صبر از ديدگاه اسلام، ص: 35

افتادن در خيلی از لغزش ها و چاه ها حفظ كرده است.

در قرآن می خوانيم: خدا حفيظ است. خداوند در قرآن مجيد می فرمايد: «1» آسمان ها را نگهداشتم كه نيافتند؛ ميلياردها سال است كه ميلياردها ستاره، ماه، خورشيد، سحابی و كهكشان ها به وسيله خدا حفظ شده و فرو نمی ريزد. اين حفاظتِ حافظ صابران است و برای صابران كارگشا است، چنان چه برای طفل به دنيا آمده، كانون مهری مانند مادر و پدر خودش را قرار داده است.

بگذاريد قيامت شود و پرده ها را بردارند و به ما نشان دهند كه ما هزاران بار بايد جهنمی می شديم و او نگذاشته است. هزاران بار بايد دچار فساد می شديم

و نگذاشت. اين به بركت معيّت خداوند است:

«وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّبِرِينَ » «2» از درون و برون صابران را حفظ می كنم.

صبر و تحمل علی عليه السلام

دين و فرهنگی كه ما داريم، محصول صبر اميرالمؤمنين عليه السلام است. اما صبر بسيار ناگوار است كه می فرمايد:

«فصبرتُ و فی العين قَذَی وَ فی الحَلْقِ شَجَاً» «3»

من صبر كردم، اما مانند كسی كه تيغ تيز در چشمش بود و نمی توانست بيرون

______________________________
(1)- رعد 2: 13؛ «اللَّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَوَ تِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَی عَلَی الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِی لِأَجَلٍ مُّسَمًّی يُدَبّرُ الْأَمْرَ يُفَصّلُ الْأَيَتِ لَعَلَّكُم بِلِقَآءِ رَبّكُمْ تُوقِنُونَ»

(2)- انفال 46: 8؛ «و شكيبايی ورزيد؛ زيرا خدا با شكيبايان است.»

(3)- نهج البلاغه: خطبه 3.