عبرت های روزگار، ص: 314

حقيقت مسلم و صادق را در عمر نه چندان بلند خود نشان داد، و نشان داد كه هر چه بماند همان است و بس.

درست مثل قالی بافی كه تنها نيمی از قالی را بافته، اما از همان نيمه پيداست كه نيم ديگر آن را چگونه خواهد يافت.

و البته چنين خواستی عينِ رضوان و بهشت است كه در دنيا به صورت آرامش، و در آخرت نيز به صورت جنات و قصور و رضوان حق جلوه گر است.

ميهمان عمل

براين اساس، در قيامت، همه، ميهمان عمل و خواست خويشند، و عمل و خواست اگر مبارك باشد، نتيجه و بازتاب آن مبارك و اگر ناميمون باشد جز ناميمونی حاصلی در كار نيست.

مهرها را جمله جنس مهر خوان

قهرها را جمله جنس قهر دان

لا ابالی لا ابالی آورد

زانكه جنس هم بُوَند اندر خرد «1» پس در حقيقت، انسان، در قيامت بر سفره خود نشسته است، و البته كسی نمی تواند كسی را از سفره خود دور و جدا سازد، و اگر چنين كند ظالم است. و ظالم و ظلم تنها در دنيا معنا می يابد، و در آخرت جز عدل و قسط چيزی ديگر حاكم نخواهد بود.

هوس

و حال كه انسان بر سفره اعمال و خواست های خود است، سزاوار نيست كه اعمالش ناروا و ناصواب باشد. بلكه بايد عملی جز خير نخواهد و جز خير انجام ندهد. و راه خدا همين است و بس، و پيروی از هوا و هوس آدمی را از اين راه پر

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر ششم، بيت 2983 و 2984.