگان [در گفتار و كردار باطل ] فرومی رفتيم.»
(2)- كنزالعمال، المتقی الهندي: 14/ 379؛ «يا ابن آدم! لا تزول قدماك يوم القيامة بين يدي الله عز و جل حتی تسئل عن أربع: عن عمرك فيما أفنيته، وجسدك فيما أبليته، ومالك من أين اكتسبته، وأين أنفقته.»
و در كتب شيعه به اين عبارت آمده: مشكاة الأنوار: 171؛ «و قال لا تزول قدما العبد يوم القيامة حتی يسأل عن أربع عن عمره فيما أفناه و عن شبابه فيما أبلاه و عن علمه كيف عمل به و عن ماله من أين اكتسبه و فيما أنفقه.»
