چهره ملكوتی يوسف عليه السلام، ص: 27
الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين
و صلّ علی محمد و آله الطاهرين.
آيات و روايات، خصوصاً نهج البلاغه مردم را دعوت می كنند كه در تاريخ زندگی انسان ها انديشه كنند، تا دقايق آن را بيابند.
در تاريخ زندگی انسان ها كه دارای دو بخش مثبت و منفی است، نكات بسيار آموزنده ای قرار دارد كه هر مطالعه كننده ای می تواند از اين نكات به نفع خود، اطرافيان و جامعه اش استفاده كند و با دقت در تاريخ گذشتگان و نكات مثبت و منفی زندگی آنها به ارزش های وجودی خودش بيافزايد و حتی راه قرب و لقاء به سوی حق را با كمك گرفتن از تاريخ بپيمايد و خود را به قله های مرتفعی از مقامات الهی و انسانی برساند.
ابوحيّان اندلسی «1» از دانشمندان مهم ادبيات عرب است، اين طور كه از سخنانش
______________________________ (1)- معارف و معاريف (دايرة المعارف اسلامی، دشتی): 1/ 414- 415، كلمه ابوحيان.
ابوحَيّان: اثيرالدين محمد بن يوسف غرناطی اندلسی جيانی يكی از ائمه لغت عرب، اصلًا بربری است، مولدش غرناطه به سال 654 بوده است. مقدمات علوم را در همان شهر آموخت و سپس به شهرهای بلش و مارقه و مريه شد و در بلاد مزبوره به تحصيل علوم پرداخت و از آنجا به شمال آفريقا و مصر سفر كرد و نزد ابن نحاس به تحصيل نحو پرداخت و پس از وی در تدريس نحو جانشين استاد گشت. وی در آغاز پيرو مذهب ظاهريه بود و پس از آن مذهب شافعی گرفت. تأليفات او تنها در نحو نيست كه او را در علوم قرآن و حديث نيز مؤلفاتی است و كتابی نيز در شصت مجلد در تاريخ اندلس داشته كه در دست نيست و از كليه تأليفات او كه بالغ بر شصت و پنج كتاب است جز ده كتاب ظاهراً باقی نمانده، وی شاعر نيز بوده كه قطعاتی از او نقل شده، او علاوه بر زبان عرب به زبان فارسی و تركی و حبشی نيز آشنا بوده، چنانكه منطق الخرس فی لسان الفرس و كتاب الافعال فی لسان الترك و كتاب زهو الملك فی نحو الترك و رجز نور الغبش فی السان الحبش از او است و از مؤلفات ديگر او است كتاب التذييل و التكميل من شرح التسهيل، الشذرة الذهبية فی العلوم العربية و كتاب نحاة اندلس، المبدع فی التصريف، المبين فی تاريخ اندلس، البحر المحيط فی التفسير، شرح الالفيه موسوم به منهج السالك و كتب ديگر، وفات او به سال 745 بوده است. (دهخدا)
