چهره ملكوتی يوسف عليه السلام، ص: 84
آنها نوشته و به يادگار گذاشته و از دنيا رفته اند و آنهايی كه اكنون هستند مطالب جديد و پرقيمت تر را به نوشته های آنها اضافه می كنند. حرف آنها نيز اين است كه عشق و وجدان دو نور، دو حقيقت و دو واقعيت ملكوتی هستند، نه زمينی و دو فرشته عالم معنا و عالم الهی هستند كه در وجود حكيم، با معرفت، صاحب خرد، «أُولِي الْأَلْبابِ » و «اولی الابصار» ظهور می كنند؛ چون عشق و وجدان تا زمانی كه انسان جاهل است، با او كاری ندارند. بستر و زمينی كه اين دو گياه ملكوتی از آن روئيده می شوند، معرفت الله است.
عارف يعنی كسی كه وجود مقدس حضرت حق را كه صاحب واقعی عالم است، بشناسد و بداند كه همه كاره واقعی عالم، او است و تمام عالم با كل موجوداتش ابزار او برای توليد خير هستند. همين مقدار خدا را بشناسد، كافی است، نيازی نيست به اندازه پيغمبر صلی الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام معرفت پيدا كند، فقط به اين حقيقت اتصال پيدا كند كه خدا، صاحب، مالك، همه كاره و كارگردان عالم هستی است و هيچ چيزی به عنوان وجود مستقل در اين صفحه وجود ندارد، بلكه تمام موجودات ابزار او برای توليد خير هستند.
اثر معرفت به پروردگار
افرادی كه از معرفت به پروردگار برخوردار می شوند، حتی خواب آنها نيز خير و بلكه بالاتر از خير، يعنی عبادت است. در روايات داريم كه پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد:
«نَوْمُ العالِمِ عِبادة» «1»
______________________________ (1)- الفردوس: 4/ 247، حديث 6731؛ بحار الانوار: 8/ 68، باب 78؛ «ورد أن نوم العالم عبادة أي هو في حال النوم في حكم العبادة لاستمرار ثواب علمه و إيمانه و عدم صدور شي ء منه يبطله في تلك الحالة.»
بحار الانوار: 22/ 2 باب 8، حديث 66؛ «وَ قَالَ صلی الله عليه و آله يَا عَلِيُّ نَوْمُ الْعَالِمِ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفِ رَكْعَةٍ يُصَلِّيهَا الْعَابِدُ يَا عَلِيُّ لَافَقْرَ أَشَدُّ مِنَ الْجَهْلِ وَ لَاعِبَادَةَ مِثْلُ التَّفَكُّرِ.»
بحار الانوار: 25/ 2، باب 8، حديث 82؛ «وَ قَالَ صلی الله عليه و آله يَا عَلِيُّ نَوْمُ الْعَالِمِ أَفْضَلُ مِنْ عِبَادَةِ الْعَابِدِ يَا عَلِيُّ رَكْعَتَانِ يُصَلِّيهِمَا الْعَالِمُ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً يُصَلِّيهَا الْعَابِدُ.»
