صبر از ديدگاه اسلام، ص: 261
اين دو برادر مرا دعوت كردند. گفتند: پدرشان در هشتاد سالگی مرد، جمعيت خيلی كمی در تشييع جنازه اش آمدند. مردم بسيار از او متنفر بودند. شصت سال ربا
گرفت. چه باری برداشت.
دفنش كردند و آمدند، نشستند، تمام ملك و املاك و داريی پدرشان و حتی تلفن و اثاث خانه را محاسبه كردند، به هم ديگر گفتند: ما يك قران از اين ارث كه حرام است، نمی توانيم برداريم. پدر ما شجاعت جواب دادن به خدا را داشت، اما ما:
«1»
ما طاقت جواب دادن به خدا را نداريم. دفترهای پدر را آوردند، چون شهر آنها كوچك بود و همه همديگر را می شناختند، به خانه آنها رفتند تا دينار آخر رباهای گرفته شده را برگرداندند. پدر را بالكل از دِين درآوردند و با پول خودشان برای او نماز و روزه استيجاری دادند، يعنی ديگری به جای گنهكار توبه كرد. خدا اين توبه را قبول می كند يا نه؟ خودش می داند.
پذيرش توبه در حق ديگری
اينجا مسأله دومی هست؛ من گناه مالی كردم، فرزندانم بعد از مردن من اين گناه مرا پاك كردند، حال خدا با من چه كار می كند؟ در اينجا دو آيه از قرآن ببينيم: در سوره نساء می فرمايد:
حبيب من! كسانی كه مرتكب گناه شدند، به خدمت تو آمدند:
«» «2»
______________________________ (1)- اقبال الأعمال: 708.
(2)- نساء 64: 4؛ «از خدا آمرزش می خواستند، و پيامبر هم برای آنان طلب آمرزش می كرد، يقيناً خدا را بسيار توبه پذير و مهربان می يافتند.»
