عبرت های روزگار، ص: 320

همچون: صدق، مهر، كرامت، رحمت، جمال، جلال، و شكوه به نمايش می نهد.

خلق را چون آب دان صاف و زلال

اندر آن تابان صفات ذوالجلال «1» خوب رويان آينه خوبی او

عشق ايشان عكس مطلوبی او «2» و اگر اين آينه رو به شيطان و شهوت و هوا و هوس باشد، جز پليدی و پستی و ناپاكی و ناروايی و زشتی و سنگدلی و بی مهری، چيزی ديگر نمی نمايد.

صفات حق

البته، آينه ها به هر ميزان كه موازی باچيزی باشند به همان ميزان نيز آن چيز را نشان داده و ارائه می كنند.

بنابراين، اگر تنها بخشی از آينه با مزرعه ای برابر و روبرو باشد، طبيعتاً بخشی از مزرعه و اگر، به تمامی، موازی با مزرعه باشد تمامی آن را خواهد نمود و آدمی نيز به هر اندازه كه با خداوند مواجه و برابر باشد به همان قدر و اندازه از صفات زيبای حق آشكارا خواهد نمود.

براين اساس، اگر فرشتگان بر آدم سجده بردند از آن رو بود كه در آينه وجود وی خدا را به تمامی يافتند و ديدند.

سجده پيش آينَه ست از بهر او «3» چرا كه انبيا هر يك آينه ای هستند كه تمام نُما خدا را می نمايند. زيرا كه آئينه وجود خويش را به تمامی، با او موازی و برابر ساخته اند. همچنان كه ابراهيم فرمود:

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر ششم، بيت 3172.

(2) مثنوی معنوی، دفتر ششم، بيت 3181.

(3) مثنوی معنوی، دفتر ششم، بيت 3260.