چهره ملكوتی يوسف عليه السلام، ص: 212

رنج و آزار ندهی. به كمترين چيزی دل همديگر را نرنجانيد. عمری با بچه ها، اقوام و مردم باشی، اما به زيبايی با آنها برخورد كنی، تا جايی كه اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايد:

حسن جان! به قدری زيبا برخورد كن كه وقتی مُردی، با خنده از دنيا بروی، همه چشم ها برای تو گريه كنند و جای تو را در دنيا، خالی ببينند.

يعنی با رفتار، قلم، زبان، نگاه، قضاوت و اخلاق زيبا معاشرت كن.

امام عليه السلام سپس منفعت به كارگيری عقل را مطرح می كنند كه عقل عجب سرمايه عظيمی است و چه تجارت پرسودی را با اين عقل می شود انجام داد:

«وَ بِالعَقْلِ تُدْرَكُ الداران جَمِيعاً»

با عقل، دنيا و آخرت به دست می آيد. شخص بی عقل نه دنيا دارد و نه در آخرت چيزی به دست می آورد. كسی كه عقل را به كار نمی گيرد، عمری در طويله ای كه اسمش را مسكن گذاشته و آخوری به نام آشپزخانه زندگی می كند، بعد وارد قبری می شود كه بدنش را زود در آن پنهان می كنند كه بوی تعفّن او همه جا را زير و رو نكند.

محروميت بی عقل از دنيا و آخرت

«وَ مَنْ حَرُمَ عَن العَقْلِ حَرُمَهُما جميعاً» «1» آن كسی كه از عقل خالی شده است، از دنيا و آخرت محروم است. درباره بی عقل جمله ای از رسول خدا صلی الله عليه و آله نقل شده است كه: شخص بی عقل، منبع شرّ است؛ چون هيچ چيزی را ارزيابی صحيح نمی كند.

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 75/ 111، باب 19، حديث 6.