صبر از ديدگاه اسلام، ص: 339

بود، علم هم اسير است.

خيلی ها علم به حرام و حلال خدا دارند اما عمل نمی كنند، نه به واجب خدا گوش می دهند نه به حرام خدا. طلحه و زبير كه جاهل به احكام خدا نبودند بلكه از عالمان به احكام الهی بودند، جاهل نبودند، آنهايی كه بعد از پيغمبر اسلام صلی الله عليه وآله تا كشته شدن اميرالمؤمنين عليه السلام اينهمه جنايت كردند. عالمان به احكام الهی بودند جاهل نبودند ولی علمشان و اراده ايشان اسير بود و علم اسير و اراده اسير هيچ حركتی ندارد. انسان در معرض آزمايش های سنگين است.

خدا به انسان آگاهی می دهد، بعد هم كيفيت برخورد را معلوم می كند كه با حادثه چگونه برخورد كند هر چه باشد، چه حادثه مثل قرآن باشد كه در رأس

پديده هاست، و چه پياده شدن احكام خدا باشد. چه بلاها و مصائب آسمانی باشد مثل زلزله يا چه بلاهايی باشد كه دشمن بر انسان ايجاد می كند: مثل جنگ يا بلاهايی باشد كه زير و بالا شدن اجتماعی برای انسان توليد می كند يا بلای هوای نفس باشد يا بلای شكم باشد.

اولًا: آگاهی داده كه شما در جاده ای هستيد كه پر از حادثه است.

ثانياً: راه برخورد با حادثه را معلوم كرده كه چگونه برخورد بكنيد.

ثالثاً: قدرت برخورد سالم با حادثه را هم به انسان عنايت كرده كه همين مقام صبر است.

كشتی نجات

آن وقت اهل معرفت آنقدر حادثه برايشان شيرين است؛ چون ديدشان ديد الهی است، بر اثر معرفت عشق پيدا كردند و اين عشق برايشان مركب عمل شده است و روی دريای حوادث حركت می كنند و اصلًا كشتی شان نمی شكند، روی دريای حوادث حركت می كنند روزنه ای در كشتی ايشان پيدا نمی شود كشتی می رود تا به ساحل برسد. البته اينها معرفت پر قدرتی دارند معرفتشان، عشقشان، پيغمبرشان، امامشان، همه اينها هدايتگر اين كشتی هستند و با چنين كشتی وقتی انسان در دريای حوادث حركت می كند تمام آزمايش های و تمام زير و بالاها و تمام موج ها را پشت سر می گذارد، راحت به ساحل نجات می رسد.