عبرت های روزگار، ص: 249

و می گفت: درب اين باغ بر همگان باز است، و می آيند و به رايگان می خورند، و به رايگان نيز می برند.

اين سخا شاخيست از سرو بهشت

وایِ او كز كف چنين شاخی بِهِشت «1» می برد شاخ سخا ای خوب كيش

مر تو را بالاكشان تا اصل خويش «2» و بالاخره مرد صنعايی، پس از پنجاه سال زحمت و رنج و سخاوت و گشاده دستی، رخت بربست، و از دنيا رفت. و بر جای وی نيز فرزندانی ناخَلَف تكيه زدند.

زنان باردار ای مرد هشيار

اگر وقت ولادت مار زايند

از آن بهتر به نزديك خردمند

كه فرزندان ناهموار زايند «3» و پيوسته بر پدر نفرت و لعن می فرستادند كه روزگاری دراز، دست ما را كوتاه كرد، آنچه دار و ندارش بود به پای پابرهنگان ريخت. و اگر آن همه را اين گونه حرام نمی كرد، اكنون، به جای يك باغ، ما را صد باغ، و به جای يك خانه خشت و گلين نيز قصری شكوهمند داشتيم.

و آنگاه اتفاق نمودند كه از فردای همان روز دست تهيدستان را كوتاه كنند، و همه را برای خود بخواهند. تا مال را بر مال اندوزند. و خانه بر خانه سازند.

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر دوم، بيت 1273.

(2) مثنوی معنوی، دفتر دوم، بيت 1275.

(3) سعدی شيرازی، متوفی 691.