حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 188

می كند خيلی قدرتمند است. سال گذشته، در يكی از كشورهايی كه جزو رده های اول كشاورزی است، ملخ ها در عرض چند دقيقه تمام مزارع كشاورزی را نابود كردند و كاری هم از دست كسی برنيامد. كدام تمدن و كدام قدرت و كدام پيشرفت؟ قرآن می گويد:

«و خلق الإنسان ضعيفا». [11]

انسان ضعيف آفريده شده است.

تمام زندگی فرعونيان را شپش فرا گرفته بود و نمی دانستند چه بايد بكنند. لذا، به موسی گفتند: به شپش ها بگو بروند، ما ايمان می آوريم.

موسی به شپش ها دستور داد بروند، اما آن ها دوباره گفتند: اين هم جادوی ديگر موسی بود.

ج. باران قورباغه

قرآن مجيد می گويد بلای ديگری كه بر آن ها نازل شد قورباغه بود. تمام زندگی فرعونيان از رختخواب و كمد گرفته تا آشپزخانه و ديوار و پشت بام و حياط پر از قورباغه شد. دوباره آمدند به موسی التماس كردند كه ما را نجات بده ولی باز هم هدايت نشدند.

آری، وقتی انسان اهل تفكر نباشد، اژدها شدن چوب و نور سر انگشتان و خون شدن نيل و نازل شدن بلايايی مثل ملخ و شپش و قورباغه هم نمی تواند دلش را به اندازه ذره ای نرم كند و فرعون و پيروانش هم از اين رهگذر هدايتی نيافتند.

سرانجام، خداوند به موسی گفت فرعون و همراهانش قصد بازگشت به سوی مرا ندارند. تو شبانه بنی اسرائيل را از مصر خارج كن. وقتی كنار دريا رسيديد، من برای شما دوازده راه را دريا باز می كنم تا شما از آن عبور كنيد و برويد آن طرف. بنی اسرائيل وارد دريا شدند و از آن طرف بيرون رفتند. وقتی آخرين فرد بنی اسرائيل به آن سمت دريا رسيد،