عبرت های روزگار، ص: 325

كسی را از گناه مانع نمی شويد باعث آلودن وی نيز نباشيد.

مبادا، لذت گناه را در كام كسی بچشانيد و گرنه از آن پس خود نيز در عقوبت و كيفر آن گناه با وی شريك و سهيم خواهيد بود، و پيش از آنكه به پای وی بنويسند نخست در كارنامه شما خواهند نوشت.

هر كه آن بنهاد ناخوش سنتی

سوی او نفرين رود هر ساعتی

نيكوان رفتند و سنت ها بماند

وز لئيمان ظلم و لعنت ها بماند «1» و به اين گونه نقطه ها و روزنه های روشن در حيات فضيل، سرانجام كارِ وی را به صلاح و اصلاح كشيد، و شبی با شنيدن آيه ای از آيات كتاب خدا توبه كرد و بازگشت.

گر سيه كردی تو نامه عمر خويش

توبه كن زآنها كه كردستی تو پيش

عمر اگر بگذشت بيخش اين دم است

آب توبه ش ده اگر او بی نم است

بيخ عمرت را بده آب حيات

تا درخت عمر گردد با نبات

جمله ماضی ها از اين نيكو شدند

زهرِ پارينه از اين گردد چو قند «2» و البته به دنبال توبه خود حقوق ضايع شده ديگران را نيز به ايشان باز گردانيد، و به هر شهر و ديار رفت، و پوزش خواست، و بخشش طلبيد. و آنان نيز بزرگواری نموده، و گذشت و اغماض می نمودند.

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر اول، بيت 743 و 744.

(2) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 2221 تا 2223.