حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 165

گرفت، گفت: ايمان آوردم كه هيچ معبودی جز همان كه بنی اسرائيل به او ايمان آوردند نيست و من از تسليم شدگان در برابر فرمان های حق هستم.

موسی راست می گفت، هارون راست می گفت، ابراهيم راست می گفت، پيغمبر اسلام راست می گفت؛ اما اين ايمان و فهم دم مرگ ديگر به درد نمی خورد. برای آشتی ديگر خيلی دير شده و پشيمانی ديگر سودی ندارد. به پاس همه آن جفاها كه كرده و دست دوستی و محبت خدا را پس زده خدا هم ديگر او را نمی خواهد.

«الآن و قد عصيت قبل و كنت من المفسدين». [11]

به فرعون گفته شد: اكنون كه به نابودی خود يقين داری و زمان بازگشت به خدا سپری شده ايمان می آوری؟ درحالی كه پيش از اين عصيان می ورزيدی و از تبهكاران بودی؟

خدا در اين زمان تا به حال با كسی آشتی نكرده و تصريح كرده كه ايمان و توبه ای كه وقت آن گذشته باشد را نمی پذيرد.

«إنما التوبة علی اللّه للذين يعملون السوء بجهالة ثم يتوبون من قريب فأولئك يتوب اللّه عليهم و كان اللّه عليما حكيما. و ليست التوبة للذين يعملون السيئات حتی إذا حضر أحدهم الموت قال إنی تبت الآن و لا الذين يموتون و هم كفار أولئك أعتدنا لهم عذابا أليما». [12]

بی ترديد، توبه نزد خدا فقط برای كسانی است كه از روی نادانی مرتكب كار زشت می شوند، سپس به زودی توبه می كنند؛ اينانند كه خدا توبه آنان را می پذيرد، و خدا همواره دانا و حكيم است. و برای كسانی كه پيوسته كارهای زشت مرتكب می شوند، تا زمانی كه مرگ يكی از انان فرا رسد و در آن لحظه كه تمام فرصت ها از دست رفته گويد: اكنون توبه كردم. و نيز برای آنان كه در حال كفر از دنيا می روند توبه نيست. اينانند كه عذابی دردناك برای آنان آماده كرده ايم.

مساله اين است كه انسان بالاخره می فهمد عالم كجاست. ممكن است چهار روز دروغ به هم ببافد و بگويد عالم خدا ندارد، قيامتی وجود