حديث عقل و نفس آدمی درآيينه قرآن، ص: 269
تمام درهای چاره بر او بسته می شود و نمی داند چه بايد بكند. دنيا برای بر طرف ساختن نياز چنين شخصی كوچك می شود، داروها از اثر می افتند و تمام قدرت ها برای نجات او ناتوان می شوند و عاجز می گردند .... خداوند در قران به صراحت می فرمايد:
«و ما أنتم بمعجزين فی الارض و ما لكم من دون اللّه من ولی و لا نصير». [10]
و شما در زمين عاجزكننده خدا نيستيد تا بتوانيد از دسترس قدرت او بيرون رويد. و جز خدا هيچ سرپرست و ياوری برای شما نيست.
يكی ديگر از اين عذاب ها كه انسان دردش را در دنيا احساس نمی كند ولی يكی از عذاب های عظيم پروردگار است كه وقتی پرده ها كنار روند و حقايق فاش شوند فهم می شود محروميت از دوستی پروردگار است.
به فرموده قرآن، وقتی انسان وارد عالم آخرت می شود، از اين منظر دردی را متحمل می شود كه تا آن روز به كسی نرسيده است:
«و جئ يومئذ بجهنم يومئذ بتذكر الانسان و أنی له الذكری. يقول يا ليتنی قدمت لحياتی. فيومئذ لا يعذب عذابه أحد. و لا يوثق وثاقه أحد». [11]
در آن روز، دوزخ را بياورند. در آن روز انسان متذكّر شود ولی كجا اين تذكر برای او سودمند افتد؟ می گويد: ای كاش برای اين زندگی ام عبادت خالصانه و كار نيك پيش فرستاده بودم. پس در آن روز هيچ كس را چون عذاب كردن او عذاب نكند. و هيچ كس را چون به بند كشيدن او به بند نكشد.
در روايات آمده است كه خداوند به موسی بن عمران فرمود: برو به فلان شخص بگو تو را به عذابی مبتلا كرده ام كه در شهر شما كسی را به چنين عذابی مبتلا نكرده ام. عرض كرد: خدايا، او كه خانه و زندگی خوبی دارد و ظاهرا هيچ مشكلی ندارد؛ پس به چه عذابی گرفتار است؟
خطاب رسيد: لذت مناجات و رابطه با خودم را از او گرفته ام. [12]
اما اگر انسان در مسير زندگی مواظبت كند و مراقب باشد، حاكم
