حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 168

و تستخرجوا منه حلية تلبسونها و تری الفلك مواخر فيه و لتبتغوا من فضله و لعلكم تشكرون. و ألقی فی الارض رواسی أن تميد بكم و أنهارا و سبلا لعلكم تهتدون. و علامات و بالنجم هم يهتدون. أفمن يخلق كمن لا يخلق أفلا تذكرون. و إن تعدوا نعمة اللّه لا تحصوها إن اللّه لغفور رحيم». [16]

اوست كه از آسمان آبی برای شما نزال كرد كه بخشی از آن نوشيدنی است و از بخشی از آن درخت و گياه می رويد كه دام هايتان را در آن می چرانيد. برای شما به وسيله آن آب، زراعت و زيتون و خرما و انگور و از همه محصولات می روياند؛ يقينا در اين واقعيات شگفت انگيز طبيعی نشانه ای است بر توحيد و ربوبيّت و قدرت خدا برای گروهی كه می انديشند. و شب وروز و خورشيدوماه را را نيز رام و مسخّر شما قرار داد، و ستارگان هم به فرمانش رام و مسخّر شده اند؛ قطعا در اين حقايق نشانه هايی است بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا برای گروهی كه تعقّل می كنند. و نيز آنچه را كه در زمين به رنگ های گوناگون برای شما آفريد رام و مسخّرتان ساخت؛ مسلما در اين امور نشانه ای است بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا برای گروهی كه متذكّر می شوند. و اوست كه دريا را رام و مسخّر كرد تا از آن گوشت تازه بخوريد، و زينتی را كه می پوشيد از آن بيرون آوريد و در آن كشتی ها را می بينی كه آب را می شكافند تا شما را برای حمل كالا، تجارت و دادوستد جابجا كنند و برای اين كه از فضل و احسان خدا طلب كنيد و در نهايت به سپاس گزاری خدا برخيزيد. و در زمين كوه هايی استوار افكند تا شما را در حال گردش وضعی و انتقالی نلرزاند، و نهرها و راه هايی را پديد آورد تا برای رسيدن به اهداف و مقاصد خود راه يابيد. و برای اين كه در عبور از كوه ها و بيابان ها و كويرها سرگردان و گم نشويد نشانه ها قرار داد، و مردم به هنگام شب در دل بيابان ها و بر سطح درياها به وسيله ستارگان راهيابی می كنند. بر اين اساس آيا كسی كه همه چيز می آفريند مانند كسی است كه هيچ چيز نمی آفريند؟

پس كرنش در برابر بتان بر پايه چه دليلی است؟ آيا پند نمی گيريد؟ و اگر نعمت های خدا را شماره كنيد، هرگز نمی توانيد آن ها را به شمار آوريد؛