حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 202

برخوردار بودند، [2] ولی به كفران آن ها برخاستند و نخواستند فكر كنند، نه درباره نعمت ها و نه درباره خودشان. قرآن مجيد خبر می دهد كه بر كرانه اين شهر سدّ پر آبی قرار داشت كه باغ ها و مزارع خود را با آن آبياری می كردند و دلل سرسبزی سرزمينشان هم همين بود. اما بعد از اين كه معلوم شد آن ها نمی خواهند مجموعه نعمت های خدا را در راه مثبت هزينه كنند و به كفران نعمت ادامه می دهند، به موش های آبی (عرم) [3] دستور داده شد زير ديواره سد را با داندان هايشان بجوند. در نتيجه، سد مقاومتش را از دست داد و تمام منطقه را سيل ويرانگری در بر گرفت و از ميان برد و اين بلده طيبه تبديل به كوير خشك و لم يزرعی شد كه غير از درختان بی ميوه و پر خار چيزی در آن وجود نداشت:

«فأعرضوا فأرسلنا عليهم سيل العرم و بدلناهم بجنتيهم جنتين ذواتی أكل خمط و أثل و شئ من سدر قليل. ذلك جزيناهم بما كفروا و هل نجازی إلا الكفور». [4]

ولی آنان از سپاسگزاری در برابر نعمت، و از فرمان ها او و دعوت پيامبرشان روی گرداندند، در نتيجه سيل ويرانگر «عرم» را بر ضد آنان جاری كرديم كه دو باغ آباد راست و چپ منطقه را نابودكرد، و ما آن دو باغ پر حاصلشان را به دو باغستان تبديل كرديم كه دارای ميوه هايی تلخ و درختان شوره گز و چيزی اندك از درخت سدر بود. اين سيل ويرانگر را در برابر كفرشان به آنان كيفر داديم. آيا جز كفران كننده را كيفر می دهيم.

تا آن جا كه از قرآن دانسته می شود و آخرين جمله آيه فوق به آن اشاره می كند هر انسان يا جامعه بی فكری به چنين عاقبت های سوئی مبتلا می شود، منتهی شكل اين عاقبت های سوء با هم فرق می كند. جمعی را سيل، جمعی را زلزله و گروهی ديگر را قحطی نابود می كند؛ جمعی هم با اين كه زنده می مانند ولی چنان در مضيقه و مشكل قرار می گيرند كه به هيچ وجه روی راحتی را نمی بينند و مرگ به مراتب از زندگی آنان بهتر است. [5]