عبرت های روزگار، ص: 260
هر چند ناچيز و اندك و بی مقدار باشد، نتيجه و بازتاب آن را خواهد ديد.
«فَمَن يَعْمَل مثقال ذَرَّةٍ خَيراً يَرَه وَمن يَعْمَل مثقالَ ذرةٍ شراً يَرَه» «1» يعنی هيچ ذره ای از خورشيد علم و احاطه خداوند پوشيده نيست و چنانكه ذرّاتِ جسمانی در برابر خورشيد جسمانی پديدار است، همچنين تمامی ذرات اعمال و حتی خاطرات و انديشه های درونی انسان نيز در پيشگاه خورشيد حقايق- خداوند- آشكارا و آفتابی است، از اين رو همه را پاسخ می گويد و مكافات می كند.
شيوه پاسخ
حال، بی مناسبت نيست كه نمونه ای از عمل و عكس العمل را از روايات و يكی نيز از لابلای آيات ارائه كنيم:
خداوند، موسی بن عمران را گفت: فردا، از شهر بيرون می شوی، و به چشمه ای از آب می رسی، و در همان جا و در مقابل همان چشمه خود را در پشت تپه و يا سنگ و يا بوته ای پنهان می كنی. و آنگاه خواهی ديد كه من چگونه اعمال را پاسخ می دهم.
پاره ای اعمال بلافاصله مكافات نمی شوند. اما پاره ای نيز، بی وقفه و بی درنگ، بازتاب و نتيجه خود را آشكارا می كنند.
كسی كه شراب را می نوشد، افزون بر اين كه قلب و اعصاب و حافظه خود را آسيب می زند، بلافاصله خون را نيز مسموم ساخته، و بی هيچ تأخير، نزديك به دوهزار سلول مغزی را از ميان خواهد برد.
آب انگور آتشی است كزو
خرمن عقل و دين همی سوزد
______________________________ (1) زلزال/ 7.