عبرت های روزگار، ص: 301
و شهوت، انسان را تا حرام می كشاند.
چون بخوردی می كشد سوی حرم
دخل را خرجی بيابد لا جرم «1» باری، انسان اگر می خواهد خود را سير و فربه سازد بايد به حكمت و دانش و معرفت روی آورد و نه به چيزهايی كه در پايان سرگين و نجاستند. و مايه زحمت و رنج.
معده ار خو كن بدان ريحان و گل
تا بيابی حكمت و قُوتِ رُسُل
خویِ معده زين كَه و جَو باز كن
خوردن ريحان و گل آغاز كن
معده تن سوی كَهْدان می كشد
معده دل سوی ريحان می كشد
هركه كاه و جو خورد قربان شود
هر كه نور حق خورد قرآن شود
نيم تو مُشك است و نيمی پُشك هين
هين ميفزا پشك، افزا مشك چين «2» و پير افزود راز اينكه عمر مردم اين شهر نيز طولانی شده است از همين روست.
پيامبر گرامی صلی الله عليه و آله از كنار گورستانی می گذشت، و به همراهان گفت: اين مردگان، اين گورها را با دندان های خود برای خود حفر كرده اند. پرسيدند:
چگونه؟! فرمود: از بس بی حساب خوردند.
آری اين خطای فاحش بَشَر است كه گمان می برد قوَت و تقويت انسان در
______________________________ (1) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 1374.
(2) مثنوی معنوی، دفتر پنجم، بيت 2475 تا 2479.