حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 386

لازم است شديدترين مهر و محبتمان (اشدّ حبا) را برای خدا بگذاريم و عاشق او باشيم. بقيه موجودات و انسان ها را هم دوست داشته باشم، اما در دوستی با آن ها تابع دستور خدا باشيم، زيرا قرآن مجيد درباره اين كه با چه كسانی دوستی و با چه كسانی دشمنی كنيم سخن گفته و راهنمايی های لازم را دراين باره نيز كرده است.

پس از شناخت خدا و باور او، بايد صفاتش را بشناسيم، زيرا با شناخت صفات خدا زيبايی ها شناخته می شوند؛ زيبايی هايی كه با چشم دل ديده می شوند و باعث می شوند انسان اشتياق بيشتری به پروردگارش يدا كند و در زمره اشدّ حبّا در بيايد. بدين ترتيب، او چنان مست و مدهوش شود كه ديگر هيچ چيز نمی تواند رويش را از معشوق برگرداند.

البته، اين مسير سختی های فراوان نيز دارد؛ مثلا، ممكن است همسر يا فرزندان انسان از پيمودن اين راه امتناع كنند و تلاش كنند او را نيز منصرف سازند يا بگويند تو رويت را از معشوقت برگردان تا ما با تو مهربان شويم، زيرا تو دائم رو به جايی ديگر داری و می گويی:

«إنی وجهت وجهی للذی فطر السماوات و الارض حنيفا و ما أنا من المشركين». [11]

من به دور از انحراف و با قلبی حق گرا همه وجودم را به سوی كسی كه آسمان ها و زمين را آفريد، متوجه كردم و از مشركان نيستم.

اين جا نقطه درگيری است و اگر آن عشق آتشين در كنار ايمان نباشد (و الذين آمنوا اشدّ حبّا للّه)، ادامه مسير بسيار مشكل و پرهزينه باشد يا به دوری از معشوق بينجامد، اما اين عشق نمی گذارد عاشق در اين درگيری به معشوق پشت كند. برای همين آرام می گويد: من به لقاء معشوق می روم و حجت را بر شما نيز تمام كردم. اگر علاقمنديد، بياييد و اگرنه بمانيد. در دنيا با هم هستيم تا عمران تمام شود و همه راحت شويم، جنگ و دعوا و طلاق و ... هم نداريم.