عبرت های روزگار، ص: 113

زندان می ماند.

و می توان گفت: انسان، نخست زندانی خوی و خصلت ها و عادات خود می شود، و آنگاه به دژها و قلعه ها انتقال می يابد.

آری، انسان ها نخست زندانی تبهكاری خود می شوند، و سپس به زندان تبهكاران راه می يابند و در رديف ايشان هم بند می شوند.

منيّت

يكی از شمار اينگونه زندان های مهيب و مخوف، زندان مَنِيَّت و خودبينی است.

خود مبين تا بر نيارَد از تو گَرد «1» مَنِيّت يعنی آنچه من می فهمم، آنچه من می گويم. آنچه من می خواهم. و من.

و من. و من.

نردبان خلق اين ما و منی است

عاقبت زين نردبان افتادنی است

هر كه بالاتر رود ابله تر است

استخوان او بتر خواهد شكست «2» كسی كه زندانی اين زندان است هيچ حاضر نيست كه عقل خويش را با عقل انبيا و اوليا همراه كند. و يا خواست آنها را در كنار خواست خود بگذارد. بلكه به ايشان پشت خواهد نمود. و به اصرار، انكار ايشان را دارد. و از همين روی سيلاب زيان و فتنه بسوی وی جاری و روان است.

هر كه بگزيند جز اين بُگزيده خوان

عاقبت درد گويش زاستخوان «3»

______________________________
(1) خودبين نباش تا خودبينی تو را يكباره نابود نسازد. مثنوی معنوی، دفتر اول، بيت 3254.

(2) مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 2763 و 2764.

(3) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 266.