صبر از ديدگاه اسلام، ص: 71

می كردند. نماز عجيبی داشتند. كسانی كه ايشان را زيارت كرده بودند می ديدند كه سيمای ايشان غرق در روشنايی، نور و ضيای الهی بود و اگر در يك كلمه بخواهيم ايشان را توصيف كنيم، او مرد خدا بود. خودشان می فرمودند: در تمام دوره عمر شريف خود، از خدا جدا زندگی نكردند.

گفت: زيارت خواندن آيت الله العظمی بروجردی تمام شد، دقت كردم، ديدم جايی كه نشسته است و دارد زيارت می خواند، همان جايی است كه در عالم رؤيا ديدم امام زمان عليه السلام نشسته بود و زيارت می خواند.

آمدم و سلام كردم. مرحوم آيت الله العظمی بروجردی «1» مرا می شناختند.

ايشان فرمودند: شما در ماه اين مقدار از مال خدا و پيغمبر صلی الله عليه وآله- خمس- را می توانيد هزينه زندگی خود كنيد و اين مقدار حق شرعی شما است. مانند همان جملات و پولی كه امام زمان عليه السلام فرموده بودند، آيت الله العظمی بروجردی نيز به من فرمود.

يك گنج، گنج مادی است كه خمس دارد و يك گنج نيز گنج معنوی است كه ارزش گنج معنوی با گنج مادی قابل مقايسه نيست. گنج مادی در خرابه، بيابان، كوير و زير خانه های قديمی پيدا می شود، ولی جای گنج معنوی نزد پروردگار است.

داستانی از گنج مادی و معنوی

حكايتی از گنج مادی و معنوی گفته اند كه خيلی جالب است. من از مرحوم آيت

اللّه العظمی آخوند ملاعلی معصومی همدانی «2» شنيدم. ايشان می فرمودند:

______________________________
(1)- شرح حال ايشان در كتاب تواضع و آثار آن در جلسه 12 آمده است.

(2)- آخوند ملا علی همدانی، آيت اللّه معصومی 1312 ق/ 1273 ش- 1398 ق/ 1357 ش فقيه اصولی و از مراجع تقليد. در روستای «درجزين» همدان زاده شد. تحصيلات مقدماتی را در همدان به انجام رساند. آنگاه به تهران رفت و نزد شيخ عبدالنبی نوری و آخوند هيدجی علوم عقلی را آموخت. در 1340 ق، كمی پس از تأسيس حوزه علميه قم به همت آيت اللّه حائری يزدی، به قم رفت و در حوزه درس آيت اللّه حاضر گشت و از مكتب اخلاقی ميرزا جواد آقای ملكی تبريزی نيز استفاضه نمود و همزمان خود نيز به تدريس پرداخت. در 1355 ق/ 1315 ش به همدان بازگشت و چند سال بعد مدرسه مخروبه آخوند ملا محمدحسين مجرم همدانی را بازسازی كرد و مدرسه آخوند و حوزه علميه همدان را بنياد نهاد و به دنبال آن كتابخانه غرب را تأسيس كرد و رونق و نشاط تازه ای به حيات علمی شهر همدان بخشيد. آخوند ملا علی همدانی عمرش را يكسره در تدريس و تعليم و تأليف گذراند. برخی از آثارش عبارتند از: رساله در كلام نفسی، رساله در حالات ابوبصير صحابی، رساله اسرار الصلوه، رساله در اجتهاد و تقليد، رساله در عصير عنبی و زبيبی و تمری، رساله اربعين حديثاً، حواشی بر انيس التجار و عروه الوثقی و تقريرات فقه و اصول آيت اللّه حائری. دائره المعارف تشيع: 1/ 18