عبرت های روزگار، ص: 106

واگر چشمان كودكانه و نزديك بين و ظاهر نِگرِ ما نيز از ظواهرِ گذرا، گذر و عبور می كرد، هرگز در كف معشوقه های خلاف و منكر و ناپسند گرفتار نمی آمديم.

چشم كودك همچو خر در آخُرست

چشم عاقل در حساب آخِرست

او در آخور چرب می بيند عَلف

وين زقصاب آخرش بيند تلف «1» اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمود:

«انَّ اوْلياءَ اللَّه الی باطِنِ الدُّنْيا اذا نَظَرَ الناسُ الی ظاهِرِها» «2» تلْخ شيرين زين نظر نآيد پديد

از دريچه عاقبت دانند ديد

چشم آخر بين تواند ديد راست

چشم آخُر بين غرور است و خطاست «3» و از همين روی، اگر ديگران گيسوان پريشان و زيبای زنان بيگانه و نامحرم را می بينند، و دنيای از خيال و شهوت می شوند، و نيز شيدا و شيفته و مفتون و دلسپرده، اما يوسف، هرگز، اينگونه نمی بيند. او از زلف سياه تنها سياهی را می فهمد، و نيز رَسَن ها و ريسمان ها و بندهای پيچيده و محكم، و طوق های آهنين و آتشين قيامت را. و هم زنجيرهای اسارت و بردگی را در دنيا.

خلق ديوانند و شهوت سلسله

می كشدشان سوی دكان و غَلَه «4»

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر سوم، بيت 3741 و 3742.

(2) دوستان خدا كسانيند كه به باطن دنيا نگريستند، در حالی كه ديگران به ظاهر آن می نگرند. نهج البلاغه، حكمت 432.

(3) مردم به ديوها می مانند و شهوت چون زنجير است. و همين زنجير آنها را به سوی هر كسب و كار می كشاند. مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 1116.

(4) مردم به ديوها می مانند و شهوت چون زنجير است. و همين زنجير آنها را به سوی هر كسب و كار می كشاند. مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 1116.