عبرت های روزگار، ص: 140
زيانبارترين
البته، همچنانكه در دنيا چيزهای ناچيز را بر كفه نمی نهند و سنجش نمی كنند، در قيامت نيز رفتار و كردار پاره ای، از آنجا كه بی نهايت سبك و بی وزن و بی بها می نمايد سنجش و ترازو نمی كنند.
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْاخْسَرِينَ اعْمالًا»
آيا شما را با خبر كنم كه زيانبارترين انسان ها كدامند؟
«الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُم فِی الحَيوةِ الدنيا وَهُمْ يَحْسَبُونَ انَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً»
آری، ايشان همان كسان هستند كه سعی و كوشش و تلاش خويش را مصروف حيات و زندگانی گذرا و زود انجام دنيا نمودند. و آنچه می كنند جز سياهی و ستم نيست- زيرا به پيروی از هوای نفس خود و يا دنباله رَوی از هوای نفس ديگران است- اما گمان می برند كه كاری نيكو می كنند.
«اولئِكَ الَّذِينَ كَفَروا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَلِقائِه فَحَبِطَتْ
«اعْمالُهُم فَلا نُقِيمُ لَهُمْ يَومَ القِيامَة وَزْنَاً» «1» اينان به آيات پروردگار خويش كافرند، و لقاء و ملاقات با وی را نيز انكار دارند. از اين رو اعمال شان بس سبك و بی وزن است، و برای ايشان ميزان بر پا نمی شود. و رفتار هوسناك و ناسنجيده آنان سنجيده نخواهد شد. بلكه بی حساب به جهنمِ قه و سوزان الهی در می آيند.
البته كاروان و قافه ای ديگر نيز هستند كه در قيامت جهت ايشان نيز ترازويی در ميان نيست، و بی حساب خواهند بود، و می روند اما نه به آتش، بلكه به سوی بهشت برين و برترين خداوند. و علی عليه السلام از اين قوم قليل خبر داده است.
به غروب آفتاب چيزی نمانده بود، كه در مسير صفين به سرزمينی درآمدند.
با آنكه نه آب بود و نه آبادانی. بيابان بود. و خشك. و برهوت. اما، امام به
______________________________ (1) كهف/ 105، 104، 103.
