عبرت های روزگار، ص: 293
سود و زيان
تمامی انسان ها در طلب بُرد و سود می باشند، اما بيشتر می بازند و زيان می كنند.
و آنچه مايه اعجاب و حيرت و شگفتی می نمايد اين است كه زيان خود را سود و باخت خود را نيز بُرد قلمداد می كنند.
لذا فرعون خود را بازنده نمی داند، همچنان كه موسی.
و يزيد خود را برنده می داند، همچنان كه سيدالشهداء.
و اين بدان دليل است كه حقيقت سود و زيان و نيز باختن و بردن دور از دسترس فهم و هضم همگان است. و اين واقعيت تنها وقتی روشن و آفتابی خواهد شد كه پرده از كار انسان ها گرفته شود، و هنگام كيفر و پاداش فرا رسد.
باری، اگر اين حقيقت و واقعيت دور از دسترس نبود و همگان بر سود و زيان خود واقف می شدند خداوند سوگند ياد نمی كرد كه انسان ها در زيانند.
و سوگند خداوند، خود گواه آنست كه اين حقيقت بر همگان آفتابی