عبرت های روزگار، ص: 261

شعله شمعِ عقل بنشاند

هر كه زين آب، آتش افروزد «1» واز آنجا كه مردم مست، در هنگام مستی، فراوانی از سلول های مغزی خود را از كف می دهند، توان ارزيابی را نداشته، و از همين رو گاه زشتی را زيبا و نيز زيبايی را زشت می انگارند.

چيست مستی؟ بند چشم از ديد چشم

تا نمايد سنگ، گوهرْ پشمْ، يَشمْ

چيست مستی حِسّها مُبدَل شدن؟

چوب گز اندر نظر صَندل شدن «2» و بدين سبب امام باقر عليه السلام می فرمود: مادر، خواهر و دختر كسی كه سرمست از شراب است، از دسترس وی دور سازيد، چرا كه بيم آن هست كه به ايشان تجاوز كند. و می فرمايد: اين حادثه، به كرّات، اتفاق افتاده است، و هم اتفاق می افتد.

همچنانكه در شرح احوال بِنْهُوِن، پدر سمفونی های موسيقی جديد جهان نوشته اند كه وی با آنكه در هنر خويش يگانه بود، اما تا به آخر عمر رنج و درد بر چهره او چيره بود. چرا كه در عهد نوجوانی، پدرش در حالی كه از شراب مست بوده است، به وی تجاوز می كند.

دانا نخورد شراب و مستی نكند

با طبع بلند ميل پستی نكند

خوشبخت كسی بود كه اوقات عزيز

صرفِ هوس و هواپرستی نكند

______________________________
(1) حسين بن اسعد دهستانی، قرن هفتم.

(2) مستی چيست؟ زوال بينايی تا آن حد كه سنگ را گوهر و پشم را سنگ يشم بيند. مستی چيست؟ آن است كه چوب گز، صندل به نظر آيد. و حس ها تبديل و ديگرگون شود، مثنوی معنوی، دفتر اول، بيت 1199 و 1200.