حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 374

- نيز در خلاصة الاقوال، علامه حلی، ص 288: هشام بن الحكم، أبو محمد، مولی كندة، و كان ينزل ببنی شيبان بالكوفة و انتقل الی بغداد سنة تسع و تسعين و مائة، و يقال ان فی هذه السنة مات، و مولده كان بالكوفة و منشأه واسط و تجارته بغداد، ثم انتقل إليها فی آخر عمره و نزل قصر وضاح، روی عن ابی عبد اللّه و ابی الحسن عليهما السلام، و كان ثقة فی الروايات، حسن التحقيق بهذا الامر، و رويت مدائح له جليلة عن الامامين الصادق و الكاظم عليهما السلام، و كان ممن فتق الكلام فی الامامة، و ذهب المذهب بالنظر، و كان حاذقا بصناعة الكلام حاضر الجواب و قال الكشی: انه مولی كندة، مات سنة تسع و سبعين و مائة بالكوفة فی ايام الرشيد، و ترحم عليه الرضا عليه السلام. و روی الكشی عن العياشی محمد بن مسعود، عن جعفر، عن العمركی، عن الحسين بن ابی لبابة، عن داود ابی هاشم الجعفری، قال: قلت لابی جعفر عليه السلام:

ما تقول فی هشام بن الحكم، فقال: رحمه اللّه ما كان اذبه عن هذه الناحية. و رويت روايات اخر فی مدحه، و اورد فی خلافه احاديث ذكرناها فی كتابنا الكبير واجبنا عنها، و هذا الرجل عندی عظيم الشأن رفيه المنزلة.]

[ (4). كنز العمال، ج 9 ص 177، ح 25583.]

[ (5). نسخه ای كه من از اين كتاب در دست دارم حدود پانصد صفحه است. معلوم نيست چه سالی چاپ شده ولی پيداست كه بسيار قديمی است. من اين كتاب را خيلی بااحتياط ورق می زنم، چون عمر كاغذش رو به اتمام است. شماره صفحه ندارد و آن را اخيران خودم آرام آرام تا صفحه صد شماره گذاری كرده ام. اين كاب ارزشمند نوشته يكی ای علمای شيعه است كه نام معروفی ندارد، ولی از القاب او بر روی جلد معلوم است عالم بسيار فاضل و باخدايی بوده است. صفحه به صفحه اين كتاب حاولی عالی ترين مطالب دينی و اخلاقی است، ولی انشائی خيلی قديمی دارد و اگر ناشری بخواهد اين كتا را دوباره به دست چاپ بسپارد، حتما بايد آن را بازنويسی كند. (مولف)]

[ (6). نام و سال خلافت 36 خليفه سلسله عباسی طبق تاريخ هجری قمری چنين است:

عبد اللّه سفاح 132، منصور دوانقی 136، محمد المهدی 158، الهادی 169، هارون-]