صبر از ديدگاه اسلام، ص: 302

انسان از هنگام ولادت تا وقت بيرون رفتن از دنيا با حوادث و موانع و عقبات سنگين و گوناگونی روبه رو است. قرآن مجيد از مجموع اين عقبات و حوادث تعبير به ابتلاء فرموده كه در فارسی به معنای آزمايش است و اين آزمايش ها چهره های گوناگونی دارد كه خارج از طاقت و قدرت بشر نيست.

تمام پيشامدها با توان و قدرت بشر و به خصوص با قلم با عظمت تكليف و مسئوليت بشر تناسب دارد، عقيده قرآن مجيد بر اين است كه اين عقبات و عواقب و ابتلائات همه برای رشد دادن انسان و تكامل دادن به انسان است.

انسان موجودی است كه قرآن مجيد او را بالقوه حامل يك سلسله استعدادات با ارزش الهی می داند كه جای ظهور و محل رشد اين استعدادات فقط ميدان های ابتلا و آزمايش است. قرآن مجيد ميدان آزمايش را از احدی نفی نمی كند، بلكه قرآن مجيد ابتلاء و آزمايش را در زندگی انسان ضروری می داند. و حرفی كه در آيات مربوطه به ابتلائات دارد. اين است كه مردم در مقابل پيشامدها و حوادث بر دو دسته اند.

يك دسته با راهنمايی های پروردگار و با به كارگرفتن قدرت هايی كه خدا به آنها عنايت فرموده جهت حوادث را به طور صد در صد به نفع خودشان برمی گردانند.

در اين زمينه خداوند متعال در قرآن مجيد از انبيای گرامی و از اوليائش ياد می كند كه آنان با سخت ترين آزمايش ها و حوادث روبه رو بودند «1» و اين آزمايش ها و حوادث را به طور كامل به نفع خود برگردانده و از همين راه به عالی ترين مقاماتی كه ديگر مافوقش برای انسان تصور نمی شود، رسيده اند يعنی آنان در همين دنيا خود را كامل به عالم بعد منتقل كردند كه واقعاً لايق حضور قرب حضرت او بودند.

عيسی عليه السلام و صبر در بلايا و آزمايش ها

قرآن مجيد اشاره كرده است كه عيسی بن مريم عليه السلام سی و سه سال بيشتر در دنيا

______________________________
(1)- بقره 124: 2؛ «وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُكَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتی قالَ لا يَنالُ عَهْدِی الظّالِمينَ»

احزاب (33): 11؛ «هُنالِكَ ابْتُلِیَ الْمُومِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالًا شَديداً»