عبرت های روزگار، ص: 227

نطفه از نان ست كی باشد چو نان

مردم از نطفه است كی باشد چنان

آدم از خاك است كی ماند به خاك

هيچ انگوری نمی ماند به تاك

كی بود، دزدی، به شكل پای دار

كی بُوَد طاعت چو خُلد پايدار

هيچ اصلی نيست مانند اثر

پس ندانم اصل رنج و درد سر

ليك بی اصلی نباشد اين جزا

بی گناهی كی برنجاند خدا

آنچه اصل است و كَشنده آن شی است

گر نمی ماند به وی هم از وَی است

و از همين روی، كه انعكاس و بازتاب و عكس العمل ها با اعمال انسان همانند و مشابهت ندارند، پاره ای در مواجهت و روبرو شدن با مصيبت ها گله ها دارند كه چرا چنين و يا چنان شد.

باری، اگر پرده ها به كناری می رفت، همگان، به جای گلايه، و شكايت، خويش را ملامت می نمودند و دست از هر خطا و خلاف دور می داشتند، چرا كه اذعان می نمودند كه آنچه می كنند با خود می كنند.

متهم كن نَفْسِ خود را ای فتی

متهم كم كن جزای عدل را «1» البته گاه جهت توجه و عبرت آموزی مردم، توسط خداوند قاهر و قادر عكس العمل ها به رنگ عمل ها می شوند.

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر ششم، بيت 430.