عبرت های روزگار، ص: 211

و پاداشی كه از رهگذر اين مهاجرت نصيب برد همنشينی و شاگردی شيوخ و اساتيدی با مكرمت و صاحبان ملكات قدس و تقوی همچون: ابوالمعالی كلباسی، آية اللَّه محمد باقر درچه ای، جهانگير قشقايی، آخوند كاشی بود، كه ده سال تمام در برابر اين بزرگواران كه هر كدام دريايی از شور و حال و مهر و عشق، و دم های مسيحايی بودند، زانو زد.

چونكه با شيخی، تو دور از زشتيی

روز و شب سياری و در كشتيی

در پناه جان جان بخشی تُوِی

كشتی اندر خفته ای ره می روی

مگسل از پيغمبر ايام خويش

تكيه كم كن بر فن و بر كام خويش

گرچه شيری چون روی ره بی دليل

خويش بين و در ظلالی و ذليل

هين مپر الا كه با پرهای شيخ

تا ببينی عون لكشرهای شيخ «1» آنچه مرحوم آية اللَّه العظمی بروجردی در مكتب اين بزرگواران آموخت كتاب نبود، بلكه نور بود. زيرا كه آن مردان بزرگ، علم را در وجود خويش بر كيميای تقوی و قدس و پاكی عرضه نمودند، و از آن نور و روشنايی ساختند، و آنگاه بر سينه آن بزرگوار تابيدند.

و علم جز نور نيست. همچنان كه امام صادق عليه السلام به عنوان بصری می فرمود:

علم انتقال واژه ها از دهان كسی به مغز كسی ديگر نيست. بلكه علم نور است و روشنايی.

و مرحوم آية اللَّه العظمی بروجردی كه يافته بود قداست و بهای انسان به نور

______________________________
(1) مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بيت 450 تا 544.