حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 100

روايات بسياری ما را به داشتن چنين نگاه و بينشی دعوت می كنند. از جمله، وجود مبارك امير المؤمنين، عليه السلام، می فرمايد:

«نبه بالفكر قلبك، و جاف عن الليل جنبك، واثق اللّه ربك [3]». [4]

براساس اين روايت، انسان بايد سه كار مهم در زندگی انجام دهد تا آشنای انبياء و ائمه و اوليای خدا شود و در زمره علاقمندان آنان قرار گيرد و جزو كسانی باشد كه خداوند به آنان نعمت بخشيده است؛ كسانی كه تا ابد مورد خشم خدا قرار نمی گيرند، همواره محبوب خدايند، راهشان را گم نمی كنند و خداوند در دنيا و آخرت مورد انعام ويژه خود قرارشان می دهد:

«... الذين انعمت عليهم غير المغضوب عليهم و لاالضالين».

مفهوم انعمت

به يقين، مراد از نعمت در اين آيه اين نيست كه مثلا خداوند بر سفره برگزيدگان خود خربزه و هندوانه و خيار و ماست و دوغ و جز اين ها قرار داده است، زيرا ستمگران دنيا همواره از چيزهايی گران تر و تازه تر و بهتر از اين ها بهره مند بوده اند. نعمت هايی كه خدا در سوره حمد از آن ها سخن می گويد نعمت ايمان و توفيق عمل صالح و پايبندی به اخلاق و ارزش هاست.

امير المؤمنين می فرمايد: من اگر بخواهم از مغز گندم مخلوط با عسل ناب غذا درست كنم، می توانم. اما خدا را چه كنم؟ چگونه می توانم مغز گندم و عسل بخورم، درحالی كه خانه مردم خالی است و شب ها عده ای گرسنه سر بر بالين می گذارند؟

«الا و إن لكل مأموم إماما يقتدی به و يستضئ بنور علمه، ألا و إن إمامكم قد اكتفی من دنياه بطمريه، و من طعمه بقرصيه. ألا و إنكم لا تقدرون علی ذلك و لكن أعينونی بورع و اجتهاد و عفة و سداد». [5]