حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 226

سرمايه را خرج ايتام كند و صد تا خانه برای صد يتيم بسازد. بگذريم از اين كه اگر بخواهد، با گوشه ای از ثروتش می تواند برای 20 هزار يتيم خانه بسازد يا پنج هزار دختر و پسر را به خانه بخت بفرستد و به همه خانه بدهد و ... اما از اين فرصت استفاده نمی كند. نه خودش می خورد و نه به ديگران نفعی می رساند. اين انسان ها بيچاره ترين انسان های تاريخ هستند، چون عالی ترين فرصت ها را خدا به آنان داده ولی كمترين بهره ای از آن نمی برند. اين ها همان كسانی هستند كه قرآن در سوره آل عمران درباره شان می گويد:

«و لا يحسبن الذين يبخلون بما آتاهم اللّه من فضله هو خيرا لهم بل هو شر لهم سيطوقون ما بخلوا به يوم القيامة وللّه ميراث السماوات و الارض واللّه بما تعملون خبير». [20]

و كسانی كه خدا به آنچه از فضلش به آنان داده بخل می ورزند، گمان نكنند كه آن بخل به سود آنان است، بلكه آن بخل به زيانشان خواهد بود.

به زودی آنچه به آن بخل ورزيدند در روز قيامت طوق گردنشان می شود.

و ميراث آسمان ها و زمين فقط در سيطره مالكيّت خداست، و خدا به آنچه انجام می دهيد، آگاه است.

خداوند تمام ثروت چنين افرادی را در جهنم به طوق فلزی آتشينی تبديل می كند و به گردنشان می اندازد تا در جهنم هم با پولشان خوش باشند.

چهار بند از امير المومنين

اين مقدمه را آوردم برای اين كه فرصت شناسی را در سيره عملی دو امام بزرگوار به تصوير بكشم. وجود مبارك امام مجتبی می فرمايند:

«دخلت علی أمير المؤمنين و هو يجود بنفسه لما ضربه ابن ملجم فجزعت لذلك فقال لی: أتجزع؟ فقلت: و كيف لا أجزع و أنا أراك علی حالك هذه ...».