چهره ملكوتی يوسف عليه السلام، ص: 267
زمانی كه ملك الموت و عالم بعد را ديديد و پرده ها كنار رفت، اگر بگوييد توبه می كنم، ديگر قبول نمی شود.
لحظه مرگ، لحظه اصلاح نيست؛ چون وقت اصلاح شدن تمام شده است. آنجا با اشاره ملك الموت، گوش و چشم انسان به كار می افتد و زبان او بند می آيد. ديگر چه وقتی برای اصلاح كردن اعمال خود دارد كه بگويد: من ده سال نماز نخوانده ام، اما اكنون می خوانم. يا ده سال روزه نگرفته ام، اكنون می گيرم. يا صد ميليون مال مردم را خورده ام، همه را پس می دهم. اصلًا وقت اصلاح نيست. آن لحظه انسان، بی دين می ميرد.
توبه واقعی از ديدگاه رسول گرامی اسلام
صلی الله عليه و آله رسول خدا صلی الله عليه و آله درباره توبه واقعی می فرمايد:
«أَتَدْرُونَ مَنِ التّائِبِ»
امت من! آيا می دانيد تائب كيست؟
«قالوا: اللّهم لا»
مسلمانان گفتند: نه، ما آن چيزی را كه در ذهن شما هست، نمی دانيم.
«قالَ: إذا تابَ العَبْدُ وَ لَمْ يَرْضَ الخُصَماءَ فَلَيْسَ بِتائبٍ»
اگر كسی ناله بزند و بگويد: خدايا! توبه می كنم، اما مال مردم را كه به ناحق در دست اوست، پس ندهد، او تائب نيست، بلكه هنوز در گناه و معصيت است.
پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله لحظه رحلت به اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: به مردم بگو: مال مردم را پس دهيد، گرچه به اندازه نخ مانده ته سوزن باشد كه ديگر نمی توانند با آن خياطی كنند و دور می ريزند.
اگر به اين مقدار مال مردم نزد شما مانده است، بايد برگردانيد. پيغمبر صلی الله عليه و آله
