حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 6
|
هركه داد او حسن خود را در مزاد |
صد قضای بد سوی او رو نهاد |
|
|
چشم ها و خشم ها و رشك ها |
بر سرش ريزد چو آب از مشك ها [5] |
|
بعد می فرمايد:
«و كذلك يجتبيك ربّك»
و اين چنين پروردگارت تو را برمی گزيند.
اين خواب نشان می دهد كه در آينده از برگزيدگان خدا خواهی شد و خود او تأويل احاديث را به تو خواهد آموخت:
«و يعلّمك من تأويل الأحاديث»
تأويل احاديث يعنی دانستن حقايق عالم هستی. وقتی يوسف عقلش را به كار گرفت و در كنار يعقوب به پختگی رسيد، خود پروردگار تعليم او را بر عهده گرفت و درهای اسرار را به رويش گشود.
«و يتمّ نعمته عليك و علی آل يعقوب كما أتمّها علی أبويك من قبل إبراهيم و إسحق».
و نعمتش را بر تو و بر آل يعقوب تمام می كند چنانچه پيش از اين بر پدرانت ابراهيم و اسحاق تمام كرد.
خداوند نعمت های دنيوی و اخروی اش را بر تو تمام می كند و شايستگی اين را می يابی كه از نعمت های او بهره مند شوی.
آری، يوسف به مدد عقل خود و با بهره گيری از عقل دوم به هستی نگاه می كند و به همين دليل، فردی عالم و خردمند و بصير می شود. او به عالم نگاه می كند و نتيجه می گيرد كه آنچه خداوند آفريده مجموعه ابزارها و نعمت هايی است كه بايد از آن ها استفاده كند تا عقل و قلب و روح و وجودش را به رشد و كمال مطلوب برساند و با پروردگار عالم به اين واسطه انس بگيرد و به مقام قرب او برسد.
اين ديدگاه يوسف است. او اين گونه ديد، اين گونه انديشيد و اين گونه زندگی كرد؛ خوب ديد و خوب فهميد و خوب عمل كرد و به قلّه همه
